Muktedî

Muktadî veya Ebû’l-Kâsım "el-Muktadî bi-ʿEmrillâh" Tam Adı: Ebû'l-Kâsım "el-Muktadî bi-ʿEmr i’l-Lâh" `Abd Allâh bin Muhammed ez-Zâhîre bin `Abd Allâh el-Kâ’im (Arapça: أبو القاسم "المطيع لله" الفضل بن جعفر المقتدر; Ebū el-kāsim "el-muktadī bi-ʾemr allāh" ʿabd allāh bin muḥammed ed-daḫīre bin ʿabd allāh el-kāʾim) (d. 1056 – ö. Şubat 1094) Bağdad Abbâsî Hâlifelerinin yirmiyedincisidir.

Muktadî Ebû’l-Kâsım el-Muktadî
Abbâsî Halifesi
Hüküm süresi	1075-1094
Önce gelen	Kâ'im
Sonra gelen	Mûstazhir
Doğum	1056
Ölüm	Şubat 1094
Tam adı Ebû’l-Kâsım "el-Muktadî bi-ʿEmr i’l-Lâh" `Abd Allâh bin Muhammed ez-Zâhîre bin `Abd Allâh el-Kâ’im
Hanedan	Abbâsî Hanedanı
Babası	Muhammed ez-Zâhîre bin `Abd Allâh el-Kâ’im
Dini	Sünni İslam

Yaşamı

Muktedî dedesi Kâ'im'in 44 yıl uzun süren halifeliğinden sonra 1075'te Bağdat'ta Abbâsî Hâlifesi oldu. 1055'ten itibaren Bağdad halifelerini desteklemekte olan Büyük Selçuklu Devleti'nin hükümdarı Melikşah tarafından Sünni halife olarak büyük saygı gösterilerek şereflendirildi. Melikşah dönemine kadar yapılan fetihlerle en geniş arazilerine yetişen Büyük Selçuklu Devleti'nin her tarafında Sünni müslümanların lideri olarak tanınıp hürmet gördü. Özellikle bu dönemde Arabistan'da Hicaz ile Mekke ve Medine kutsal şehirleri Şiî olan Fâtımîler'den alınıp Sünnîler'in eline geçmesi bu kutsal bölgelerde de Muktadî'nin halife olarak kabul edilmesine neden oldu.

Melikşah kızı Mah Melek Hatun Muktadî ile evlendirerek, bu izdivaçtan bir oğlan torunu olursa, dünyevî sultanlığı ile dini halifeliği birleştirme imkanlarını düşünmekte idi. Fakat bu iki kişi şahsen pek anlaşamadılar ve Melihşah'ın kızı bir erkek çocuk doğurduktan sonra kocasından ayrılıp oğlu ile Melikşah'ın merkezi kenti olan İsfahan'a gelip orada sarayda yaşamaya başladı. Bu evliğin planlanan sonuç doğurmamasından dolayı Melikşah halife Muktadî'ye daha tenkitçi gözle bakmaya başladı. Halife Muktadî'nın Basra'ya gönderilerek orada yaşaması hakkında bir emir verdi. Fakat çok geçmeden Melikşah'ın 1092'de ölümü Sultan'in bu emrinin gerçekte uygulanmasını önledi.

Abbasi halifesi Muktadî 1094'te öldü ve yerine Bağdat'ta Abbâsî Hâlifesi olarak oğlu Mûstazhir halife oldu.

Ayrıca bakınız

• Abbasi Halifeleri soyağacı ve listeleri

Dış bağlantılar

• Üçok, Bahriye (1979) İslam Tarihi Emeviler-Abbasiler, Devlet Kitapları, Ankara: Milli Eğitim Basımevi (1. Basım:1968)
• Muir, William (1924), The Caliphate; Its Rise, Decline and Fall From Original Sources, Edinburgh, John Grant (Yeni baskı (2012) Ulan Press) Bölüm 75. Websitesi: http://www.answering-islam.org/Books/Muir/Caliphate/ındex.htm (İngilizce) (Erişim tarihi: 25.4.2013)
• Muhammad ibn Jarir al-Tabari (ed. Ehsan Yar-Shater çev. John Alden Williams)(1989-2007) The History of al-Ţabarī 40 Cilt, Albany: State University of New York Press ISBN 0-88706-563-5 (Cilt 27) (İngilizce)