Numan Menemencioğlu
Hüseyin Nuğman Kemal Menemencioğlu[1] (1891, Bağdat, Osmanlı İmparatorluğu - 15 Şubat 1958, Ankara, Türkiye Cumhuriyeti), Ağustos 1942 - Haziran 1944 tarihleri arasında Türkiye Dışişleri Bakanı, öncesinde ve sonrasında milletvekilliği ve büyükelçilik yapmış Türk diplomat ve siyasetçidir.[2]
| Numan Menemencioğlu | |
|---|---|
| |
| Türkiye Dışişleri Bakanı | |
| Görev süresi 13 Ağustos 1942 - 26 Haziran 1944 | |
| Başbakan | Şükrü Saracoğlu |
| Yerine geldiği | Şükrü Saracoğlu |
| Yerine gelen | Hasan Saka |
| Türkiye Büyük Millet Meclisi 5., 6., 7. ve 11. Dönem Milletvekili | |
| Görev süresi 1 Kasım 1957 - 25 Mayıs 1960 | |
| Seçim bölgesi | 1957 – İstanbul |
| Görev süresi 1 Mart 1935 - 14 Haziran 1946 | |
| Seçim bölgesi | 1935 – Gaziantep 1939 – İstanbul 1943 – İstanbul |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Hüseyin Nuğman Kemal 1891 Bağdat, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 15 Şubat 1958 (67 yaşında) Ankara, Türkiye |
| Defin yeri | Cebeci Asri Mezarlığı, Ankara |
| Partisi | Cumhuriyet Halk Partisi |
| Bitirdiği okul | Lozan Üniversitesi |
| Mesleği | Diplomat |
Hayatı
değiştirTBMM V. Dönem (Ara Seçim) Gaziantep Milletvekili (Hariciye Vekâleti Umûmî Kâtipliğine getirilmesi nedeni ile 1 Aralık 1937 tarihinde istifa), VI., VII. ve XI. Dönem İstanbul Milletvekilliği yaptı.
Doğu Akdeniz Bölgesi'nde yaşamış, zamanla Adana ve çevresine yerleşerek bölgenin yönetiminde söz sahibi olan âyânlardan biri olmuş Menemencioğulları ailesindendir.[3] Osmanlı Devleti'nde son Meclis-i Ayan Reisliği yapmış olan Rifat Bey ile Namık Kemal'in kızı Feride Hanım'ın çocuğudur.[4] Numan Menemencioğlu 1891 Bağdat doğumlu olmasına karşı nüfus cüzdanında 1893 yazılmıştır.
İptidai ve Rüştiye öğrenimini Selanik'te, Terakki öğrenimini İstanbul'da, İdadi öğrenimini Fransız For Lisesinde, Yüksek Tahsilini Lozan Üniversitesi Hukuk Fakültesinde yaptı. Arapça, Farsça, Fransızca ve Almanca öğrendi.
1914 yılında Viyana Sefareti III. Katibi, sonrasında II. Katibi, 1 Mart 1916 tarihinde Bern Sefareti maiyetine muvakkaten memur edildi. 2 Ocak 1920 tarihinde Bern Sefareti maiyetine memur edildi. İstanbul'un işgali üzerine bütün hariciye memurları gibi açıkta kaldı.
20 Ocak 1923 tarihinde Bern Sefareti II. Katipliğine, 16 Haziran 1923 tarihinde Bükreş Mümessilliği Başkatipliğine, 1 Kasım 1926 tarihinde Budapeşte Elçiliği Maslahatgüzarlığına, 14 Haziran 1927 tarihinde Beyrut Baş Şehbenderliğine, 1 Haziran 1928 tarihinde Hariciye Vekaleti I. Daire Umum Müdürlüğüne, 1 Haziran 1929 tarihinde I. Sınıf Elçi derece ve payesiyle Hariciye Vekaleti Müsteşarlığına, 11 Haziran 1933 tarihinde Büyükelçi unvanı ile Hariciye Vekaleti Katibi umumiliğine tayin ve 5 Nisan 1937 tarihinde yapılan bir ara seçimde 1 Aralık 1937 tarihine kadar Gaziantep Milletvekili ve Hariciye Vekaleti siyasi müsteşarı, siyasi müsteşarlıkların kaldırılması üzerine 2 Aralık 1937 tarihinden 9 Ağustos 1942 tarihine kadar ikinci defa Hariciye Katibi Umumisi oldu ve 10 Ağustos 1942 tarihinden 15 Haziran 1944 tarihine kadar Şükrü Saraçoğlu hükûmetlerinde Dışişleri Bakanlığı yaptı. Bakanlığı döneminde Nazi Almanyası'nın kollanmasına ve Türkiye'ye saldırmasının önlenmesine dayalı dış politika ile özdeşleşti.
30 Kasım 1944 tarihinde Paris Büyükelçiliğine tayin oldu. Bu görevine ek olarak 13 Haziran 1949 tarihinde Lizbon Elçiliği görevini de üstlendi (1952 yılına kadar). 1956 Kasım ayında emekliye ayrıldı. 1957 seçimlerinde Demokrat Parti'den İstanbul Milletvekili seçildi.
15 Şubat 1958 tarihinde öldü.
Kaynakça
değiştir- ^ "TBMM Albümü 2. Cilt (1950-1980)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 12 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Kasım 2021.
- ^ "Sayın Numan Menemencioğlu'nun Özgeçmişi". 3 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Karakoç, Ercan; Yayla, Turay (2020). "Ünlü Menemencioğlu Ailesi Ve Türk Bürokrasisindeki Yerleri". Anadolu Ve Balkan Araştirmalari Dergisi. 3 (5). s. 99. doi:10.32953/abad.690885. ISSN 2618-6004. 28 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2021.
- ^ Yener Süsoy (25 Aralık 2006). "Kahire'nin son tanığı". Hürriyet (gazete). 29 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2021.
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Şükrü Saracoğlu |
Türkiye Dışişleri Bakanı 13 Ağustos 1942 - 26 Haziran 1944 |
Sonra gelen: Hasan Saka |
| Hükûmet görevi | ||
| Önce gelen: Ali Şevki Berker |
Türkiye Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı 1 Temmuz 1929 - 16 Ağustos 1943 |
Sonra gelen: Cevat Açıkalın |