1982
yıl
1982 (MCMLXXXII) bir yıldır.
Binyıllar: | 2. binyıl |
---|---|
Yüzyıllar: | |
Onyıllar: | |
Yıllar: |
Miladi | 1982 MCMLXXXII |
Ab urbe condita | 2735 |
Asur | 6732 |
Bahâî | 138 – 139 |
Bengal | 1389 |
Berberi | 2932 |
Birmanya | 1344 |
Bizans | 7490 – 7491 |
Budist | 2526 |
Discordian | 3148 |
Ermeni | 1431 ԹՎ ՌՆԼԱ |
Etiyopya | 1974 – 1975 |
Fransız cumhuriyetçi | 190 – 191 |
Hicrî | 1402 – 1403 |
Hint | |
- Kali Yuga | 5083 – 5084 |
- Shaka Samvat | 1904 – 1905 |
- Vikram Samvat | 2038 – 2039 |
Holosen takvimi | 11982 |
İbrani | 5742 – 5743 |
İran | 1360 – 1 BP – MÖ 1361 BP |
Juche | 71 |
Kıpti | 1698 – 1699 |
Kore | 4315 |
Tayland güneş | 2525 |
Unix zaman | 378691200 – 410227199 |
Wikimedia Commons'ta 1982 ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
Olaylar
değiştirOcak
değiştir- 1 Ocak - Malezya ve Singapur saatlerini UTC 8 (GMT 8.00) olarak aynı saat dilimine sabitledi.
- 13 Ocak - Washington, DC - Florida seferini yapan 90 sefer sayılı Air Florida uçağı, kalkışından kısa süre sonra buzlanma nedeniyle otoyol köprüsüne çarparak Potomac Nehri'ne düştü. Uçaktaki 74 ve köprüdeki 4 kişi öldü.
- 30 Ocak - Floppy diskler ile Apple II sistemlerinin içine yayılan dünyanın ilk kendi kendine yayılan bilgisayar virüsü olan Elk Cloner bulundu.
Şubat
değiştir- 1 Şubat - Batı Afrika'da Senegal ve Gambiya arasında Senegambiya Konfederasyonu kuruldu.
- 2 Şubat - Suriye'de Hama Katliamı başladı.
- 9 Şubat - Japan Airlines'ın 350 no'lu uçuşu Haneda Uluslararası Havalimanı'na yaklaşması sırasında ters itme nedeniye Tokyo Körfezi'ne düştü. Kazada uçaktaki 174 kişiden 24'ü yaşamını yitirdi.
- 15 Şubat - Ocean Ranger isimli petrol arama platformu, güçlü fırtına sebebiyle battı: 84 işçi öldü.
- 25 Şubat - Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, ebeveynlerinin isteği dışında çocuklara sopayla vuran, kemer takan veya tasma takan öğretmenlerin İnsan Hakları Sözleşmesini ihlal ettiğine karar verdi.
Mart
değiştir- 10 Mart - Amerika Birleşik Devletleri, terörizme destek olduğu gerekçesiyle Libya'ya petrol ambargosu koydu.
- 24 Mart - Bangladeş'te Hüseyin Muhammed Erşad tarafından gerçekleştirilen askeri darbe ile devlet başkanı Abdus Sattar görevden uzaklaştırıldı.
Nisan
değiştir- 2 Nisan - Arjantin'in, Falkland Adaları'nı işgal etmesiyle Falkland Savaşı başladı.
- 13 Nisan - Erzincan, Refahiye yakınlarında bir ABD askeri uçağı düştü, 28 kişi öldü.
- 17 Nisan - Kanada Anayasası kabul edildi. Kanada bağımsızlığını aldı.
- 25 Nisan - İsrail, Mısır'la yaptığı barış antlaşması uyarınca Sina Yarımadası'ndan tamamen çekildi.
Mayıs
değiştir- 21 Mayıs - Uluslararası Denizcilik Örgütü kuruldu.
- 24 Mayıs - İran-Irak Savaşı: İran güçleri yaklaşık iki yıldır Irak işgalinde olan Hürremşehr'i geri aldı.
- 30 Mayıs - İspanya, 16. NATO üyesi oldu.
Haziran
değiştir- 6 Haziran - İsrail Savunma Kuvvetleri'nin güney Lübnan'ı işgal etmesiyle 1982 Lübnan Savaşı başladı.
- 8 Haziran - Brezilya, Fortaleza'da VASP havayolunun 168 no'lu uçuşunu gerçekleştiren Boeing 727 tipi yolcu uçağının ormanlık bir tepeye çarpması sonucu 137 kişi öldü.
- 11 Haziran - Steven Spielberg'in ünlü bilimkurgu filmi E.T. gösterime girdi.
- 12 Haziran - ABD'nin New York şehrindeki Central Park'ta bir milyon kişi nükleer silahlanmaya karşı toplandı. Gösteri, tarihin en büyük savaş karşıtı gösterisi olarak tarihe geçti.
- 13 Haziran - 1982 FIFA Dünya Kupası İspanya'da başladı.
- 14 Haziran - Falkland Adaları'nın başkenti Stanley'deki Arjantin kuvvetleri, Britanya kuvvetlerine teslim oldu.
- 18 Haziran - Falkland Savaşı'ndaki yenilgi üzerine Arjantin başkanı general Leopoldo Galtieri görevinden istifa etti.
- 20 Haziran - South Sandwich Adaları'ndaki Arjantin kuvvetlerinin teslim olmasıyla Falkland Savaşı sona erdi.
Temmuz
değiştir- 4 Temmuz - Lübnan'da dört İranlı diplomat kaçırıldı.
- 6 Temmuz - 20. yüzyıl'ın en uzun ay tutulması yaşandı.
- 8 Temmuz - İslami Davet Partisi'nin Irak devlet başkanı Saddam Hüseyin'e karşı gerçekleştirdiği suikast girişimine misilleme olarak Irak güçleri Düceyil'e girip 145 kişiyi öldürdüler (Duceyil Katliamı).
- 9 Temmuz - Boeing 727 tipi Pan Am uçağı Louisiana'nın bir kasabasına düştü: uçaktaki 146 kişi ve yerdeki 8 kişi öldü.
- 11 Temmuz - 1982 FIFA Dünya Kupası İtalya-Batı Almanya final maçı ile sona erdi. Maçı İtalya Rossi, Tardelli ve Altobelli'nin golleriyle 3-1 aldı. Böylece kupa şampiyonu İtalya olurken Batı Almanya 2. Polonya 3. Fransa 4. oldu.
- 23 Temmuz - Japonya'nın Nagasaki kentinde sağanak yağmur ve toprak kaymaları köprüleri yıktı ve 299 kişinin ölümüne neden oldu.
- 31 Temmuz - Beaune, Fransa'da gerçekleşen trafik kazasında 53 kişi yaşamını yitirdi.
Ağustos
değiştir- 1 Ağustos - Kenya'da Daniel arap Moi hükûmetine karşı darbe girşiminde bulunuldu.
- 7 Ağustos - 2 ASALA militanının,Ankara Esenboğa Uluslararası Havalimanı'nda düzenlediği saldırıda, 2'si güvenlik görevlisi olmak üzere 8 kişi öldü, 72 kişi de yaralandı. Saldırganlardan biri öldürüldü, Levon Ekmekçiyan isimli diğer saldırgan yaralı olarak yakalandı.
- 7 Ağustos - İtalya başbakanı Giovanni Spadolini istifa etti.
- 12 Ağustos - Meksika dış borcunu ödeyemediğini açıklayarak Latin Amerika'ya hızla yayılacak bir borç krizini tetikledi.
- 17 Ağustos - İlk CD'ler Almanya'da üretildi.
- 20 Ağustos - Lübnan İç Savaşı: Çok uluslu bir güç, FKÖ'nün Lübnan'dan çekilmesini denetlemek için Beyrut'a çıktı.
Eylül
değiştir- 11 Eylül - Almanya'nın Mannheim şehrinin 375'inci kuruluş yıl dönümü kutlamaları kapsamında gösteri yapacak olan paraşütçüleri taşıyan CH-47 Chinook tipi helikopter havada parçalanarak düştü. 46 kişi öldü.
- 14 Eylül - Lübnan Başkan adayı Başir Gemayel bombalı saldırıda öldü; kardeşi 23 Eylül'de başkan seçildi.
- 14 Eylül - Monako Prensesi Grace Kelly geçirdiği trafik kazasında yaşamını kaybetti.
- 16-18 Eylül - Sabra ve Şatilla Katliamı: İsrail destekli aşırı sağcı Hristiyan Falanjist milisler Batı Beyrut'taki Sabra ve Şatilla adındaki Filistin mülteci kamplarını basarak çocuklar dahil yüzlerce Müslümanı katletti.
- 21 Eylül - Birleşmiş Milletler tarafından 1981'de ilan edilen Dünya Barış Günü ilk kez kutlandı.
- 25 Eylül - İsrail'de 400 bin kadar gösterici başbakan Menahem Begin'in istifasını istedi.
Ekim
değiştir- 1 Ekim - Güvensizlik oyu alan Helmut Schmidt yerine Helmut Kohl Almanya Şansölyesi oldu.
- 1 Ekim - Sony ilk cd çaları satışa sundu.
- 8 Ekim - Polonya'da Dayanışma sendikası resmen yasadışı ilan edildi.
- 8 Ekim - Olof Palme altı yıl aradan sonra İsveç başbakanı oldu.
- 20 Ekim - Moskova'daki Lujniki Stadyumu'nda Spartak Moskova ile HFC Haarlem takımları arasında oynanan UEFA Kupası maçında yaşanan tribün olaylarında 66 kişi yaşamını yitirdi.
- 28 Ekim - İspanya'da yapılan genel seçimleri Sosyalist İşçi Partisi kazandı.
Kasım
değiştir- 3 Kasım - Afganistan'da Sâlânk Tüneli'nde patlayan tanker, en az 176 kişinin ölümüne neden oldu.
- 6 Kasım - Kamerun devlet başkanı Ahmadou Ahidjo görevden çekildi, yerine Paul Biya geçti.
- 8 Kasım - Yapılan referandum sonucunda Kenan Evren Türkiye'nin 7. cumhurbaşkanı oldu.
- 10 Kasım - Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Leonid Brejnev öldü.
- 11 Kasım - Lübnan, Sur'daki İsrail karargahına düzenlenen intihar saldırısında 100'den fazla kişi öldü.
- 12 Kasım - Yuri Andropov Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreterliğine seçildi.
- 27 Kasım - Yasuhiro Nakasone Japonya başbakanı oldu.
- 30 Kasım - Michael Jackson'ın 2. albümü Thriller piyasaya çıktı. Albüm 100 milyondan fazla satarak Guinness Rekorlar kitabına girdi.
Aralık
değiştir- 2 Aralık - Dünya'da ilk kez Utah Üniversitesi'nde Barney Clark adlı hastaya ilk yapay kalp takıldı, hasta 112 gün daha yaşadı.
- 4 Aralık - Çin Halk Cumhuriyeti'nde mevcut anayasa yürürlüğe girdi.
- 7 Aralık - Amerika Birleşik Devletleri'nde ilk kez bir idam cezası, zehirli iğne ile uygulandı.
- 13 Aralık - Kuzey Yemen'de meydana gelen 6.2 şiddetindeki depremde 2.800 kişi yaşamını kaybetti.
- 22 Aralık - Hint Okyanusu Komisyonu kuruldu.
- 26 Aralık - Time Yılın Kişisi olarak ilk kez insan olmayan biri, bilgisayar seçildi.
Ay veya günü bilinmeyenler
değiştir- Amerikalı yazılım ve donanım firması, Sun Microsystems kuruldu.
Doğumlar
değiştirOcak
değiştir- 15 Ocak - Kim Riedle, Alman oyuncu
- 16 Ocak - Tuncay Şanlı, Türk futbolcu
- 17 Ocak - Dwyane Wade, Amerikalı basketbolcu
- 19 Ocak - Atacan Öztürk, profesyonel futbolcu.
- 23 Ocak - Veronica Vanoza, Çek pornografik film oyuncusu.
- 25 Ocak - Noemi, İtalyan Şarkıcı ve söz yazarı.
- 26 Ocak - Priya Rai, Hint kökenli Pornografik film oyuncusu
- 28 Ocak - Cynthia Olavarría, Porto Rikolu manken
- 31 Ocak
- Salvatore Masiello, İtalyan futbolcu
- Elena Paparizou, Yunan şarkıcı
Şubat
değiştir- 10 Şubat - Justin Gatlin, Amerikalı sprinter
- 11 Şubat - Neil Robertson, Avustralyalı snooker oyuncusu
- 12 Şubat - Bobi Wine sahne adıyla tanınan Robert Kyagulanyi Ssentamu, Ugandalı bir politikacı, şarkıcı, aktör ve iş insanı
- 25 Şubat
- Maria Kanellis, Amerikalı profesyonel güreşçi, şarkıcı, söz yazarı ve manken
- Flavia Pennetta, İtalyan tenisçi
Mart
değiştir- 2 Mart - Kevin Kurányi, Alman futbolcu
- 3 Mart - Jessica Biel, Amerikalı aktri
- 4 Mart - Landon Donovan, Amerikalı Amerika Birleşik Devletleri millî futbol takımı kaptanı eski futbolcu
- 8 Mart - Giulia Albini, İtalyan voleybolcu (ö. 2012)
- 9 Mart - Emmanuel Corrèze, Fransız futbolcu
- 14 Mart - François Sterchele, Belçika'lı futbolcu (ö. 2008)
- 17 Mart - Mamedali Karadanov, Türkmen futbolcu
- 20 Mart
- Tomasz Kuszczak, Polonyalı profesyonel kaleci
- Fatma Kaplan Hürriyet, Türk siyasetçi
- 21 Mart - Maria Elena Camerin, İtalyan tenisçi
- 24 Mart - Diana Kobzanová, Çek manken
- 31 Mart - Paşhan Yılmazel, Türk oyuncu
Nisan
değiştir- 2 Nisan - Marco Amelia, İtalyan futbolcu
- 6 Nisan - Damien Walters, İngiliz serbest koşucu, dublör, trambolin uzmanı ve jimnastikçi
- 8 Nisan - Cláudia Aguiar, Portekizli siyasetçi
- 14 Nisan
- Uğur Boral, Türk futbolcu
- Claudia Romani - İtalyan model
- 16 Nisan - Robert Popov, Makedon futbolcu
- 21 Nisan - José Pedrozo, Paraguaylı futbolcu (ö. 2021)
- 24 Nisan - Kelly Clarkson, Amerikalı şarkıcı
- 30 Nisan - Kirsten Dunst, Amerikalı aktris
Mayıs
değiştir- 3 Mayıs - Ashley Burns, Amerikalı oyuncu
- 8 Mayıs - Adrian Gonzalez, Amerikalı beyzbolcu
- 9 Mayıs - Barbara Cabrita, Portekizli oyuncu
- 10 Mayıs - Farid Mansurov, Azeri güreşçi
- 11 Mayıs - Gilles Guillain, Kolombiya asıllı Fransız oyuncu
- 15 Mayıs - Veronica Campbell, Jamaikalı sprinter
- 16 Mayıs - Nelson Ferreira, İsviçreli futbolcu
- 21 Mayıs - Saygın Soysal, Türk sinema ve dizi film oyuncusu
- 26 Mayıs - Hasan Kabze, Türk futbolcu
- 29 Mayıs
- Nataliya Dobrinska, Ukraynalı heptatlet
- Elyas M'Barek, Alman oyuncu
Haziran
değiştir- 3 Haziran - Yelena İsinbayeva, Rus sırıkçı
- 5 Haziran - Alberto Gilardino, İtalyan futbolcu
- 12 Haziran - Diem Brown, Amerikalı sunucu ve gazeteci (ö. 2014)
- 14 Haziran - Ashat Aymağambetov, Kazak siyasetçi
- 17 Haziran
- Alex, Brezilyalı futbolcu
- Arthur Darvill, İngiliz oyuncu
- Aaron Le, Alman oyuncu
- Jodie Whittaker, İngiliz oyuncu
- 21 Haziran - Prens William, İngiltere veliaht prensi
- 22 Haziran - Gustave Bebbe, Kamerunlu futbolcu
- 24 Haziran - Florin Hidișan, Rumen futbolcu (ö. 2022)
- 30 Haziran - Büşra Pekin, Türk tiyatro ve dizi oyuncusu
Temmuz
değiştir- 5 Temmuz - Tuba Büyüküstün, Türk oyuncu
- 8 Temmuz - Sophia Bush, Amerikalı oyuncu
- 10 Temmuz - Leila Alaoui, Faslı-Fransız fotoğrafçı ve video sanatçısı (ö. 2016)
- 13 Temmuz - Çiğdem Batur, Türk oyuncu
- 15 Temmuz - Melis Birkan, Türk oyuncu
- 23 Temmuz - Fehid eş-Şemmeri, Katarlı futbolcu
- 30 Temmuz - Yvonne Strahovski, Avustralyalı oyuncu
Ağustos
değiştir- 1 Ağustos - Ferhat Kıskanç, Alman-Türk futbolcu
- 3 Ağustos
- Yelena Soboleva, Rus atlet
- Ayşenur Taşbakan, Türk taekwondocu
- 7 Ağustos - Imran Garda, Güney Afrikalı gazeteci
- 9 Ağustos
- Tülin Altıntaş, Türk voleybolcu
- Joel Anthony, Amerikalı basketbolcu
- Tyson Gay, Amerikalı atlet
- Takuto Hayashi, Japon futbolcu
- Jes Macallan, Amerikalı oyuncu
- Kate Siegel, Amerikalı oyuncu ve senarist
- 15 Ağustos - Lia Quartapelle, İtalyan ekonomist ve siyasetçi
- 17 Ağustos - Mark Salling, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
- 24 Ağustos - Kim Källström, İsveçli futbolcu
- 27 Ağustos - Bergüzar Korel, Türk Oyuncu
Eylül
değiştir- 3 Eylül - Chris Wilcox, Amerikalı basketbolcu
- 7 Eylül
- Gonca Özmen, Türk şair
- Rıza Efendioğlu, Türk futbolcu
- Iamel Kabeu, Yeni Kaledonyalı millî futbolcu
- 8 Eylül
- Jennifer Bongardt, Alman slalom kanocusu
- Kazuya Maeda, Japon futbolcu
- David Quiroz, Ekvadorlu milli futbolcu
- 9 Eylül
- Isabelle Caro, Fransız manken ve oyuncu (ö. 2010)
- Welissa De Souza Gonzaga, Brezilyalı voleybolcu
- 14 Eylül - Aykut Erçetin, Türk futbolcu
- 20 Eylül - Begüm Birgören, Türk oyuncu
- 23 Eylül - Aina Clotet, İspanyol oyuncu
Ekim
değiştir- 7 Ekim
- Jermaine Defoe, İngiliz futbolcu
- Giacomo Benedettini, San Marinolu futbolcu
- 17 Ekim - Ahmed Daher, Cibutili futbolcu
Kasım
değiştir- 1 Kasım - Sait Naci Ergin, Türk siyasetçi (d. 1908, Niğde, Osmanlı İmparatorluğu)
- 5 Kasım - Chris Garneau, Amerikalı şarkıcı
- 10 Kasım - Ahmet Kural, Türk oyuncu
- 11 Kasım - Asafa Powell, Jamaikalı sprinter
- 16 Kasım - Amar'e Stoudemire, NBA oyuncusu
- 24 Kasım - Damla Günay, Türk okçu
- 28 Kasım - Pero Pejić, Hırvat futbolcu
- 29 Kasım - Gemma Chan, İngiliz oyuncu
Aralık
değiştir- 6 Aralık - Alberto Contador, İspanyol yol bisikleti yarışçısı
- 8 Aralık :
- Hamit Altıntop, Türk futbolcu
- Halil Altıntop, Türk futbolcu
- Nicki Minaj, Trinidadlı rapçi
- 10 Aralık-Tugay Mercan, Türk oyuncu
- 13 Aralık - Elisa Di Francisca, İtalyan eskrimci
- 14 Aralık - Steve Sidwell, İngiliz futbolcu
- 15 Aralık -
- Matias Emilio Delgado, Arjantinli futbolcu
- Willie Gaston, Amerikan futbolu defans oyuncusu
- 16 Aralık
- Justin Mentell, Amerikalı oyuncu ve model (ö. 2010)
- Margot Sikabonyi, İtalyan oyuncu
- 18 Aralık - Kateřina Baďurová, Çek atlet
- 19 Aralık - Tero Pitkämäki, Finlandiyalı atlet
- 28 Aralık - Cedric Benson, Amerikan futbolu oyuncusu
- 30 Aralık - Boris Bajanov, Sovyetler Birliği Komünist Partisi Politbürosu sekreteri ve 1923-1925 yılları arasında Josef Stalin'in sekreteri (d. 1900)
Ay veya günü bilinmeyenler
değiştir- Denisa Kola, Arnavut manken
Ölümler
değiştirOcak
değiştir- 5 Ocak - Ahmet Zaim, Kıbrıslı Türk siyasetçi ve diplomat (d. 1927)
- 9 Ocak - Nurullah Berk, Türk ressam (d. 1906)
Şubat
değiştir- 8 Şubat - Lauri Virtanen, Finlandiyalı atlet (d. 1904)
- 17 Şubat - Lee Strasberg, Amerikalı tiyatro yönetmeni ve aktör (d. 1901)
Mart
değiştir- 3 Mart - Georges Perec, Fransız sosyolog ve edebiyatçıdır (d. 1936)
- 5 Mart - John Belushi, Amerikalı komedyen, oyuncu, yazar, müzisyen (d. 1949)
- 29 Mart - Carl Orff, Alman besteci (d. 1895)
Nisan
değiştir- 9 Nisan
- Turan Güneş, eski Türk dışişleri bakanı (d. 1922)
- Robert Havemann, Alman kimyacı (d. 1910)
Mayıs
değiştir- 13 Mayıs - Kara Karayev, Azeri besteci (d. 1918)
- 21 Mayıs - Giovanni Muzio, İtalyan mimar ve akademisyen (d. 1893)
- 22 Mayıs - Cevdet Sunay, Türkiye Cumhuriyeti'nin 5. cumhurbaşkanı (d. 1899)
Haziran
değiştir- 10 Haziran - Rainer Werner Fassbinder, Alman aktör (ö. 1945)
- 18 Haziran
- John Cheever, Amerikalı yazar (d. 1912)
- Djuna Barnes, Amerikalı modernist yazar (d. 12 Haziran 1892)
- 29 Haziran - Henry King, Amerikalı film yönetmeni (d. 1886)
Temmuz
değiştirAğustos
değiştir- 12 Ağustos - Henry Fonda, Oscar ödüllü Amerikalı sinema ve tiyatro oyuncusudur (d. 1905)
- 29 Ağustos - Ingrid Bergman, İsveçli sinema ve tiyatro oyuncusu (d. 1915)
Eylül
değiştir- 6 Eylül - Azra Erhat, yazar ve çevirmen (d. 1915)
- 15 Eylül - Grace Kelly, Monako prensesi (d. 1929)
Ekim
değiştir- 1 Ekim - Mehmet Ali Kâğıtçı, Türkiye'de kâğıt sanayisinin kurucusu. (d. 1899)
- 4 Ekim - Glenn Herbert Gould, Kanadalı piyanist (d. 1932)
- 11 Ekim - Yıldırım Önal, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1931)
- 18 Ekim - Pierre Mendès France, Fransız siyasetçi, eski başbakan (1954-1955) (d. 1907)
Kasım
değiştir- 1 Kasım - King Wallis Vidor (d. 8 Şubat 1894 - ö. 1 Kasım 1982), Amerikalı sinema yönetmeni (d. 1894)
- 4 Kasım - Jacques Tati (aslında Jacques Tatischeff), Fransız yönetmen ve aktör (d. 1907)
- 10 Kasım - Leonid İlyiç Brejnev, Ukraynalı Sovyet politikacı. 1964-1982 yılları arasında Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri olarak SSCB'yi yönetmiştir (d. 1906)
Aralık
değiştir- 20 Aralık - Arthur Rubinstein, Polonyalı bir piyano virtüözüdür (d. 1887)
- 24 Aralık - Louis Aragon, siyasal eylemci ve komünist şair, romancı ve deneme yazarı (d. 1897)