Doom metal

Doom metal
Doom metal
Müzikal kökenleri	Heavy metal
Kültürel kökenleri	ABD ve Kuzey Avrupa'da 1980'lerin ortaları
Önemli çalgılar	Vokal - Gitar - Bas - Bateri - Klavye
Popülerlik	Kuzey Avrupa ve ABD'deki küçük dinleyici kitleleri dışında popüler değil
Karışım tarzları
	Sludge metal, Death/Doom, Black/Doom, Drone doom
Bölgesel tarzlar
	ABD, Finlandiya, İsveç

Doom metal, genellikle karamsar ve hüzünlü duygu uyandırmayı amaçlayan, yavaş tempolu heavy metal türü. 1980'lerde ortaya çıkan türün en belirgin özelliği, diğer metal türlerine kıyasla daha yavaş tempoya sahip olmasıdır. Türdeki genel tempo 60-90 bpm'dir. Karanlık, hüzünlü bir hava yaratmayı amaçlar ve karamsar temalıdır.

Tarihsel gelişimi

Temelleri – 1970'lerin başı

Pentagram ve Candlemass süregelen heavy metali yavaşlatarak ve şarkı sözlerinde, o zamanlar heavy metale yabancı bir kavram olan karamsarlığı kullanarak türe öncülük eden gruplardır. İlk zamanlar adı konmayan bu tarz 1980'lerin başında doom metal olarak adlandırılmaya başlayacaktır.

Gelişimi – 1980'ler

1970'lerin sonundan 1980'lerin ortalarına kadar geçen sürede Trouble, Saint Vitus, Candlemass, Pentagram ve Witchfinder General gibi gruplar doom metalin ayrı bir tür olarak ortaya çıkmasını sağladılar. Doom metalin göze batan bu ilk gelişimi sırasında metal müzik, daha çok thrash metal ve speed metal gibi akımların etkisindeydi. Doom metal gibi yavaş ve karamsar müzik 1980'lerdeki heavy metale yabancı kavramlardı, dolayısıyla doom metal, her ne kadar kendine ait önemli bir yeraltı popülaritesi yarattıysa da, metal müzik dinleyicileri arasında pek dikkat çekmedi.

Çeşitlenmesi – 1990'lar

Diğer heavy metal türleri kadar popüler olmasa da, doom metal, dinleyici ve icracı kitlesini giderek geliştirdi. Cathedral'in Forest of Equilibrium adlı albümünün öncülüğünde Solitude Aeturnus, Count Raven, The Obsessed, Penance, Sleep, Revelation, Confessor, The 3rd and the Mortal gibi gruplar doom metale bugünkü genel şeklini verdiler.

1980'lerin sonuna doğru doom metal farklı türlerden etkilenmeye, farklı türleri etkilemeye ve bunlarla birleşmeye başladı. Bunlardan ilki, bazı death metal gruplarının müziklerini yavaşlatması, bazılarının ise süregelen doom metale death metal öğeleri eklemesiyle ortaya çıkan death/doom metaldir. 1990'larla birlikte, aşırı yavaşlatılmış minimalist türler funeral doom ve drone doom ortaya çıktı. Aynı yıllarda ortaya çıkan sludge doom, içerdiği hardcore ve punk özellikleriyle dikkat çeker. Stoner metalin (aslında temeli stoner rocktır ve ortaya çıkışı çok daha gerilere gider) konumuysa doom metal içinde tartışmalıdır; doom metalin amacı hüzünlü bir hava inşa etmekken, stoner metal aksine insanı iyi hissettirmeyi amaçlar.

Doom metal etkili en farklılaşmış tür olan gothic metal, gotik müzikte kullanılan gamlara sadıktır, klasik doom öğelerine bolca kadın vokal, klavye ve keman katılmıştır. Şarkı sözleri ise insan ilişkilerini ve insan aşkını işler. Oysa doom metal insan ilişkileriyle ve romantizmle ilgilenmez; yalnızlık ve insanın iç dünyası üzerine kuruludur. Bu yönünün yanı sıra doom metalden görece hızlı bir temposu olduğundan, gothic metal bir doom metal türü değil, çıkış noktası doom metal olan ayrı bir tür olarak kabul edilir.

Müzikal özellikleri

Türün temel öğeleri, diğer metal türlerinde olduğu gibi erkek vokal, elektro gitar, bas gitar ve bateridir. Keman, klavye, kadın vokal kullanan gruplar da vardır. Gitarlar, standart mi akordundan daha aşağı çekilerek akort edilir. Gitar sesleri çok öndedir. Türün en belirgin özelliği yavaş temposudur. Gitar ve davullar oldukça yavaş bir tempoda çalınsa da bazı gruplar, şarkılarında hızlı bölümler de bulundurur. Genellikle growling vokallerin kullanıldığı death/doom ve funeral doom dışında temiz vokaller kullanılır. Tür hüzünlü ve karamsar bir müzik üzerine yoğunlaşır. Şarkı sözlerinde yalnızlık, ölüm, hoşnutsuzluk, umutsuzluk, ızdırap, yaşamın anlamsızlığı gibi konular işlenir.

Alt ve melez türleri

Black doom

Blackened doom metal, suicidal black metal veya depressive black metal olarak da bilinir. Doom metalin black metal ile sentez türüdür. Black metal özelliği olan tremolo yavaşlatılır ve doom metalin karakteristiği yavaş tempo ile birleştirilir. Gitarlar aşırı distorsiyonlanmıştır. Vokal olarak genellikle tiz çığlıklar kullanılır. Black metaldekinin aksine şarkı sözlerinde sık kullanılan konular depresyon ve hiççiliktir. Türün öncüsü Bethlehem'dır. Önemli blackened doom grupları; Forgotten Tomb, Xasthur ve Nortt.

Drone doom

Drone metal olarak da bilinen bu tür, metal türleri arasında en minimalist harekettir. Genel şekliyle bir nota(müzik)nın veya gamın sürekli tekrarlarından oluşur. Noise ve ambient müzik öğeleri taşır. En öne çıkan enstrümanlar elektro gitar ve bas gitardır. Vokaller türün vazgeçilmez öğesi değildir, kullanıldığında ise ıztırap veya korku içinde bir insanın feryadını andırır. Karanlık ve ürkütücü bir hava yaratmayı amaçlar. Parçaların süresi oldukça uzundur. 10 ila 30 dakikalık bu parçalarda aynı rifler ve vokaller sürekli olarak tekrarlanır. Parça boyunca temel alınmış öğeler değişmez. Davul genellikle kullanılmaz zira tür bir ritm duygusu vermekten uzaktır. Drone doom, oldukça az dinleyeni olan bir türdür. Türün önemli temsilcileri Sunn O))), Earth ve Boris’tir.

Death/doom

Klasik doom metalin death metal öğeleriyle birleşmesi sonucu ortaya çıkan bir türdür. Brutal/growling vokaller ve death metal rifleme sistemleri kullanılan hızlı parça bölümleri death/doom’un en genel özellikleridir. Disembowelment ve Winter tür için örneklerdir.

Funeral doom

Funeral doom, doom metali heavy metalden ayıran özelliklerin aşırılaşmış şeklini taşır. Müziğin temposu daha da yavaşlar; funeral doomun genel temposu 30 ila 60 bmp’dir. Gitarlar, standart gitar akordundan çok aşağılara çekilerek akort edilir. Growling vokal temel insan sesi olsa da temiz vokallere de rastlanır. Genel doom metal enstrümanları dışında klavye de sıklıkla ve yoğun şekilde kullanılır. Davullar minimalizmi amaçlasa da Mournful Congregation ve Evoken gibi progresif gruplarda davul görece teknik bir hal alır. Parça süreleri çok uzundur. Genel olarak 10–20 dakika süren bu parçalarda aynı gitar ve bateri riflerinin sürekli tekrarları kullanılır. Bazı gruplarda şarkılara ambient müzik öğeleri eşlik eder. Parçalarda iç karartıcı, hüzünlü, rahatsız edici bir atmosfer oluşturmak amaçlanır. Şarkı sözleri yaşamın anlamsızlığı, yaşamdan umudu kesmek, boşluğa düşmek gibi karamsar konular işler. Türün öncüleri Thergothon, Skepticism ve Funeral’dır. Şu anki önemli temsilcileri ise Esoteric, Mournful Congregation, Evoken, Ahab (grup), Shape of Despair ve Anlipnes’dir.

En ünlü doom metal gruplarından My Dying Bride'ın vokalisti Aaron Stainthorpe

Gotik doom

Gothic doom, doom metale çok yabancı bir kavram olan romantizm üzerine kuruludur. Kullanılan gamlar ve şarkı sözleri romantiktir. Tipik doom metal enstrümanlarının yanı sıra yoğun şekilde klavye, keman ve kadın vokal kullanılır. Bu alttür gothic metal ile karıştırılmamalıdır. Gothic metal, ortaya çıkışında doom metalin etkileri olsa da, çoğu doom metal karakteristiğini taşımaz. Gothic doom metal ise doom metalin “romantik” ve daha melodik türevidir. Türün en önemli temsilcisi, My Dying Bride'dır. Funeral'ın son albümü From These Wounds, gothic doom için tipik bir örnektir.

Traditional doom metal

Trad doom, doom metalin ilk örneklerini tanımlayan bir kavramdır. Pentagram, Saint Vitus, Candlemass, Cathedral türün ilk ve ilham kaynağı gruplarıdır. Trad doom şu anda Reverend Bizarre gibi gruplar tarafından devam ettiriliyor.

Sludge metal

Sludge doom, genel şekliyle hardcore'un yavaşlatılmış ve karamsarlık taşıyan şekli olarak tanımlanır. Şarkı sözleri klasik doomunkinden biraz daha farklıdır. Şarkıların işlediği temel konular acı, nefret ve hiççiliktir. Cult of Luna, Eyehategod, Corrupted ve Crowbar önemli sludge doom gruplarıdır.

Stoner metal

Diğer doom metal alttürlerinin aksine stoner metal hüzünlü müzikten çok uzaktır. Aşırı düşürülmüş(downtuned) gitarlar ve bas tını üzerine kurulmuştur. Diğer doom metal türlerinde sıklıkla kullanılan minör skalalara yer verilmez. Doom metal ile tek ortak yanı yavaş temposudur. İcracı ve dinleyicileri arasında esrar kullanımının yaygın olup olmadığı tartışma konusu olsa da, tür esrar ile özdeşleşmiş bir türdür. Türün genel özellikleri (düşürülmüş gitarlar, yavaş rifler) esrarın verdiği etkilere benzetilir. Stoner metalin önemli temsilcileri; Electric Wizard, Sleep, Acid King, Acrimony, Sons of Otis'dir

Folk doom

Diğer doom metal alttürlerinin aksine müzik daha yumuşak ve gotik doom gibi senfonik öğeler içerebilir. Klasik olarak gitar rifleri çok yavaştır ve bateri (genelde kullanılmaz) genelde düz bir ritimi takip eder. Folk öğelerini doom metal ile harmanlayarak ortaya çıkmıştır. Melodiler çok fazla hüzünlüdür. Elektro gitarın yanında klasik gitar da çok fazla kullanılır. Türde klavye kullanımı da görülür. Vokaller vazgeçilmez olmaksızın brutal vokalin yanında scream ve clean vokalde kullanılır. Vokallerde yer yer ağlamalar ve çığlıklar da görülür. Sözler ise klasik doom metal temalarını (özellikle acı temasını) işler. Önemli temsilcileri ; Uaral, Empyrium, Kauan'dir. The Fall of Every Season'da bu türden sayılabilir.

Yanlış bilinenler

Doom metal, yanlış bir şekilde, popüler bir tür olarak bilinir ve birçok popüler müzik grubunun müziği doom metal olarak tanımlanır. Doom metal, en eski heavy metal türü olmasına rağmen hiçbir zaman diğer heavy metal türleri kadar popüler olamamıştır. Hüzünlü müzik yapan her metal/rock grubunun türü yaygın olarak doom metal olarak adlandırılır ki bu yanlıştır. Doom metal olarak adlandırılabilmesi için müziğin, doom metalin üstte belirtilen diğer müzik karakteristiklerini de taşıması gerekir. Geniş dinleyici kitlelerine sahip Anathema, Katatonia ve Paradise Lost bu yanlış kanıya en tipik üç örnektir. Üç grup da kariyerlerine doom metal yaparak başlamasına rağmen, geniş kitleler tarafından dinlenen yeni dönemlerindeki müziklerinin doom metal ile “hüzünlü olmaları” dışında herhangi bir ortak yanı yoktur.
Gothic metal grupları bazen doom metal dahilinde değerlendirilir ki “gothic doom” başlığında açıklandığı gibi bunlar ayrı türlerdir.
Gothic doom dışındaki doom metal gruplarının hemen hemen hiçbiri müziklerinde flüt veya keman kullanmaz.

Dış bağlantılar

Doom-metal.com 24 Kasım 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Doom metal gruplarının listesi 9 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.