Aleksandr Zuyev

Alexander Mikhailovich Zuyev (Rusça:Александр Михайлович Зуев); (d. 1961 – ö. 10 Haziran 2001), 20 Mayıs 1989'da Mikoyan MiG-29 savaş uçağını Türkiye'nin Trabzon şehrine kaçıran bir Sovyet Hava Kuvvetleri yüzbaşısıydı.

Aleksandr Zuyev
Doğum	Aleksandr Mikhailovich Zuyev 17 Temmuz 1961(1961-07-17) Sovyetler birliği
Ölüm	10 Haziran 2001 (39 yaşında) Bellingham, Washington, ABD
Meslek	Asker

Zuyev, Hava Tümeni Genelkurmay Başkanı'nın kızıyla 25 yaşında evlenmiş ve mükemmel performansı nedeniyle Aktyubinsk'teki test pilotluğu okuluna başvurmuş ancak seçilememiştir. Zuyev, reddedildiği için sert bir karaktere büründü. Özel hayatında, evliliğinde sorunlar yaşadı ve bu düşüncüleri Sovyet sistemi hakkındaki kişisel şüpheleriyle birleşince, Amerika Birleşik Devletleri'ne iltica etmeye karar verdi.

Hayatı

1982 yılında Armavir Yüksek Askeri Havacılık Kızıl Bayrak Pilot Okulu'ndan mezun oldu. 176. Avcı Havacılık Alayı'nda görev yaptı, MiG-23 uçağını uçurdu. Alayın bir parçası olarak, yeni MiG-29 avcı uçağı için yeniden eğitim alan ilk pilotlardan birisi oldu. (Zuyev'e göre, bu onun Afganistan'daki savaşa gönderilmekten kurtulmasına imkan kıldı); aslında, alayın Afganistan Cumhuriyeti'ndeki çatışmalara katılması planlanmamıştı); uçağın askeri testlerine katıldı.

Sovyet sistemindeki hayal kırıklığı

1980'lerin sonlarında, Zuyev askeri hizmette ve özel hayatında sorunlar yaşamaya başladı. Kitabında, Sovyet toplumu ve sistemi ile nasıl yavaş yavaş hayal kırıklığına uğradığını anlatıyor. Kendi deyimiyle, bardağı taşıran son damla 9 Nisan 1989'da Tiflis'te yaşananlardı (Sovyet karşıtı, bağımsızlık yanlısı bir gösterinin Sovyet Ordusu tarafından vahşice bastırılması).

1. sınıf bir askeri pilot olan Yüzbaşı Zuyev, Mikha-Tskhakaya havaalanında (Gürcistan) 176. Avcı Havacılık Alayı'nda (176. IAP) görev yaptı. Silahlı kuvvetlerden ayrılmayı düşündü ama nihayetinde Batı'ya doğru en yeni Sovyet savaş uçağını kaçırmayı seçti.

İltica

Zuyev, Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde, (bugünkü Senaki, Gürcistan), Karadeniz'deki Mikha Tskhakaya merkezli Sovyet Hava Kuvvetleri Ön Havacılık Alayı'nda bir önleme pilotuydu. 20 Mayıs 1989 gecesi, Yüzbaşı A. M. Zuyev, uçağı alıp bırakmak için görevdeydi. Hamuruna büyük miktarda uyku ilacı karıştırdığı büyük bir pasta yaptı. Görevdeki tüm pilotlara ve teknisyenlere bir oğlu olduğunu (aslında oğlunun doğumu birkaç gün sonra gerçekleşti) duyurdu ve bu vesileyle herkese özel olarak hazırlanmış pastayı verdi. Parti sırasında Zuyev, dört kişi dışında (uçuş planı hazırlayan komutan, nöbette iki mekanik görevli ve başka bir üste olması beklenen bir birlik üyesi) her iş arkadaşına bir dilim verdi.

Herkes uyurken Zuyev telefon hatlarını kesip uçağa yaklaştı. İki nöbetçi onun uçağa yaklaşmasına izin vermedi. Zuyev geri döndü ve vardiya değişim saatinin biraz geçmesini bekledi. İkinci vardiya yetersizdi, bu yüzden nöbetçilerden biri filoya gitti. O yokken, Zuyev uçağa yaklaştı ve nöbetçi tamirciye, yerine geçecek kişinin geç kalacağını ve onun yerini dolduracağını söyledi. Geciktiği için üzgün olan bu tamirci, Zuyev'e saldırı tüfeğini verdi.

Diğer tamirci, herkesi filoda uyurken buldu ve bir sorundan şüphelenmeye başladı. Uçağa döndü ve birden Zuyev ile karşılaştı. Zuyev hemen tamirciyi etkisiz hale getirmeye çalıştı, başarısız oldu, onu tabancayla vurdu ve yaraladı, ancak tamirci ateş açtı, kendisi de elinden yaralandı.

Görevdeki uçaklar neredeyse tamamen kalkışa hazırdı ve Zuyev bunlardan biriyle havalandı. Kalkıştan sonra görevdeki diğer uçakları da kendisini engellemeye çalışmasınlar diye hava topuyla vuracaktı ama iki kilitten birini toptan çıkarmayı unuttuğu için başaramadı. Daha sonra Karadeniz üzerinden 240 km (150 mil) güneye uçarak, uçağın alıkonulduğu Türkiye'nin Trabzon şehrine gitti. Zuyev'in uçtuğu uçak depoda olan bir uçaktı ve indikten sonra uçağın parçalarından hala branda parçaları sarkıyordu.

Sonrası

Türk yetkililer, Ankara'nın Sovyetler Birliği ile iyi ilişkileri sürdürme arzusunu vurgulayarak, Sovyetlerin MiG-29'u iade etme talebini derhal kabul ettiler. Ertesi gün Ankara'da teknisyenleri ve görünüşe göre başka bir pilotu olan bir Sovyet uçağı bekleniyordu, ancak daha sonra Zuyev'in geldiği gün Trabzon'a geldi. Kontrolörler iniş izni vermeyi reddetti. Ertesi öğleden sonra, Sovyetlerin Türk Hava Kuvvetleri jetleri tarafından Türk hava sahasının dışına kadar eşlik edilen uçakla hareket etmesine izin verildi.

Zuyev'in Türk havaalanındaki ilk sözleri şu oldu: "Sonunda ben - bir Amerikalıyım!". Bunu, Türkiye'deki ABD büyükelçiliğinin ilk bilgilendirilenlerden biri olan ve uçağa yaklaşan havalimanı güvenlik görevlisine söyledi. Zuyev daha sonra yaralarından dolayı ameliyat oldu. Zuyev, Türkiye'de uçak kaçırma suçlamasıyla yargılandı fakat siyasi sebeplerden ötürü beraat kararı çıktı.

Gudauta'da pastayı yiyen yedi kişi, uyku haplarından dolayı ciddi şekilde aciz kaldı ve hepsinin hastaneye kaldırılması gerekiyordu. Ancak, hepsi iyileşti.

ABD'deki yaşamı

Zuyev'in Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etmesine izin verildi ve burada San Diego, Kaliforniya'ya yerleşti ve bir danışmanlık firması açtı. 1992'de Malcolm McConnell ile birlikte kaçışı hakkında Fulcrum: Bir Top Gun Pilotun Sovyet İmparatorluğundan Kaçışı (0-446-51648-1) isimli bir kitap yazdı.

3 Ocak 1993'te Zuyev, Korean Air Lines Flight 007'nin önlenmeden Kamçatka'yı geçmeyi başarmasının nedeninin, Kuzey Kutbu fırtınalarının on gün önce Kamçatka'daki Sovyet radarlarını devre dışı bırakması olduğunu açıkladı ve yerel yetkililer Moskova'ya sorunun çözüldüğüne dair yalan söylediler. Bu, Sovyet Hava Kuvvetleri'nin sivil uçağı vurulmadan önce doğru bir şekilde tanımlamasını engelledi.

Zuyev, CIA ve Pentagon için danışman olarak çalışmaya başladı. Çöl Fırtınası Operasyonu sırasında ABD'nin MİG-29'ların radarlarını tespit etmesine yardımcı olmaya çalışarak tavsiylerde bulundu.

10 Haziran 2001'de, başka bir havacı Jerry "Mike" Warren ile birlikte, Seattle'ın 160 km kuzeyinde, Bellingham, Washington yakınlarında bir Yakovlev Yak-52 model eğitim uçağında uçak kazasında öldü.

Dış bağlantılar

• CBS 60 Minutes interview 25 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (aired January 3, 1993)