Hristiyan sağ

Hristiyan sağ, Avrupa ve Amerika'daki Hristiyan nüfusun çoğunluk olduğu ülkelerde dindar sağ olarak da adlandırılan, siyasi yelpazenin sağ cenahındaki hizipleri ifade etmektedir. Bu görüşü benimsemiş siyasi hareketler toplumsal olarak muhafazakâr tercihleri ve politikaları savunurlar. Hristiyanlık içindeki öğreti ve değerleri siyasette de uygulamayı ilke edinen Hristiyan sağ, esas olarak bu öğretilerin toplumsal düzenlemeler ve hukuk kuralları oluşturulurken öncelikli olarak dikkate alınmasını savunurlar.

Görüşler

Pek çok ülkede parti olarak örgütlenseler de Hristiyan sağın asıl etkin gücü halkı ikna ederek bir dava etrafında birleştirebilmesidir. Muhafazakâr değerler ve dini anlayışlar çerçevesinde şekillenen bu tutumlar, güncel siyasi konularda ve tartışmalarda belli bir görüşün desteklenmesi şeklinde etkinlik göstermektedir. Toplumsal destek bulan bu gruplar, okullardaki ibadet, kök hücre araştırmaları karşıtlığı, eşcinsellik karşıtlığı, kürtaj yasağı ve pornografi sansürü gibi konularda muhafazakâr tutumlarıyla öne çıkmaktadır.

Hristiyan sağ gelenek

ABD

ABD'deki Hristiyan sağ, Evanjelik Protestan ve Roma Katolik Hristiyan cemaatleri arasında resmî olmayan bir birlikteliği de ifade eder. ABD'deki Hristiyan sağ, kökleri 1940'lara kadar uzanan fakat 1970'lerden itibaren etkili olan, muhafazakâr Yahudi ve Mormonlardan da destek kazanan bir gruptur. ABD'de Başkan George W. Bush ile iktidar olan Yeni Muhafazakârlık akımı soldan sağa evrilerek Hristiyan sağ ile işbirliği yapmıştır.

Birleşik Krallık

Radikal Hristiyan sağ yapıların yükselişi sonrası bu grupların temel motivasyonu Hristiyanlığı restore etme çabası olarak kendini göstermektedir. Britanya Savunma Ligi (British Defence League) örgütünün başı çektiği radikal Hristiyan sağ yapılanmalara karşı farklı gruplardan eleştiriler de yönelmektedir. Siyasette insanların dininden çok radikalizmin yükselmesinin engellenmesi için ekonomik şartlara odaklanılması gerektiği savunulmaktadır.

Hollanda

Reformcu Siyasal Parti (Staatkundig Gereformeerde Partij), Hollanda'daki Kalvinist Protestanların uzun süredir desteklediği bir siyasi oluşumdur. Hristiyan Birlik (ChristianUnion - CU) ise daha merkezde yer alan tutumuyla öne çıkmaktadır. Gazete ve televizyon yayınlarıyla etkili olmaya çalışan gruplardan Reformcu Siyasal Parti'nin 28.000 üyesi ve 150 sandalyeli mecliste 3 vekili vardır ve genellikle her hükûmetin duruşuna muhalif politikalar üretmektedirler. Hristiyan değerlerini koruyan politikalar karşılığında bazı düzenlemelere destek de vermişlerdir.

Kanada

Kanada'nın kuruluşundan itibaren din önemli bir siyasi konu olarak ülkede tartışılmaktadır. Protestanların ve ruhban karşıtı Katoliklerin liberalleri desteklediği ülkede, gelenekçi Katolikler ve Anglikanlar Hristiyan sağı desteklemekteydi.

Lübnan

Birinci Dünya Savaşı sonrasında Lübnan oluşturulurken tesis edilen mezhep temelli siyasi sistem, istikrarsızlığın yaşandığı dönemde mezhepsel ayrılıkları körüklemiştir. Özellikle Lübnan İç Savaşı sırasında buradaki Hristiyan grupların Hristiyan Sağ kanadı güçlendirilmiş ve batılı devletlerce de desteklenmiştir.

Hristiyan sağ partiler

Bazı ülkelerde Hristiyan sağ görüşleri temel ideoloji olarak kabul eden siyasi partiler vardır. Bunlardan bazıları:

• Anayasa Partisi - ABD (Constitution Party)
• Federal Demokratik Birlik - İsviçre (EDU-UDF: Eidgenössisch-Demokratische Union-Union Démocratique Fédérale)
• Hristiyan Partisi - Birleşik Krallık (Christian Party)
• Hristiyan Birlik Partisi - Norveç (Kristent Samlingsparti)
• Hristiyan Demokrat Parti - Avustralya (Christian Democratic Party)
• Reformcu Siyasal Parti - Hollanda (Staatkundig Gereformeerde Partij)

Dış bağlantılar

• Mustafa Bıyık - Amerikan Protestan Fundamentalizmi'nin Köken ve Öğreti Açısından Bir Analizi