Almanya cumhurbaşkanı
Almanya cumhurbaşkanı ya da resmî adıyla Almanya Federal Cumhuriyeti federal cumhurbaşkanı[2][3] (Almanca: Bundespräsident der Bundesrepublik Deutschland), Almanya Federal Cumhuriyeti devletinin başıdır.
| Almanya Federal Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Präsident der Bundesrepublik Deutschland | |
|---|---|
 Federal Cumhurbaşkanlığı Forsu | |
_Logo.svg){kind=logo} | |
| Federal Cumhurbaşkanlığı | |
| Resmî ikamet | Bellevue Sarayı, Berlin Hammerschmidt Köşkü, Bonn |
| Atadığı |
|
| Görev süresi | 5 yıl, art arda bir kez yenilenebilir[1] |
| Oluşum | 11 Şubat 1919 (Weimar Cumhuriyeti) 12 Eylül 1949 (Federal Cumhuriyet) |
| Açılışı yapan | Friedrich Ebert (Weimar Cumhuriyeti) Theodor Heuss (Federal Cumhuriyet) |
| Vekil | Federal Konsey Başkanı |
| Websitesi | bundespraesident.de |
Federal Kongre tarafından beş yıllık bir dönem için seçilen Federal Cumhurbaşkanı, Almanya devletini uluslararası alanda temsil eder. 19 Mart 2017 tarihinden beri Federal Cumhurbaşkanlığı görevini Frank-Walter Steinmeier yürütmektedir.
Seçimi
değiştirFederal Cumhurbaşkanı, Federal Kongre tarafından, 40 yaşını doldurmuş ve Federal Meclis seçimlerinde oy hakkı bulunan Alman vatandaşı adaylar arasından, görüşmesiz olarak seçilir. Beş yıllık görev süresi dolan Cumhurbaşkanı art arda bir kez yeniden seçilebilir.
Federal Kongre, yalnızca Federal Cumhurbaşkanını seçmek üzere toplanır ve Federal Meclis üyelerinin tamamı ile eyalet parlamentolarından seçilecek aynı sayıda üyeden oluşur. Kongre, Federal Cumhurbaşkanının görev süresi sona ermeden en geç otuz gün önce veya Cumhurbaşkanının görev süresi dolmadan görevinden ayrılması halinde bu tarihten en geç otuz gün sonra Federal Meclis Başkanının çağrısıyla toplanır.[2]
Görev ve yetkileri
değiştirFederal Cumhurbaşkanı, devletin başı olarak devleti uluslararası alanda temsil eder, kanunları onaylar, hükûmeti ve federal görevlileri atar, meclisi fesheder, özel af yetkisini kullanır.[2]
Federal Şansölyenin atanması
değiştirFederal Cumhurbaşkanı, Federal Şansölye seçilmesi için adaylardan birini Meclise önerir. Milletvekillerinin oylarının çoğunluğunu alan adayı Federal Şansölye atar ve Şansölyenin Federal Meclisten güvensizlik oyu alması durumunda onu görevden azleder.
Federal bakanların atanması
değiştirFederal Cumhurbaşkanı, Federal Şansölyenin önerisiyle federal bakanları atar ve görevden alır.
Uluslararası temsil yetkisi
değiştirFederal Cumhurbaşkanı, Anayasa'ya göre uluslararası alanda devleti temsil yetkisine sahiptir. Bu vasıfla, yabancı devletlerle Almanya adına antlaşmalar imzalar; elçileri ve itimatnamelerini kabul eder. Devletin siyasal ilişkilerini düzenleyen veya federal yasamayla ilgili olan antlaşmalar, federal yasaları kabule yetkili organların, federal bir yasayla onayını veya iştirakini gerektirir.
Kanunların onaylanması
değiştirFederal Cumhurbaşkanı, Anayasa hükümlerine göre kabul edilen kanunları imzalayarak onaylar. Bu kanunlar Federal Resmî Gazete'de yayımlanarak ilan edilir.
Federal memurların ve subayların atanması
değiştirFederal Cumhurbaşkanı, aksine bir yasa hükmü olmadıkça federal hâkimleri, federal memurları ve subaylarla astsubayları atar ve görevden alır. Cumhurbaşkanı bu yetkisini başka makamlara devredebilir.
Federal Meclisin feshi
değiştirFederal Şansölye nitelikli çoğunlukla değil de salt çoğunlukla seçilmişse, Federal Cumhurbaşkanı seçilen Federal Şansölyeyi atama ya da Federal Meclisi feshetme hakkına sahiptir.
Anayasa'nın altmış sekizinci maddesine göre Federal Şansölyenin kendisine güvenoyu verilmesi hakkındaki önergesi, Federal Meclis üyelerinin çoğunluğunun oylarıyla kabul edilmemişse, Federal Cumhurbaşkanı, Şansölyenin önerisi üzerine, 21 gün içinde Federal Meclisi feshedebilir. Federal Meclisin, milletvekillerinin çoğunluğuyla yeni bir Federal Şansölyeyi seçmesi durumunda fesih hakkı düşer.
Yasama tıkanıklığı ilanı
değiştirFederal Meclis, Anayasa'nın altmış sekizinci maddesinde yazılan halde feshedilmiyorsa; Federal Cumhurbaşkanı, Federal Hükûmetin istemi ve Federal Konseyin onayıyla; Federal Hükûmet tarafından ivedi olarak nitelendirilmiş olunmasına rağmen Federal Meclis tarafından reddedilen bir yasa tasarısı hakkında yasama tıkanıklığını ilan edebilir. Yasama tıkanıklığı ilanına rağmen, Federal Meclis, yasa tasarısını yeniden reddediyor veya Federal Hükûmetçe kabul edilemez bir içerikle kabul ediyorsa, yasa Federal Konseyin onayı üzere kabul edilmiş sayılır.
Özel af yetkisi
değiştirFederal Cumhurbaşkanı, münferit hallerde devlet adına özel af hakkını kullanır. Bu yetki başka makamlara da devredilebilir.
Cumhurbaşkanlığıyla uyuşmayan haller
değiştirFederal Cumhurbaşkanı, federal devletin veya bir eyaletin hükûmetine ya da yasama ile görevli bir organına üye olamaz; hiçbir ücretli görevi, sanat veya mesleği icra edemez ve kâr gayesi güden bir işletmenin ne yönetimine ne de denetim kuruluna katılamaz.[2]
Cumhurbaşkanlığı andı
değiştirFederal Cumhurbaşkanı, görevine başlarken, Federal Meclis ve Federal Konsey üyelerinin önünde şu şekilde ant içer:
| “ | Gücümü Alman ulusunun mutluluğuna adayacağıma, onun refahını arttıracağıma, ona gelebilecek zararları önleyeceğime, Anayasa'ya ve federal yasalara saygı gösterip onları savunacağıma, yükümlülüklerimi titizlikle yerine getireceğime ve herkese karşı adaletli davranacağıma ant içerim.
Tanrı, yardımcım olsun! |
„ |
Ant, dini bir ifade kullanılmaksızın da içilebilir.[2]
Federal Cumhurbaşkanına vekalet
değiştirFederal Cumhurbaşkanının bir engeli çıkması veya Federal Cumhurbaşkanlığı makamının süresinden önce boş kalması halinde, Cumhurbaşkanına Federal Konsey Başkanı vekalet eder.[2]
Karar ve işlemlerinin tasdiki
değiştirFederal Cumhurbaşkanının karar ve işlemlerinin geçerli olabilmeleri için, Federal Başbakan veya ilgili federal bakan tarafından tasdiken imzalanmaları gerekir. Federal Başbakanın atanması ve görevden azli ile Federal Meclisin feshi bu Anayasa hükmünün dışındadır.[2]
Görev yapan Federal Cumhurbaşkanları
değiştirKaynakça
değiştir- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 19 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Kasım 2020.
- ^ a b c d e f g "FEDERAL ALMANYA CUMHURİYETİ ANAYASASI" (PDF). Federal Resmî Gazete. 23 Mayıs 1949. 23 Kasım 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2016.
- ^ "Amtliche Bezeichnungen des Bundespräsidenten und der Bundesregierung - Türkisch" (PDF). Almanya Federal Dışişleri Bakanlığı. 19 Aralık 2013. 15 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Ocak 2017.