Ahmed Hasan el-Bekir
Ahmed Hasan el-Bekir (Arapça: أحمد حسن البكر) (d. 1 Temmuz 1914 - ö. 4 Ekim 1982), Iraklı asker ve siyasetçi. 1968-1979 yılları arasında Irak cumhurbaşkanı olarak görev yaptı.
| Ahmed Hasan el Bekir أحمد حسن البكر | |
|---|---|
| |
| 1. Devrim Komuta Konseyi Başkanı | |
| Görev süresi 17 Temmuz 1968 - 16 Temmuz 1979 | |
| Başkan Yardımcısı | Saddam Hüseyin |
| Yerine geldiği | Makam oluşturuldu |
| Yerine gelen | Saddam Hüseyin |
| 4. Irak Cumhurbaşkanı | |
| Görev süresi 17 Temmuz 1968 - 16 Temmuz 1979 | |
| Yerine geldiği | Abdül Rahman Arif |
| Yerine gelen | Saddam Hüseyin |
| 48. & 56. Irak Başbakanı | |
| Görev süresi 31 Temmuz 1968 - 16 Temmuz 1979 | |
| Başkan | Kendisi |
| Yerine geldiği | Abdürrezzak en Naif |
| Yerine gelen | Saddam Hüseyin |
| Görev süresi 8 Şubat 1963 - 18 Kasım 1963 | |
| Başkan | Abdüsselam Arif |
| Yerine geldiği | Abdülkerim Kasım |
| Yerine gelen | Tahir Yahya |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1 Temmuz 1914 Tikrit, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 4 Ekim 1982 (68 yaşında) Bağdat, Irak |
| Partisi | Arap Sosyalist Baas Partisi (1940'lar-1966) Bağdat merkezli Baas Partisi (1966-1982) (UİC) Baas Partisi - Irak Bölgesi |
| Mesleği | Siyasetçi |
| Dini | Sünni İslam |
| Askerî hizmeti | |
| Bağlılığı |  Irak
|
| Branşı | Irak Kara Kuvvetleri |
| Rütbesi | General |
| Çatışma/savaşları | Anglo-Irak Savaşı |
Altı yıl ilkokul öğretmenliği yaptıktan sonra 1938'de Irak Askeri Akademisi'ne girdi. 1958'de monarşiyi deviren askerî darbeye katılmış olmasına rağmen Arap Sosyalist Baas Partisi üyesi olarak giriştiği devrimci etkinliklerden dolayı 1959'da ordudan emekliye sevk edildi. Baas'ın 1963 Darbesi'ni izleyen 10 ay süresince başbakanlık görevinde bulundu. 17 Temmuz 1968'de Baas Partili subaylar tarafından düzenlenen darbeyle Cumhurbaşkanı Abdurrahman Arif'in yerine geçti.[1] Yetkileri cumhurbaşkanlığı ile sınırlı kalmadı. Başbakanlığı ve savunma bakanlığını da üstlendi.[2] Sert ve hırçın dış politikasıyla Irak'ı Müslüman komşuları arasında yalnızlığa itti. Arap-İsrail uyuşmazlığında uzlaşmaya karşı bir tutum aldı. Farklı bir yol izleyen bir kısım Arap devlet başkanıyla anlaşmazlığa düştü.
İran Şahı Muhammed Rızâ Pehlevî'nin Şattülarap su yolunun paylaşılmasında çıkan sorunlar sonrası Irak'ın içişlerine karışması ve Kürtleri kışkırtması sebebiyle 1975'te yapılan Cezayir Antlaşması'na değin Irak Kürtlerini denetim altına almakta güçlük çekti. Ekonomik alanda, eski yönetimin beş yıllık kalkınma planını başlangıçta ihtiyatlı bir tutumla sürdürdü. Daha sonra Irak petrollerinin millileştirilmesi ile birlikte Irak ekonomisi gelişince sanayide büyüme politikasına yöneldi. 1976'da geçirdiği kalp krizinden sonra, birçok yetkisini yardımcısı Saddam Hüseyin'e devretti. 16 Temmuz 1979'da devlet başkanlığı ve Devrim Komuta Konseyi başkanlığını Baas'ın yeni önderi Saddam Hüseyin'e bıraktı. Saddam Hüseyin daha sonra verdiği röportajlarda Hasan el-Bekir'i lider olarak gördüğünü, artık Hasan el-Bekir'in sağlığının elvermediği süreçte bu değişimin gerçekleştiğini söylese bile bazı Iraklı uzmanlara göre Saddam Hüseyin yıllar içerisinde Bağdat'taki bürokratik gücü ele geçirmiş, Hasan el-Bekir'in gölgesinde ülkeyi yönetmiş ve nihayetinde de değişimi Hasan el-Bekir'e dayatarak kansız bir darbeyle iktidarı ele geçirmiştir.[3]
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Abdül Rahman Arif |
Irak Cumhurbaşkanı 1968-1979 |
Sonra gelen: Saddam Hüseyin |
| Önce gelen: Tahir Yahya |
Irak Başbakanı 1968-1979 |
Sonra gelen: Saddam Hüseyin |
| Önce gelen: Abdülkerim Kasım |
Irak Başbakanı 1963-1964 |
Sonra gelen: Tahir Yahya |
Kaynakça
değiştir- ^ "Irak'ta General Kasım dönemini kapatan '8 Şubat darbesi' Baas'a iktidar yolunu açtı". Son Dakika. 8 Şubat 2023. 29 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2023.
- ^ Aburish, Saïd K. (2000). Saddam Hussein: the politics of revenge (1. publ bas.). Londra: Bloomsbury. ISBN 9780747546535.
- ^ Rautsi, Inari; Hussein, Saddam; Karsh, Efraim (1991). Saddam Hussein: a political biography. New York: Free Press [u.a.] ISBN 9780029170632.
 | Iraklı siyasetçi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |