Vikipedi

2024 Suriyeli muhaliflerin taarruzu

Suriye İç Savaşı'nda HTŞ öncülüğündeki askerî operasyon

27 Kasım 2024'te, Hey'etu Tahrîri'ş-Şâm ve diğer muhalif grupların oluşturduğu Askerî Operasyonlar Komutanlığı, Suriye'nin Halep ilinin batı kısmında Suriye Arap Ordusu'na (SAO) mensup rejim güçlerine karşı bir saldırı başlattı.[10] Bu saldırı, HTŞ tarafından Saldırganlığı Önleme olarak adlandırıldı ve SAO'nun batı Halep kırsalına yaptığı artan topçu bombardımanına misilleme olarak başlatıldı.[11] Bu saldırı, Mart 2020'deki İdlib ateşkesinden beri muhalif güçlerin başlattığı ilk saldırı olmuştur.[12][13][14]

2024 Suriyeli muhaliflerin taarruzu
Suriye İç Savaşı

  Rejim güçlerinin kontrolündeki topraklar
  Suriye muhalefetinin kontrolündeki topraklar
  Suriye Demokratik Güçleri'nin kontrolündeki topraklar
Tarih27 Kasım 2024 - 8 Aralık 2024
Bölge
Suriye
Sonuç Muhaliflerin kesin zaferi.
Taraflar

Suriye Kurtuluş Hükûmeti
Suriye Geçici Hükûmeti

Suriye muhalefeti Güney Operasyon Odası
El-Cebel Tugayı		 Suriye Suriye Arap Cumhuriyeti  Teslim
 İran
 Rusya[1][2]
 Hizbullah[3]		 Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi[4]
Komutanlar ve liderler
Suriye muhalefeti Ebu Muhammed el-Cevlani Süheyl Hasan[5]
İran Kiyumars Purhaşemi (ölü)[6]		 Mazlum Kobani
Çatışan birlikler

Askeri Operasyonlar Komutanlığı

Suriye muhalefeti Suriye Millî Ordusu

Ecnadu'l Kavkaz
Ceyş'ül-Muhacirin vel-Ensar
Türkistan İslam Partisi (Suriye)

Suriye Suriye Silahlı Kuvvetleri

Rusya Silahlı Kuvvetleri

İran Silahlı Kuvvetleri

Haşdi Şabi
Irak'ta İslami Direniş

Suriye Demokratik Güçleri

 Suriye Suriye Silahlı Kuvvetleri

Kayıplar
311 ölü
Suriye muhalefeti 60 ölü
y. 1,000 ölü (hükümet iddiası)		 220 ölü,21 yakalandı
25 İran yanlısı milisler öldürüldü
İran 1 ölü
Rusya en az 1 ölü		 3 ölü, birkaç kişi yakalandı
111 sivil öldürüldü
370.000 sivil yerinden edildi

Arka plan

değiştir
Ana madde: Kuzeybatı Suriye çatışmaları (Aralık 2022–Kasım 2024)

Mart 2020'deki İdlib ateşkes anlaşmasından beri, kuzeybatı Suriye'de rejim güçleri ile muhalifler arasında büyük çaplı harekatlar sona ermişti. 2022'nin sonlarından itibaren, HTŞ güçleri taarruz öncesinde rejim güçlerine karşı bir dizi sızma ve keskin nişancı saldırısında bulundu.

Ekim 2024'te HTŞ'nin Halep'te rejim güçlerine karşı yapacağı bir taarruz için hazırlıklarını arttırdığı iddia edildikten sonra Halep kırsalında hem HTŞ, hem de rejim güçleri tarafından seferberlik ilan edildi. 26 Kasım 2024'te, rejim güçleri muhaliflerin kontrolündeki Eriha kasabasını topa tutarak 16 kişinin ölmesine veya yaralanmasına sebep oldu.[15]

Taarruz

değiştir

27 Kasım 2024 tarihinde HTŞ, Halep Valiliği'nin batısındaki hükûmet yanlısı güçlere yönelik “Saldırganlığın Caydırılması” adlı bir saldırı başlattığını duyurdu.[16] Saldırı, Beşşar Esad Suriye Hükûmeti'nin isyancıların elindeki İdlib'e yönelik son topçu atışlarına bir yanıt niteliğindeydi ve en az 30 sivilin ölümüne neden oldu.[17][17]

İlk saldırılar

değiştir
 
28 Kasım'da Suriye'nin kuzeybatısındaki durum

Saldırının ilk 10 saatinde HTŞ, aralarında Urm el-Kubra, Anjara, Urm el-Suğra, Şeyh Akil, Bara, Ajil, Avijil, el-Havtah, Tel el-Dabaa, Hayr Darkal, Kubtan el-Jabal, el-Salum, el-Kasimiye, Kafr Bisin, Havr, Aznaz ve Basratun kasabalarının da bulunduğu 20 kasaba ve köyü hükûmet yanlısı güçlerden ele geçirdi. Ayrıca hükûmet güçlerine ait 46. Alay üssü HTŞ tarafından kuşatıldı ve birkaç saat sonra ele geçirildi.[18][19] Suriye İnsan Hakları Gözlemevi çatışmalarda 37 Suriye hükûmet askeri ve müttefik milis ile muhalif güçlerden 60 savaşçının öldüğünü bildirdi.[17] Bir Rus özel kuvvetleri birimi isyancılar tarafından pusuya düşürüldü ve daha sonra ölen bir Rus askerinin ve ele geçirilen teçhizatın fotoğraflarını yayınladılar. Buna karşılık Suriye ve Rus güçleri isyancı grupların kontrolündeki bölgelere hava saldırıları başlattı.[20] Rus savaş uçakları ayrıca Atarib, Darat İzze ve çevresindeki köylerde hava saldırıları düzenlerken hükûmet güçleri isyancıların kontrolündeki İdlib, Ariha, Sarmada ve güney İdlib vilayeti'ndeki diğer bölgeleri bombaladı.[21][22][23]

28 Kasım'da HTŞ İdlib'in doğu kırsalında bir saldırı başlatarak Dadikh, Kafr Batikh ve Şeyh Ali köylerinin yanı sıra Serakib kentindeki bir mahalleyi ele geçirdi. Bu ilerleme onları 2020'de hükûmet yanlısı güçler tarafından güvence altına alınan stratejik bir güzergâh olan M5 otoyolu'nun 2 kilometre yakınına getirdi. HTŞ ayrıca İran destekli militanların varlık gösterdiği Halep'in doğusundaki el-Nayrab havaalanına da saldırdı.[24] HTŞ günün ikinci yarısında batı Halep kırsalındaki Kafr Basin, Arnaz ve ElZarba köylerini ele geçirdi ve M5 otoyolunu kesti.[25] Suriyeli isyancılar gün sonuna kadar toplamda yaklaşık 40 kasaba ve köyü ele geçirdi.[26]

Bir Rus hava saldırısı Halep'in batı kırsalındaki Atarib'de on beş sivili öldürdü. Diğer dört kişi de Darat Izza'daki Suriye ya da Rus hava saldırısında öldürüldü.[27] İran devlet medyası, Suriye'de üst düzey askerî danışman olarak görev yapan İslam Devrim Muhafızları (IRGC) Tuğgeneral Kiyumars Purhaşemi'nin Halep'te isyancılar tarafından öldürüldüğünü bildirdi.[26] Rakka Valiliği'nin kuzeyinde bir SDG savaşçısı Türk insansız hava aracının saldırısı sonucu öldürüldü.[28]

HTŞ, 29 Kasım'da İdlib kırsalındaki Tel Karatabeen, Ebu Kansa ve El-Talhiya köyleri ile Halep kırsalındaki El-Mansura, Cebel Kaş ve El-Bavabiya köylerini ele geçirdi. Serakib kasabası çevresindeki şiddetli çatışmalar devam etti.[29] Bu noktada, Ajnad el-Kavkaz ve Liva el-Muhacirin vel-Ensar dâhil olmak üzere diğer İdlib merkezli İslamcı gruplar HTŞ'nin ilerlemesini destekliyordu.[30] Halep'in El Hamdaniye mahallesinde HTŞ'nin bombardımanı sonucu dört sivil öldü, ikisi sivil yaralandı.[29] SDG tarafından El-Bab yakınlarında düzenlenen saldırıda 15 SDG savaşçısı öldü.[31] Máré'deki SNA askerî karargâhına düzenlenen bir Rus hava saldırısında yedi SNA savaşçısı öldürüldü.[32] İdlib'deki ayrı Rus hava saldırılarında da dört sivil öldürüldü.[33]

Halep Muharebesi

değiştir
Ana madde: Halep Muharebesi (2024)

29 Kasım'da muhalif güçler Halep şehrinin Hamdaniye ve Yeni Halep semtlerine girerek bomba yüklü iki araçla çifte intihar saldırısı düzenledi.[34] Günün ikinci yarısında, Muhalif güçler Halep şehrinin El-Hamdaniye, Yeni Halep, 3000 Daire, El-Camiliye ve Selahaddin olmak üzere beş bölgesini ele geçirdi. Şehrin merkezi de dahil olmak üzere başka yerlerinde de çatışmalar rapor edildi. hükûmet yanlısı güçlerin savunma hatlarının çökmesi üzerine stratejik Serakib şehri de dahil olmak üzere yirmi kasaba ve köy daha muhalif güçler tarafından ele geçirildi. Muhalif güçler tarafından ele geçirilen diğer kasabalar arasında İdlib kırsalındaki Han el-Sebil, Et-Talihiyye, Et-Tarnabe ve Cubas ile Halep kırsalındaki Han Tuman, Şağidele, Halasa, El-Hadir, El-Karasi, Barna, El-Eis, Telhadiya, Zitan, El-Mansoura ve El-Buabiyye kasabaları yer aldı.[35]

29 Kasım'ın sonlarına doğru muhalif güçler Halep şehrinin Es-Sukariyye, El-Furkan, El-Azamiyye ve Seyf ed-Devle semtlerinin bir kısmını ele geçirmiş ve ana meydanın kontrolünü ele geçirdiklerini iddia etmişlerdi.[36][37]

İsyancı güçler 30 Kasım'ın erken saatlerinde şehirdeki hükûmet merkezi olan Halep Kalesi'ni ve “Halep şehrinin yarısından fazlasını” ele geçirdi.[38][39] Sabah saatlerinde isyancı güçler Halep'in büyük bölümünün kontrolünü ele geçirerek hükûmet yanlısı birlikleri as-Safirah'a doğru geri çekilmeye zorladı.[40]

Suriye'nin başka yerlerinde isyancılar Ebu'z-Zuhur kasabası da dahil olmak üzere 39 kasaba ve köyü ele geçirdi. Hükûmet yanlısı güçler Ma'arretü'n-Nu'man, Han Şeyhun ve Kafranbel hariç olmak üzere İdlib Valiliği'nin çoğundan geri çekildi. Halep bölgesinde, hükûmet yanlısı güçler Halep Havalimanı, Meskene, Es-Sefire ve Han Asir yoluna çekildi.[41] Öğleden sonra, muhalif güçler Maarratü'n-Nu‘man'ı ele geçirdi ve gün içinde isyancı güçlerin eline geçen kasaba ve köy sayısı 50'den fazla oldu.[42]

Rus menşeli olduğu bildirilen bir hava saldırısında Halep kentinde 16 sivil öldü, 20 kişi de yaralandı.[43]

Hükûmetin çekilmesi ve SDG'nin ilerlemesi

değiştir

30 Kasım 2024'te, Kuzeybatı Suriye'deki hükûmet yanlısı güçlerin çöküşünün ortasında, Kürt çoğunluklu Suriye Demokratik Güçleri (SDG), Dayr Hafir, Tel Aran, Tel Hasel kasabalarına ve Halep şehrinin Şeyh Neccar bölgesine girerek hükûmet yanlısı güçlerden devraldı.[44] Öğleden sonra, SDG, hükûmet yanlısı güçlerin çekilmesinin ardından Halep Uluslararası Havalimanı ile Nubl ve El-Zehra kasabalarını ele geçirdi.[45] Rakka Valiliği'nin kuzeyindeki Tel Abyad bölgesinde Türkiye destekli isyancılar ile SDG arasında çatışmalar rapor edildi.[46][47]

Eş zamanlı olarak 30 Kasım'da Kuzey Suriye'nin Fırat Kalkanı bölgesinde bulunan Türkiye destekli Suriye Ulusal Ordusu, SDG'nin ikmal ağlarını kesmek ve El-Bab'ı Tel Rıf'at'a bağlayan bir koridor oluşturmak amacıyla “'Özgürlük Şafağı Operasyonu” başlattığını duyurdu. SNA güçleri, ilerleyişleri sırasında Tadef kasabasını hükûmet yanlısı güçlerden ele geçirirken hükûmet yanlısı güçler de bölgeden çekilmeye başladı.[48][49]

Hama'ya doğru ilerleyiş

değiştir
Ana madde: 2024 Hama Taarruzu

30 Kasım 2024 akşamı HTŞ liderliğindeki muhalif güçler Hama ilinde hızla ilerleyerek kırsalda aralarında Halfaya, Murek, El-Latamine, Kal'at el-Madik, Kefr Nabude, Karnaz, Lahaya, El-Buveyde, Latmin, Savran, El-Muğayir, Maardis, Es-Sukeylabiye, Maharda ve Taybet el-İmam'ında bulunduğu onlarca kasaba ve köyü ele geçirdi.[50] Halep bölgesinde, yerel SDG birliklerinin çekilmeyi tercih etmesinin ardından isyancıların Halep havaalanının kontrolünü ele geçirdiği bildirildi.[51] Hükûmet yanlısı güçlerin hem Hama şehrinden hem de hava üssünden çekilmeye başladığı bildirildi,[50] ancak bu Savunma Bakanlığı tarafından yalanlandı.[52] Akşam 7'de (Yerel Suriye saati, UTC 3:00) HTŞ güçleri Hama'ya yaklaşmaya başladı,[53] en az altı köyü ele geçirdi.[54] Bu arada, İsrail'in işgal altındaki Golan Tepeleri yakınlarında hükûmet kontrolündeki bölgelere top mermisi attığı bildirildi,[55] ve Telbise'ten yerel silahlı kişiler Hama ve Humus arasındaki otoyolda SAA güçlerine saldırarak altı kişiyi yaraladı.[56]

Hükûmet yanlısı güçler 1 Aralık'ın erken saatlerinde Hama'nın dış mahallelerinde ve kuzey kırsalında yeni askeri mevziler kurdu. Cebel Zeynel Abidin, Taybat el İmam, Qamhana ve Hitab kasabalarına takviye birlikler konuşlandırıldı.[57] Rusya, yakın zamanda İdlib ve Hama bölgelerinde isyancılar tarafından ele geçirilen kasabalara hava saldırıları başlattı.[58] İdlib şehrinde, bir mülteci kampını hedef alan bir Rus hava saldırısında dokuz sivil öldü ve 62 kişi yaralandı. Halep üniversite hastanesini hedef alan ayrı bir Rus hava saldırısı 8 sivili öldürdü.[59]

Öğleden sonra SNA es-Sefire, Han Asir kasabala Kuveyris hava üssünü ele geçirirken Halep şehrinin Şeyh Neccar bölgesinde SNA ve SDG arasında çatışmalar yaşandı. Eş zamanlı olarak HTŞ Halep'in dış mahallelerindeki termik santrali, topçu okulunu ve askeri akademiyi ele geçirdi.[60]

1 Aralık akşamı Türkiye destekli Suriye Ulusal Ordusu (SNA) SDG'nin elindeki Tel Rıf'at kasabasına bir saldırı başlattı ve kasabayı çevresindeki birkaç köy ile birlikte ele geçirdi. Bölgede SDG kontrolünde kalan kasabalar muhalif güçler tarafından kuşatıldıktan sonra iletişim kesildi.[61]

2 Aralık'ta SDG, Tel Rıfat ve Şehba bölgesinden Kürt IDP'leri Halep'in Şeyh Maksud ilçesi ve kuzeydoğu Suriye'de SDG kontrolündeki bölgelere tahliye etmeyi planladığını duyurdu.[62][63] Gün boyunca Rusya, isyancılar tarafından yakın zamanda ele geçirilen kasabalara hava saldırıları düzenlerken, İdlib şehrini hedef alan ayrı bir Rus hava saldırısında 11 sivil öldü.[64][65] Cebel Zeyn el-Abidin yakınlarında hükûmet yanlısı askeri liderlerin bir araya geldiği bir toplantıyı hedef alan bir isyancı drone saldırısı, Hama'nın kuzeyinde, saflarında çok sayıda ölüme ve yaralanmaya neden oldu.[66]

Öğleden sonra, muhalifler ve hükûmet yanlısı güçler arasındaki çatışmalar Hama Valiliği'nde, özellikle Karnaz ve Suran kasabaları yakınlarında yoğunlaştı. Doğu Hama kırsalında muhalif güçler ilerleme kaydederek Kasr Ebu Semra kasabasını ele geçirdi.[67] Akşam saatlerinde Hama'nın kuzey bölgesinde muhalifler ve hükûmet yanlısı güçler arasında taarruzun başlamasından bu yana en şiddetli çatışmalar yaşandı, Rus ve hükûmet uçakları 45'ten fazla hava saldırısı gerçekleştirdi. Muhalif güçler birkaç köyün kontrolünü ele geçirirken, hükûmet yanlısı güçler Qalaat al-Madiq'e ilerleme girişimlerini engellemeyi başardı.[68][69] Muhalif güçlerin Hama şehrine düzenlediği roket saldırısında sekiz sivil hayatını kaybetti.[70]

3 Aralık'ta muhalif güçler Hama bölgesinde hükûmet yanlısı güçlere karşı ilerleyişlerini sürdürerek Taybet el-İmam, Halfaya, Savran ve Maardis kasabalarını ele geçirdi.[71] Halep'in doğu kırsalında, Hanasır'da SNA ile hükûmet yanlısı güçler arasında şiddetli çatışmalar yaşanmış, SNA kasabayı yeniden ele geçirmeye çalışmıştır.[72] Akşam saatlerinde muhalifler ve hükûmet yanlısı güçler arasında çatışmalar şiddetlendi, İsyancılar 10'dan fazla kasabanın kontrolünü ele geçirerek Hama'nın dış mahallelerine ulaştı.[73] Hama'nın kuzeyindeki çatışmalarda en az 17 SAA askeri ve 8 HTŞ savaşçısı öldürüldü. Şehirde HTŞ bombardımanı sonucu iki sivil de öldü.[74]

Hama'nın düşüşü

değiştir

3 Aralık'ta muhalif güçler Hama bölgesinde hükûmet yanlısı güçlere karşı ilerleyişlerini sürdürerek Taybat el-İmam, Halfaya, Soran ve Maardis kasabalarını ele geçirdi.[71] Halep'in doğu kırsalında, Hanasır'da SNA ile hükûmet yanlısı güçler arasında şiddetli çatışmalar yaşanmış, SNA kasabayı yeniden ele geçirmeye çalışmıştır.[72] Akşam saatlerinde muhalifler ve hükûmet yanlısı güçler arasında çatışmalar şiddetlendi, İsyancılar 10'dan fazla kasabanın kontrolünü ele geçirerek Hama'nın dış mahallelerine ulaştı.[73] Hama'nın kuzeyindeki çatışmalarda en az 17 SAA askeri ve 8 HTŞ savaşçısı öldürüldü. Şehirde HTŞ bombardımanı sonucu iki sivil de hayatını kaybetti.[74]

4 Aralık'ta hükûmet yanlısı güçler Hama'nın kuzey eteklerine bir karşı saldırı başlatarak Kefra ve Maar Şuhur köylerini geri aldı.[75] Batı Hama kırsalında, Muhalif gruplar, Alevi nüfusunun çoğunluğunun yaşadığı Suriye'nin kıyı bölgesine açılan bir kapı görevi gören Ghab Ovası'nda bir saldırı başlattı. Hükûmet yanlısı güçler El-Kerim'i başarıyla savunurken, muhalif güçler El-Gab el-Avsat köyünü ele geçirdi.[76] DPA için çalışan bir fotoğrafçı Anas Alkharboutli, Hama yakınlarındaki Morek'te düzenlenen bir hava saldırısında öldü.[77]

Akşam saatlerinde muhalif güçler Hama'yı Rakka ve Halep'e bağlayan yolları kesmiş ve Hama'nın doğu kırsalındaki birkaç köyün kontrolünü ele geçirmişti.[78] Şiddetli çatışmalar gece boyunca devam etti ve isyancılar Hitab ve Mübarekat kasabalarını ele geçirdi, Cebel Zeynel Abidin'de ise çatışmalar devam etti.[79]

5 Aralık'ta muhalif güçler, Hama'nın doğu yakasında hükûmet yanlısı hava saldırılarının ortasında şehrin kuzeydoğu kesimine girdi[80] ve öğleden sonra, hükûmet yanlısı güçler geri çekilirken HTŞ liderliğindeki isyancılar şehirde tam kontrol sağladı.[81] Suriye Hükûmeti yaptığı açıklamada Hama kentinden çekilme gerekçesini “sivillerin hayatını korumak” olarak açıkladı.[82][83]

Hama'nın düşmesinin ardından Hizbullah, hükûmet güçlerini desteklemek üzere sınır ötesine Hama ve Humus'a savaşçı gönderdiğini duyurdu.[84][85][86]

Humus'a doğru ilerleyiş

değiştir
Ana madde: 2024 Humus Taarruzu

5 Aralık 2024'te hükûmet yanlısı güçler, isyancıların eski şehirlerin dış mahallelerine yaklaşmasıyla Hama'dan çekilmelerinden saatler sonra Selamiye ve Telbise şehirlerinden Humus şehrine doğru çekildi.[87] Akşam, Muhalif güçler şehrin ileri gelenleri ve dini İsmaili konseyi ile anlaşmaya vardıktan sonra savaşmadan Selemiye'ye girdi.[88] Akşam saatlerinde muhalif güçler Er-Resten'in dış mahallelerine ulaşmış ve kuzeyindeki hükûmet yanlısı bir askeri üssü ele geçirmişti. Muhaliflerin ilerleyişiyle eş zamanlı olarak Rus uçakları, isyancıların ilerleyişini yavaşlatmak amacıyla Humus ve Hama'yı birbirine bağlayan ana köprüyü bombaladı.[89]

6 Aralık 2024'te muhalif güçler beş kasabayı ele geçirdi ve hükûmet yanlısı güçler daha fazla bölgeden çekilirken Humus'un dış mahallelerine yaklaştı.[90][91][92] Doğuda Deyrizor bölgesi, hükûmet yanlıları güçlerini Deyrizor, El Meyadin, El-Kuriye ve Ebu Kemal kasabalarından başkent Şam'a doğru çekmeye başladı.[93] Öğleden sonra, hükûmet yanlısı güçlerin Humus'tan Lazkiye şehrine doğru tamamen çekildiği ve şehrin Şii çoğunluklu mahallelerinde sadece yerel hükûmet yanlısı silahlı kişilerin kaldığı bildirildi.[94] Suriye Savunma Bakanlığı, Humus şehrinin tamamen boşaltılması emrini verdiği yönündeki haberleri yalanladı.[95]

İran, 6 Aralık'ın erken saatlerinde personelini Suriye'den çekmeye başladı ve İslam Devrimi Muhafızları Ordusu'nun Kudüs Gücü'nün üst düzey komutanlarını geri çekti ve Şam'daki İran Büyükelçiliği ile Suriye'deki Devrim Muhafızları üslerinde tahliye emri verdi. Tahliye edilen İranlılar Lübnan ve Irak'a yöneldi.[96]

Dera, Süveyda, Deyr ez-Zor ve Palmira'nın ele geçirilmesi

değiştir
Ana maddeler: Güney Suriye Taarruzu (2024), Deyrizor Taarruzu (2024) ve Palmira Taarruzu (2024)

6 Aralık 2024 akşamı muhalif güçler, hükûmet yanlısı güçlerin şehirden çekilmesinin ardından Suriye'nin güneyindeki bölgesel başkent Süveyda'yı ele geçirdi.[97][98] Eş zamanlı olarak, SDG, Deyrizor vilayet başkentini hükûmet yanlısı güçlerden ele geçirdi ve Humus bölgesinin merkezindeki Palmira kasabasını da terk etti.[99][100] Gece yarısına kadar, Güneydeki Dera İli'ndeki muhalif güçler başkent Dera'nın yanı sıra vilayetin �'ını ele geçirirken hükûmet yanlısı güçler başkent Şam'a doğru çekildi.[101]

7 Aralık 2024'te hükûmet yanlısı güçler, İsrail işgali altındaki Golan Tepeleri ile sınırı olan Kuneytire bölgesi'nden çekildi.[102]

Şam'ın düşüşü

değiştir
Ana madde: Şam'ın düşüşü

7 Aralık 2024'te Suriyeli muhalif güçler güneyden Rif Şam bölgesine girdi ve başkent Şam'ın 20 km yakınına geldi.[103] Şam'a doğru ilerlemeyle eş zamanlı olarak, kuzeydeki muhalif güçler Humus şehrine bir saldırı başlattı.[104] Rif Şam bölgesinde, hükûmet yanlısı güçler Assal el-Verd, Yebrud, Flite, En-Nasiriye ve Artuz kasabalarından çekilirken, muhalifler Şam'ın 10 km yakınına kadar geldiler.[105] Muhalif güçlerin daha sonra Şam'ın banliyölerine ulaştığı bildirildi.[106]

Kuzeydeki muhalif gruplar 8 Aralık 2024'ün erken saatlerinde Humus'u ele geçirdi ve Şam'a doğru ilerlemeye başladı.[107] İsyancıların Şam'ın Barzeh mahallesine girmeyi başardığı da bildirildi.[108] O gün, Suriye Ordusu komutanlığı subaylarına Esad Hükûmeti'nin sona erdiğini bildirdi[109] ve Başbakan Muhammed Gazi el-Celali “halkın seçeceği herhangi bir liderlikle işbirliği yapmaya” hazır olduğunu açıkladı.[110]

Son taarruzlar

değiştir
 
Taarruz haritası

Şam'ın Güney Operasyonları Odası tarafından ele geçirilmesinden sonra Lazkiye ve Tartus, Suriye Arap Cumhuriyeti'nin elinde kalan son iki bölgesel başkent oldu. Lazkiye'de ve daha sonra Tartus'ta rejim karşıtı protestolar patlak verdi ve göstericiler Hafız Esad'ın posterlerini yırtmaya ve heykellerini devirmeye başladı.[111] 8 Aralık'ta, HTŞ her iki şehre doğru ilerlemeye başladı ve şehirleri savaşmadan ele geçirdi.[112][113]

Ayrıca bakınız

değiştir

Kaynakça

değiştir
  1. ^ user32 (27 Kasım 2024). "بعد أسابيع من نشر المرصد السوري للاستعدادات.. "الهيئة" تهاجم ريف حلب في عملية "رد العدوان" | المرصد السوري لحقوق الإنسان" (Arapça). Erişim tarihi: 7 Aralık 2024. 
  2. ^ user32 (27 Kasım 2024). "تزامنا مع هجوم الهيئة على مواقع قوات النظام في ريف حلب.. سرب طائرات روسية يحلق في أجواء "بوتين-أردوغان" | المرصد السوري لحقوق الإنسان" (Arapça). Erişim tarihi: 7 Aralık 2024. 
  3. ^ "Iran is sending regional fighters to Syria. Can they save Assad again?". 
  4. ^ السوري, المرصد (30 Kasım 2024). "في اليوم الرابع لعملية "ردع العدوان": قوات النظام تنهار وتتمركز في 3 مدن جنوب إدلب ومراكز في مناطق شرق وجنوب مدينة حلب | المرصد السوري لحقوق الإنسان" (Arapça). Erişim tarihi: 7 Aralık 2024. 
  5. ^ "Ejército de Siria inicia contraofensiva contra terroristas (İspanyolca)". 30 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2024. 
  6. ^ "IRGC commander killed by rebels in Aleppo amid clashes". Rudaw. 28 Kasım 2024. 
  7. ^ a b Lister, Charles (30 Kasım 2024). "Syria's conflict is heating up once more". The Spectator (İngilizce). 3 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2024. 
  8. ^ a b c السوري, المرصد (27 Kasım 2024). "بالتوازي مع استمرار عملية "ردع العدوان": أكثر من 30 غارة جوية ومقتل نحو 100 عنصر من قوات النظام والهيئة والفصائل في ريف حلب | المرصد السوري لحقوق الإنسان" (Arapça). Erişim tarihi: 7 Aralık 2024. 
  9. ^ a b c "What is behind the new rebel offensive in northwest Syria?". 
  10. ^ The latest offensive has been led by an Islamist militant group known at Hayat Tahrir al-Sham (HTS) and allied factions backed by Turkey."More Russian strikes as Syrian rebels advance after taking Aleppo". BBC News (İngilizce). 1 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2024. 
  11. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; casusbelli isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  12. ^ "Syrian rebels launch surprise offensive in northwest as regime retaliates with airstrikes" [Suriyeli muhalifler kuzeybatıda sürpriz saldırı başlatırken rejim hava saldırıları ile misilleme yaptı]. The New Arab (İngilizce). 27 Kasım 2024. 27 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2024. 
  13. ^ Edwards, Eyad Kourdi, Christian (27 Kasım 2024). "Syrian rebels launch major attack on regime forces in Aleppo province" [Suriyeli muhalifler Halep ilinde rejim güçlerine karşı büyük bir saldırı başlattı]. CNN (İngilizce). 27 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2024. 
  14. ^ "Dea*th toll update | More than 30 airstrikes and nearly 100 members kil*led during "Blocking Aggression" Operation in Aleppo" [Ölü sayısı güncellemesi: Halep'teki "Saldırganlığı Önleme" harekatı sırasında 30'dan fazla hava saldırısı ve neredeyse 100 ölü]. SOHR (İngilizce). 27 Kasım 2024. 
  15. ^ "Eriha kentinde rejimin topçu bombardımanı sonucu çoğu çocuk olmak üzere 16 kişi öldü veya yaralandı" (Arapça). SOHR. 27 Kasım 2024. Erişim tarihi: 28 Kasım 2024. 
  16. ^ "Suriyeli muhalifler ülkenin kuzeyinde "Saldırganlığın Caydırılması" operasyonu başlattı" (Arapça). Al Jazeera Arabic. 27 Kasım 2024. Erişim tarihi: 27 Kasım 2024. 
  17. ^ a b c Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; “cnn isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  18. ^ "Suriye Gözlemevi'nin hazırlıkları yayınlamasından haftalar sonra... "Hay'at Tahrir al-Sham" 'Saldırganlığa Yanıt' operasyonunda Halep kırsalına saldırdı" (Arapça). Syrian Observatory for Human Rights. 27 Kasım 2024. Erişim tarihi: 27 Kasım 2024. 
  19. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; “new” isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  20. ^ "Suriyeli isyancılar kuzeybatıda sürpriz bir saldırı başlatırken rejim hava saldırılarıyla karşılık verdi". The New Arab. 27 Kasım 2024. 27 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2024. 
  21. ^ org/headlines/opposition-forces-capture-key-villages-near-aleppo-assads-army-retaliates/ "Opposition Forces Capture Key Villages Near Aleppo, Assad's Army Retaliates" |url= değerini kontrol edin (yardım). The Media Line (İngilizce). 27 Kasım 2024. Erişim tarihi: 27 Kasım 2024. 
  22. ^ Al-Khalidi, Suleiman. "Syrian rebels launch attack against army in Aleppo province". Reuters. 
  23. ^ "Suriyeli isyancılar Halep vilayetinde orduya karşı saldırı başlattı". The Times of Israel (İngilizce). Erişim tarihi: 28 Kasım 2024. 
  24. ^ "Silahlı gruplar Halep'in kuzeyinde Suriye ordusuna saldırırken onlarca kişi öldü". Al Jazeera (İngilizce). 18 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2024. 
  25. ^ com/الهيئة-تقطع-طريق-m5-وحصيلة-القتلى-في-عم/738167/ ""Otorite" "M5" yolunu kesti... ve "Saldırganlığın Caydırılması" operasyonunda ölü sayısı 182'ye yükseldi" |url= değerini kontrol edin (yardım) (Arapça). SOHR. 28 Kasım 2024.  Bilinmeyen parametre |access- date= görmezden gelindi (yardım)
  26. ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; “cnn2 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  27. ^ "Atareb'de yeni katliam: Rus ve rejim savaş uçakları İdlib ve Halep kırsalında 60'a yakın hava saldırısı gerçekleştirdi". Suriye İnsan Hakları Gözlemevi. 28 Kasım 2024. 
  28. ^ "SDG üyesini ölüme terk etmek: Türk insansız hava aracı Rakka'nın kuzeyindeki Ayn İsa kırsalında motosiklete saldırdı". SOHR. 28 Kasım 2024. 
  29. ^ a b "Üç gün süren çatışmalar sırasında: Siviller ve savaşçılar arasındaki kayıp sayısı 287'ye yükseldi". SOHR. 29 Kasım 2024. Erişim tarihi: 29 Kasım 2024. 
  30. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; “TRAC” isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  31. ^ com/kurdish-forces-attack-turkish-backed-fighters-northern-syria-kill-15 "Kürt güçleri Suriye'nin kuzeyinde Türkiye destekli savaşçılara saldırdı, 15 kişi öldü" |url= değerini kontrol edin (yardım). 
  32. ^ "Rus hava saldırısı: Halep'te "Fırat Kalkanı" bölgesinde yedi "Ulusal Ordu" üyesi öldürüldü". SOHR. 30 Kasım 2024. 
  33. ^ "Defa* sayısı güncellemesi: İdlib'deki Rus hava saldırılarında 23 sivil öldürüldü ve yaralandı". SOHR. 29 Kasım 2024. 
  34. ^ "Bomba yüklü iki aracı patlattıktan sonra "Saldırganlığı Caydırma" operasyonuna bağlı birlikler Halep şehrinin bazı semtlerine girdi" |url= değerini kontrol edin (yardım). SOHR. 29 Kasım 2024. s. Arabic. 15 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2024. 
  35. ^ "Rejim güçlerinin saldırılara karşı koymada başarısız olmasının ortasında: H-T-S ve gruplar Halep şehrinde beş mahalle ile İdlib ve Halep kırsalında 20 köy ve kasabanın kontrolünü ele geçirdi". 29 Kasım 2024. Erişim tarihi: 29 Kasım 2024. 
  36. ^ com/بعد-السيطرة-على-5-أحياء- الهيئة-والفصائ/738323/ "5 mahalleyi kontrol ettikten sonra, "Hay'at Tahrir al-Sham" ve gruplar Halep şehrindeki diğer bazı mahallelerin sokaklarına girdi" |url= değerini kontrol edin (yardım) (Arapça). SOHR. 29 Kasım 2024.  Bilinmeyen parametre |access- date= görmezden gelindi (yardım)
  37. ^ (AJABreaking), الجزيرة - عاجل (20 Kasım 2024). "عاجل: المعارضة السورية: سيطرنا على الساحة الرئيسية وسط مدينة #حلب". X. 29 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2024. 
  38. ^ "Suriyeli muhalifler Halep'e girdi, hükümet merkezini ve kaleyi kontrol altına aldı". Al Jazeera. 29 Kasım 2024. s. Arabic. 18 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2024.  Bilinmeyen parametre |access- date= görmezden gelindi (yardım)
  39. ^ Abdulrahim, Raja (29 Kasım 2024). "Syrian Rebels Breach City of Aleppo, Yılların En Büyük İlerlemesinde" |url= değerini kontrol edin (yardım). The New York Times. 15 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2024. 
  40. ^ "Yaklaşık 8 yıl aradan sonra... Savaş uçakları Halep mahallelerini hedef aldı... ve "Saldırganlığı Caydırma" güçleri Halep şehir mahallelerinin çoğuna girdi". SOHR. 30 Kasım 2024. s. Arabic. Erişim tarihi: 30 Kasım 2024. 
  41. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; “collapse4” isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  42. ^ "Rejim güçleri Maarat al-Numan şehrinden çekildi... ve "Saldırganlığı Caydırma" güçleri gün içinde yaklaşık 50 köy ve kasabayı kontrol altına aldı". SOHR. 30 Kasım 2024. s. Arabic. Erişim tarihi: 30 Kasım 2024. 
  43. ^ "16 kişi öldü. Halep şehrinde savaş uçakları tarafından gerçekleştirilen korkunç katliam" (Arapça). SOHR. 30 Kasım 2024. Erişim tarihi: 30 Kasım 2024. 
  44. ^ "İran destekli milislerin ve rejim güçlerinin çekilmesinin ardından; Kürt güçleri Halep uluslararası havaalanı, Nubl ve Al-Zahraa'da konuşlandı ve kontrol noktalarını kontrol altına aldı". syriahr.com. SOHR. Erişim tarihi: 30 Kasım 2024. 
  45. ^ "İranlı milislerin ve rejim güçlerinin çekilmesinin ardından. Kürt güçleri Halep Uluslararası Havalimanı, Nubl ve Zahraa'da konuşlandı ve kontrol noktalarını kontrol etti" (Arapça). SOHR. 30 Kasım 2024. Erişim tarihi: 30 Kasım 2024. 
  46. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; “auto3”2 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  47. ^ ""Barış Pınarı" alanı | SDG, Tel Abyad'ın batı kırsalında Ankara destekli grupların askeri mevzilerine sızdı - Suriye İnsan Hakları Gözlemevi". 
  48. ^ "Suriye Ulusal Koalisyonu Başbakanı: Operation Freedom Dawn aims to cut PKK supply lines - Turkey Today" (İngilizce). Erişim tarihi: 30 Kasım 2024. 
  49. ^ az/en/post/escalating-conflict-in-northern-aleppo-pro-turkish-factions-launch-offensive-as-syrian-army-tightens-control "Escalating conflict in northern Aleppo: Pro-Turkish factions launch offensive as Syrian army tightens control - MAP/VIDEO" |url= değerini kontrol edin (yardım). caliber.az (İngilizce). 1 Aralık 2024. Erişim tarihi: 30 Kasım 2024. 
  50. ^ a b "Rejim güçlerinin Hama şehrinden ve askeri havaalanından çekilmesinin ortasında, "Hey'et Tahrir el-Şam" kırsalda ilerlemeye devam ediyor ve yeni şehir ve kasabaları kontrol altına alıyor" |url= değerini kontrol edin (yardım). SOHR. 30 Kasım 2024. s. Arabic. 15 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2024. 
  51. ^ ""Otorite", rejim güçlerinin tamamen çökmesinin ardından Halep Uluslararası Havaalanı ve kuzey Hama kırsalındaki birçok şehir ve kasabayı kontrol ediyor" |url= değerini kontrol edin (yardım) (Arapça). SOHR. 30 Kasım 2024. 15 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2024.  Bilinmeyen parametre |access- date= görmezden gelindi (yardım)
  52. ^ "Suriye Savunma Bakanlığı çatışmalar tırmanırken ordunun Hama'dan çekildiğini yalanladı". saudigazette. com. Saudi Gazette. 19 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2024. 
  53. ^ "Syrian rebels closing in on city of Hama - report". The Jerusalem Post (İngilizce). 30 Kasım 2024. 1 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2024. 
  54. ^ net/news/syria-deadly-strikes-aleppo-rebels-seize-airport-push-towards-hama "Deadly strikes hit Aleppo as Syrian rebels seize airport, push toward Hama" |url= değerini kontrol edin (yardım). Middle East Eye (İngilizce). Erişim tarihi: 30 Kasım 2024. 
  55. ^ "Syria war live: İsyancılar Halep'in kontrolünü ele geçirerek savaşın yeni aşamasını ateşledi". aljazeera.com. Aljazeera. 30 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2024. 
  56. ^ "Askeri tırmanış: Yerel silahlı kişilerin Humus ve Hama arasındaki otoyolda askeri konvoya saldırması sonucu iki rejim askeri yaralandı". syriahr.com. SOHR. Erişim tarihi: 30 Kasım 2024. 
  57. ^ com/قوات-النظام-تعيد-تموضعها-وتفرض-طوقاً- d9�/738543/ "Rejim güçleri kendilerini yeniden konumlandırdı ve Hama şehrine sıkı bir kordon uyguladı" |url= değerini kontrol edin (yardım) (Arapça). SOHR. 30 Kasım 2024. Erişim tarihi: 30 Kasım 2024. 
  58. ^ "Russian warplanes launch airstrikes on cities and towns in the Hama and Idlib countrysides" (Arapça). SOHR. 1 Aralık 2024. Erişim tarihi: 1 Aralık 2024. 
  59. ^ "Rus uçakları tarafından işlenen iki katliam. 17'si rejim güçlerinden olmak üzere 49 kişi öldü ve şehit oldu" (Arapça). SOHR. 1 Aralık 2024. Erişim tarihi: 1 Aralık 2024. 
  60. ^ ""Hay'at Tahrir al-Sham" ve "Ulusal Ordu" Hanaser ve Al-Safira kasabalarını, Halep kırsalındaki Kuweires Havaalanı'nı ve Halep'in dış mahallelerindeki askeri bölgeleri kontrol ediyor" |url= değerini kontrol edin (yardım) (Arapça). SOHR. 1 Aralık 2024. 15 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2024. 
  61. ^ "200.000'den fazla Suriyeli "Özgürlük Şafağı" operasyonunda mahsur kaldı... Halep'in kuzey kırsalında iletişim kesildi ve Kürt vatandaşlara yönelik katliam korkusu" (Arapça). SOHR. 1 Aralık 2024. Erişim tarihi: 1 Aralık 2024. 
  62. ^ السوري, المرصد (2 Aralık 2024). "بظروف إنسانية قاسية.. تجمع عشرات آلاف المهجرين من عفرين ومن أهالي منطقة الشهباء في انتظار نقلهم إلى حي الشيخ مقصود | المرصد السوري لحقوق الإنسان" (Arapça). Erişim tarihi: 6 Aralık 2024. 
  63. ^ "Mazloum Abdi: Tel Rıfat ve Şehba sakinlerinin güvenli bir şekilde çıkışını sağlamak için çabalarımız devam ediyor" (Arapça). Rudaw. 2 Aralık 2024. Erişim tarihi: 2 Aralık 2024. 
  64. ^ "Rus ve Suriye savaş uçakları Halep şehri ile Hama ve İdlib kırsalına yoğun hava saldırıları düzenledi" |url= değerini kontrol edin (yardım) (Arapça). SOHR. 2 Aralık 2024. 15 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2024.  Bilinmeyen parametre |access- date= görmezden gelindi (yardım)
  65. ^ "Rus ve Suriye savaş uçakları İdlib ve kırsalında sivillere karşı korkunç bir katliam gerçekleştirdi" |url= değerini kontrol edin (yardım) (Arapça). SOHR. 2 Aralık 2024. 15 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2024.  Bilinmeyen parametre |access- date= görmezden gelindi (yardım)
  66. ^ "Hayat Tahrir el Şam ve gruplar Hama şehrinin kuzeyinde rejim güçlerine bağlı askeri liderlerin bir araya geldiği bir toplantıyı hedef aldı" (Arapça). SOHR. 2 Aralık 2024. Erişim tarihi: 2 Aralık 2024. 
  67. ^ "Hay'at Tahrir al-Sham ve grupların şiddetli saldırısının ardından. Hama'nın kuzey ve doğu kırsalında hava saldırıları ve yoğun topçu bombardımanıyla eş zamanlı şiddetli çatışmalar" (Arapça). SOHR. 2 Aralık 2024. 4 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2024. 
  68. ^ ""Saldırganlığı Caydırma" operasyonunun başlamasından bu yana yaşanan en şiddetli çatışmalarda, rejim güçleri yoğun hava desteğiyle örgütün kuzey Hama kırsalındaki stratejik noktalara ilerleme girişimlerini engelledi" |url= değerini kontrol edin (yardım). SOHR. 2 Aralık 2024. s. Arabic. 15 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2024. 
  69. ^ "Doğu Hama kırsalında ilerleme kaydedilmesinin ardından. . "Saldırganlığı Caydırma" güçleri Hama'nın kuzey kırsalında bir kasaba ve 5 köyü kontrol ediyor ve stratejik Qalaat Al-Madiq'i kontrol etmeye çalışıyor". SOHR. 2 Aralık 2024. s. Arabic. 4 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2024. 
  70. ^ "8 vatandaş Hama şehrine düzenlenen bombardımanda şehit oldu. "Saldırganlığı Caydırma" operasyonunun başlangıcından bu yana Otorite ve grupların bombardımanlarında şehit olanların sayısı 12'ye yükseldi" (Arapça). SOHR. 2 Aralık 2024. 3 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2024. 
  71. ^ a b com/بعد-الاشتباكات-الأعنف-والقصف- d8�لجوي-ال/738892/ "Şiddetli çatışmalar ve yoğun hava bombardımanının ardından Heyet Tahrir el-Şam ve gruplar Hama kırsalında daha fazla şehir ve kasabayı kontrol altına aldı" |url= değerini kontrol edin (yardım) (Arapça). SOHR. 3 Aralık 2024. Erişim tarihi: 3 Aralık 2024. 
  72. ^ a b com/اشتداد-المعارك-بين-الفصائل-الموالية- d9�/738956/ "Halep'in doğusundaki Hanaser kasabasında Türkiye yanlısı gruplar ile rejim güçleri arasında yoğunlaşan çatışmalar" |url= değerini kontrol edin (yardım) (Arapça). SOHR. 3 Aralık 2024. Erişim tarihi: 3 Aralık 2024. 
  73. ^ a b com/مع-استمرار-الاشتباكات-العنـ-ـيـ-ـفة- d9�ن/739500/ "Hama kırsalında şiddetli çatışmalar 24 saati aşkın süredir devam ederken, Hey'et Tahrir el Şam Hama şehrinin kapılarına dayandı ve Hama ile iki ana yolu kesmek ve şehri kuşatmak için genişlemeye çalışıyor" |url= değerini kontrol edin (yardım). SOHR. 3 Aralık 2024. s. Arabic. Erişim tarihi: 3 Aralık 2024. 
  74. ^ a b "Hama'da H*T*S bombardımanı sonucu can kayıpları: Hama yakınlarındaki çatışmalarda rejim güçleri ve H*T*S üyesi en az 24 kişi öldürüldü". SOHR. 3 Aralık 2024. 
  75. ^ com/في-هجوم-معاكس-قوات-النظام-تتصدى- d9�ـاله/739053/ "In a counterattack... Rejim güçleri "Hey'et Tahrir el-Şam" ve "Saldırganlığı Caydırma" gruplarıyla çatışarak hava ve kara desteğiyle Hama kentini güvence altına aldı" |url= değerini kontrol edin (yardım) (Arapça). SOHR. 4 Aralık 2024. Erişim tarihi: 4 Aralık 2024. 
  76. ^ com/الهيئة-تفشل-بالتقدم-نحو-قرى- d8�لوية-وأك/739106/ ""Hay'at Tahrir al-Sham" Alevi köylerine ve Ghab Ovasındaki en büyük rejim güçleri kamplarına doğru ilerleyemedi" |url= değerini kontrol edin (yardım) (Arapça). SOHR. 4 Aralık 2024. Erişim tarihi: 4 Aralık 2024. 
  77. ^ "Alman haber ajansı DPA, fotoğrafçının Suriye'nin Hama kenti yakınlarında öldürüldüğünü açıkladı". France 24. 4 Aralık 2024. 8 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2024. 
  78. ^ com/العصائب-الحمراء-تطوق- مدينة-حماة-الهـ/739174/ ""Kızıl Gruplar" Hama şehrini kuşattı... "Hay'at Tahrir al-Sham" Hama-Rakka ve Hama-Halep yollarını kesti ve Hama şehri yakınlarındaki stratejik bir dağa kara bombardımanıyla yol açtı" |url= değerini kontrol edin (yardım) (Arapça). SOHR. 4 Aralık 2024.  Bilinmeyen parametre |access- date= görmezden gelindi (yardım)
  79. ^ "Hama şehrine ulaşmak için 3 km. Heyet Tahrir El Şam Hama şehrini 3 taraftan kuşattı ve şehirle yolları kesti" (Arapça). SOHR. 4 Aralık 2024. Erişim tarihi: 4 Aralık 2024. 
  80. ^ "Saatler süren şiddetli çatışmaların ardından... HTŞ ve gruplar, savaş uçaklarının hava bombardımanı eşliğinde Hama'nın kuzeydoğu yakasına girdi" (Arapça). SOHR. 5 Aralık 2024. Erişim tarihi: 5 Aralık 2024. 
  81. ^ html "Syrian rebels capture second major city as army withdraws from Hama" |url= değerini kontrol edin (yardım). CNN. 5 Aralık 2024. Erişim tarihi: 5 Aralık 2024. 
  82. ^ "Syrian rebels take new city as army announces withdrawal from Hama". The Washington Post. 5 Aralık 2024. 19 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2024. 
  83. ^ Salem, Mostafa (5 Aralık 2024). "Syrian army withdraws from strategic city of Hama as rebels advance". CNN (İngilizce). Erişim tarihi: 5 Aralık 2024. 
  84. ^ George, Susannah (4 Aralık 2024). "İran Suriye'ye bölgesel savaşçılar gönderiyor. Esad'ı yeniden kurtarabilirler mi?". The Washington Post. Erişim tarihi: 5 Aralık 2024. 
  85. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; “:0” isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  86. ^ "İsyancıların şehre ilerleyememesinin ortasında | Hama şehri çevresindeki cephelerde şiddetli çatışmalar devam ediyor ve rejim güçleri doğu kırsalındaki kasabayı geri alıyor". SOHR. 5 Aralık 2024. 5 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2024. 
  87. ^ com/بعد-انهيار-قوات-النظام-في-مدينة- d8�ماة-ا/739364/ "Hama şehrindeki rejim güçlerinin çöküşünden sonra... rejim güçlerinin ve Ulusal Savunma'nın Salamiyah ve Talbiseh şehirlerinden Homs şehrine doğru çekilmesi" |url= değerini kontrol edin (yardım) (Arapça). SOHR. 5 Aralık 2024. Erişim tarihi: 5 Aralık 2024. 
  88. ^ "Rejim güçlerinde büyük çöküş... "Hay'at Tahrir al-Sham" Hama şehri yakınlarındaki stratejik bölgeleri kontrol altına aldı ve Selemiye şehrine çatışmadan girdi" (Arapça). SOHR. 5 Aralık 2024. Erişim tarihi: 5 Aralık 2024. 
  89. ^ "Rejim güçleri Humus şehrini kuzey kırsalından izole ediyor... ve savaş uçakları Humus-Hama yolundaki ana köprünün yakınındaki Rastan şehrinin dış mahallelerini hedef alıyor" (Arapça). SOHR. 5 Aralık 2024. Erişim tarihi: 5 Aralık 2024. 
  90. ^ com/رغم-محاولات-الطيران- الحربي-منع-التقدم/739449/ "Savaş uçaklarının ilerlemeyi engelleme girişimlerine rağmen, Hay'at Tahrir al-Sham ve gruplar, rejim güçlerinin yokluğunda Humus'un kuzeyindeki Talbiseh ve Rastan şehirlerini kontrol ediyor" |url= değerini kontrol edin (yardım) (Arapça). SOHR. 6 Aralık 2024.  Bilinmeyen parametre |access- date= görmezden gelindi (yardım)
  91. ^ com/تزامناً-مع-تقدم-الفصائل-واقترابها-من- d9�/739451/ "Grupların ilerleyişi ve Humus şehrine yaklaşmasıyla birlikte. ... savaş uçakları Talbiseh kentine hava saldırısı düzenledi" |url= değerini kontrol edin (yardım) (Arapça). SOHR. 6 Aralık 2024. Erişim tarihi: 6 Aralık 2024. 
  92. ^ com/فصائل-ردع-العدوان-تقترب-من-أكبر-كلية- d8�/739486/ ""Saldırganlığın Caydırıcılığı" gruplar Suriye'deki en büyük askeri koleje yaklaşıyor. . ve kuzey Humus kırsalındaki hava saldırılarında 11 sivil öldü ve yaralandı" |url= değerini kontrol edin (yardım) (Arapça). SOHR. 6 Aralık 2024. Erişim tarihi: 6 Aralık 2024. 
  93. ^ "Başkent Şam'a doğru... Rejim güçleri Deyrizor, Al-Mayadeen ve Al-Bukamal'daki çeşitli noktalardan çekildi" (Arapça). SOHR. 6 Aralık 2024. Erişim tarihi: 6 Aralık 2024. 
  94. ^ "Rejim güçleri Humus kentinden çekildi, helikopterler Deyr Baalba mahallesinin eteklerine patlayıcı variller bıraktı... ve kuzey kırsalındaki ölü sayısı 5'e yükseldi" (Arapça). SOHR. 6 Aralık 2024. Erişim tarihi: 6 Aralık 2024. 
  95. ^ "Suriye savunma bakanlığı hükümet birliklerinin Humus'tan çekildiği haberini yalanladı". Alarabiya News. 
  96. ^ Abdulrahim, Raja (6 Aralık 2024). "As Syrian Rebels Advance, Iran Grows Gervous and Neighbors Close Their Borders". The New York Times. 8 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2024. 
  97. ^ "Süveyda rejimin kontrolünden çıktı. Yerel silahlı kişiler şehir ve çevresindeki birçok güvenlik merkezini kontrol ediyor ve gerginliğin tırmanması üzerine vali kaçıyor" (Arapça). SOHR. 6 Aralık 2024. Erişim tarihi: 6 Aralık 2024. 
  98. ^ "المعارضة المسلحة تصل السويداء وتسيطر على مقرات أمنية (فيديو)" |url= değerini kontrol edin (yardım). Erem news. 6 Aralık 2024. 15 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2024. 
  99. ^ "Rus güçlerinin Hmeymim üssüne çekilmesiyle... Rejim güçleri ve İranlı milisler Humus'un doğusundaki Palmira kentini terk etti" (Arapça). SOHR. 6 Aralık 2024. Erişim tarihi: 6 Aralık 2024. 
  100. ^ "SDF'nin girişinden sonra ... İran yanlısı milisler Deyrizor'un doğu kırsalındaki El Bukemal'deki mevzilerini boşalttı" |url= değerini kontrol edin (yardım). SOHR. 6 Aralık 2024. 15 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2024. 
  101. ^ "Yerel grupların Dera El Balad'a ilerlemesinin ardından. Rejim güçleri vilayet üzerindeki kontrolünü neredeyse tamamen kaybetti" (Arapça). SOHR. 6 Aralık 2024. Erişim tarihi: 6 Aralık 2024. 
  102. ^ "İsrail'in Suriye'ye ait Golan Tepeleri'ni işgal etmesinden bu yana ilk kez rejim güçleri Golan Tepeleri sınırındaki mevzilerinden ve güney bölgelerinin çoğundan çekilirken Rusya da bulunduğu noktalardan çekildi" |url= değerini kontrol edin (yardım) (Arapça). SOHR. 7 Aralık 2024. 15 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2024. 
  103. ^ "Başkent Şam'a 10 km. Rejim güney Suriye'de hızla geri çekiliyor ve gruplar ilerliyor" (Arapça). SOHR. 7 Aralık 2024. Erişim tarihi: 7 Aralık 2024. 
  104. ^ user32 (7 Aralık 2024). "الفصائل المحلية تكسر خطوط الدفاع الأولى لمدينة حمص وتهاجم مقرا للفرقة 26 وكلية الهندسة قرب المدينة | المرصد السوري لحقوق الإنسان" (Arapça). Erişim tarihi: 7 Aralık 2024. 
  105. ^ "Başkenti güvence altına almak için Şam kırsalından art arda çekilmeler... Uzlaşmacı gruplar başkent Şam'a birkaç kilometre uzaklıkta" (Arapça). SOHR. 7 Aralık 2024. Erişim tarihi: 7 Aralık 2024. 
  106. ^ "Rebel forces 'reach Damascus suburbs' as protesters topple statue on outskirts". Sky News (İngilizce). Erişim tarihi: 7 Aralık 2024. 
  107. ^ "Syrian rebels claim control of Homs and advance toward Damascus". NBC News. 8 Aralık 2024. 8 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2024. 
  108. ^ https://www.cnn.com/2024/12/07/middleeast/syria-rebels-homs-damascus-assad-intl/index. html|title=Syrian rebels appear to have entered Damascus as Assad regime's defenses crumble|first1=Eyad|last=Kourdi|first2=Christian|last2=Edwards|first3=Nic|last3=Robertson|first4=Avery|last4=Schmitz|publisher=CNN|date=7 Aralık 2024|accessdate=7 Aralık 2024}}
  109. ^ "Suriye ordusu komutanlığı subaylarına Esad'ın yönetiminin sona erdiğini söyledi" |url= değerini kontrol edin (yardım). Reuters. 8 Aralık 2024. 15 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2024. 
  110. ^ "Syrian Prime Minister: İşbirliğine Hazır". Wall Street Journal. 8 Aralık 2024. 8 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2024. 
  111. ^ "تفاصيل الأيام الأخيرة من حكم بشار الأسد". Aljazeera. 8 Aralık 2024. 
  112. ^ "Suriyeli muhalifler kilit liman kenti Tartus'u ele geçirdi". intellinews news. 8 Aralık 2024. 
  113. ^ "خبير عسكري: دخول المعارضة لمدينة جبلة "رسالة واضحة" لروسيا". Aljazeera. 8 Aralık 2024. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=2024_Suriyeli_muhaliflerin_taarruzu&oldid=34542490" sayfasından alınmıştır