Nihad Sâmi Banarlı
Nihad Sâmi Banarlı, (d. 1907 - Fatih, İstanbul - ö. 13 Ağustos 1974, İstanbul), Türk edebiyat tarihçisi, yazar, şair ve edebiyat öğretmenidir.[1]
Nihad Sâmi Banarlı | |
|---|---|
| Doğum | 1907 Fatih, İstanbul |
| Ölüm | 13 Ağustos 1974 İstanbul |
| Defin yeri | Aşiyan Mezarlığı, İstanbul |
| Milliyet | Türk |
| Eğitim | Vefa Lisesi İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi |
| Meslek | Yazar, şair, öğretmen, edebiyat tarihçisi |
| Ebeveyn(ler) | İlyas Sami (babası) Nadine Hanım (annesi) |
Biyografi
değiştir1907 yılında İstanbul Fatih'te dünyaya gelen Banarlı, Trabzon Milletvekili, şair Ömer Hilmi'nin torunu, vali ve şair İlyas Sami ile Nadire Hanım'ın oğludur. Soyadını babasının ve annesinin mezarlarının bulunduğu Tekirdağ'ın Banarlı köyünden almıştır.
Banarlı, ilk ve orta öğrenimini İstanbul'da yaptı. İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu'ndan 1927 yılında, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nden ise 1929'da mezun oldu.
Daha sonra 1929-1934 yılları arasında Edirne Lisesi ile Kız ve Erkek Öğretmen Okulu'nda edebiyat öğretmenliği yaptı. 1947 yılına kadar ise sırayla İstanbul'da Kabataş, Galatasaray, Boğaziçi, Şişli Terakki ve Işık liselerinde öğretmenlik yaptı.
1947-1969 yılları arasında Eğitim Enstitüsü (1947-1967) ile Yüksek Öğretmen Okulu'nda edebiyat öğretmenliği, İstanbul Yüksek İslam Enstitüsü'nde İslami Türk Edebiyatı Tarihi öğretmenliklerinde bulundu. 1969 yılında kendi isteği ile emekliye ayrıldı. Öğretmenlik yaparken birçok kuruluşta ek görevlerde bulundu. 1948 yılından itibaren Hürriyet Gazetesi'nin Edebi Sohbetler sütununda devamlı yazılar yazdı.
1953 yılında kurulan İstanbul Fetih Cemiyeti'ne girdi. Bu kuruluşa bağlı olan İstanbul Enstitüsü'nde müdür oldu. 1958 yılında Yahya Kemal Enstitüsü yayın işlerini yürüttü. Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı 1000 Temel Eser ve Çağdaş Türk Yazarları komisyonlarına üye ve başkan seçildi. 1971 yılında kurulan Kubbealtı Akademisi Kültür ve Sanat Vakfı'na Edebiyat Kolu Başkanı ve Akademi Dergisi müdürü oldu.
13 Ağustos 1974'te 67 yaşındayken İstanbul'da öldü. Mezarı Rumelihisarı'da Aşiyan Mezarlığı'ndadır.
Eserleri
değiştirCumhuriyet devri yazarlarındandır. Yazı hayatına orta okulda iken başlamıștır. Sanat eserleri arasında hece ve aruz vezinleri ile şiirler, oyunlar, hikâyeler ve denemeleri bulunur. Öğretmenliğe başladığının ilk yıllarında Altı Ok, Orhun, Ötüken ve Atsız dergilerinde makale ve şiirleri yayımlanmıştır. Ülkü, Yahya Kemâl Mecmuası, Hayat Tarih Mecmuası, Meydan, Kubbealtı Akademi Mecmuası adlı dergilerde ve Hürriyet, Akşam ve Yeni Sabah gazetelerinde çok sayıda yazı, makale ve edebî sohbetleri yayımlanmıştır. En iyi bilinen eserleri Türkçenin Sırları,[2] liseler için yazmış olduğu edebiyat kitabı ve Resimli Türk Edebiyatı Tarihi[3] adlı eserlerdir.
Bibliyografya
değiştir- Oyunlar
- Kızıl Çağlayan (1933), manzum millî piyes
- Bir Yuvanın Şarkısı (1933), manzum millî piyes
- Sular Kararırken
- Yabancı
- Dumanlı Dağlar
- Son Vazife
- Bir Mâbed Yıkıldı
- Istırap Yarışı
- Roman
- Bir Güzelliğin Romanı (Hürriyet Gazetesi'nde tefrika)
- Edebiyat tarihi araştırmaları
- Dâstân-ı Tevârih-i Mülûk-ı Âli Osman ve Cemşid-ü Hurşid Mesnevisi, (1933, Ahmedî'nin Osmanlı tarihine dair manzum eserinin neşri)
- Resimli Türk Edebiyatı Tarihi (1948; 1975- 79), 2 Cilt
- Diğer eserleri
- Edebî Bilgiler (1940)
- Türkçenin Sırları (1940)
- Metinlerle Edebî Bilgiler (1950)
- Metinlerle Türk Edebiyatı Tarihi I, II, III, (1951-1954)
- Metinlerle Türk ve Batı Edebiyatı, I, II, III(1955-1960)
- Yahya Kemal Yaşarken (1959)
- Yahya Kemal’in Hâtıraları (1960)
- Şiir ve Edebiyat Sohbetleri
- Tarih ve Tasavvuf Sohbetleri
- Namık Kemal ve Türk Osmanlı Milliyetçiliği
- Büyük Nazireler Mevlid ve Mevlid'de Milli Çizgiler
- Başlangıçtan Tanzimata Kadar Türk Edebiyatı Tarihi
- Fatih'in Zafer Sırları
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ Şeyma Güngör. "Nihad Sâmi Banarlı". İslam Ansiklopedisi. 30 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Saliha Özdemir (13 Ağustos 2016). "Türkçe'nin sırlarını keşfeden adam: Nihad Sami Banarlı". Anadolu Ajansı. 14 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Nihad Sami Banarlı". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. 9 Kasım 2020. 7 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar
değiştir- Pekin, Nermin Suner (haz.), (1977) Doğumunun 100. yılında: Nihad Sami Banarlı: hayatı, şahsiyeti ve eserleri İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti, (Yeni edisyon: 2007 İstanbul:Kubbealtı Yayınları ISBN 9789757618485) [1]2 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Necatigil, Behçet (1980), Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü, İstanbul: Varlık Yayınları, (17. basım, 1998) s.70
- Bayrak, M.Orhan (1982), Osmanlı Tarihi Yazarları İstanbul: Mileniyum Yayınları (Yeni ed. 2002) ISBN 9758455184 s.60-61
- "Edebiyatfakultesi.com'" websitesi nihat-sami-banarli" maddesi4 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Erişim:15.09.2012)