Fenol
Fenol, benzen halkasına hidroksil bağlanmasıyla oluşan kimyasal bileşiktir. Saf hâlde, renksiz veya beyazdan hafifçe pembeye çalan renkte kristal katı şeklindedir. Tatlımsı, buruk bir kokuya sahip fenollerin tespit limiti havada 40 ppb, suda ise 1-8 ppm'dir. Suya kıyasla çok yavaş buharlaşır, suda orta dereceli bir çözünürlüğe sahiptir ve oldukça yanıcıdır.
| |||
| |||
| |||
| Adlandırmalar | |||
|---|---|---|---|
Tercih edilen IUPAC adı Phenol[1] | |||
Benzenol | |||
Diğer adlar
| |||
| Tanımlayıcılar | |||
3D model (JSmol)
|
|||
| ChEBI | |||
| ChEMBL | |||
| ChemSpider | |||
| DrugBank | |||
| ECHA InfoCard | 100.003.303 | ||
| KEGG | |||
PubChem CID
|
|||
| RTECS numarası |
| ||
| UNII | |||
CompTox Bilgi Panosu (EPA)
|
|||
| |||
| |||
| Özellikler | |||
| Kimyasal formül | C6H6O | ||
| Molekül kütlesi | 94,11 g/mol | ||
| Görünüm | Şeffaf renksiz katı | ||
| Yoğunluk | 1.07 g/cm3 | ||
| Erime noktası | 405 °C (761 °F; 678 K) | ||
| Kaynama noktası | 1.817 °C (3.303 °F; 2.090 K) | ||
| Çözünürlük (su içinde) | 8.3 g/100 mL (20 °C) | ||
| log P | 1.48[2] | ||
| Buhar basıncı | 0.4 mmHg (20 °C)[3] | ||
| Asitlik (pKa) |
| ||
| Konjuge baz | Fenoksit | ||
| UV-vis (λmax) | 270.75 nm | ||
| Dipol momenti | 1.224 D | ||
| Farmakoloji | |||
| C05BB05 (DSÖ) D08AE03 (DSÖ), N01BX03 (DSÖ), R02AA19 (DSÖ) | |||
| Tehlikeler | |||
| GHS etiketleme sistemi: | |||
| Piktogramlar |    [5]
| ||
| İşaret sözcüğü | Danger | ||
| Tehlike ifadeleri | H301, H311, H314, H331, H341, H373[5] | ||
| Önlem ifadeleri | P261, P280, P301 P310, P305 P351 P338, P310[5] | ||
| NFPA 704 (yangın karosu) |
|||
| Parlama noktası | 79 °C (174 °F; 352 K) | ||
| Patlama sınırları | 1.8–8.6%[3] | ||
| Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC): | |||
LD50 (medyan doz)
|
| ||
LDLo (yayınlanan en düşük)
|
| ||
LC50 (medyan konsantrasyon)
|
| ||
| NIOSH ABD maruz kalma limitleri: | |||
| PEL (izin verilen) | TWA 5 ppm (19 mg/m3) [skin][3] | ||
| REL (tavsiye edilen) |
| ||
| IDLH (anında tehlike) | 250 ppm[3] | ||
| Güvenlik bilgi formu (SDS) | [1] | ||
| Benzeyen bileşikler | |||
Benzeyen bileşikler
|
|||
| Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
| |||
| Bilgi kutusu kaynakları | |||
Fenoller, aromatik halkaya bir ya da daha fazla hidroksil grubunun bağlandığı aromatik bileşiklerdir.
- Zayıf asidik özelliğe sahiptir
- Alkol değildir
- Sulu çözeltisi FeCl3 ile mor renk verir. Bu fenolün tanınma reaksiyonudur.
- Fenol, formaldehit ile polimerleşerek plastik oluşturabilir.
Fenoller ve alkoller arasında birçok açıdan benzerlik olmasına rağmen bu benzerlikler yalnızca biçimsel yöndendir. Kimyasal tepkimeleri genellikle büyük ölçüde farklıdır. Fenoller suda asit özelliği gösterirken, alkoller göstermezler. Buna karşılık fenoller ester oluşturmaları açısından alkollerle benzerler. Birçok fenol, özellikle triklorofenol (TCP) antiseptik özellik taşırlar.
Kaynakça
değiştir- ^ Nomenclature of Organic Chemistry: IUPAC Recommendations and Preferred Names 2013 (Blue Book). Cambridge: The Royal Society of Chemistry. 2014. s. 690. doi:10.1039/9781849733069-FP001. ISBN 978-0-85404-182-4.
- ^ "Phenol_msds". 4 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2023.
- ^ a b c d e NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0493". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
- ^ Kütt, Agnes; Movchun, Valeria; Rodima, Toomas; ve diğerleri. (2008). "Pentakis(trifluoromethyl)phenyl, a Sterically Crowded and Electron-withdrawing Group: Synthesis and Acidity of Pentakis(trifluoromethyl)benzene, -toluene, -phenol, and -aniline". The Journal of Organic Chemistry. 73 (7). ss. 2607-20. doi:10.1021/jo702513w. PMID 18324831.
- ^ a b c Sigma-Aldrich Co., Phenol. Retrieved on 15 Şubat 2022.
- ^ a b c "Phenol". Immediately Dangerous to Life or Health Concentrations (IDLH). Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitüsü (NIOSH).
 | Organik kimya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |