Seni Halk Adına Ölüme Mahkûm Ediyorum

Seni Halk Adına Ölüme Mahkûm Ediyorum veya Halk Adına (Bulgarca: В името на народа - V imeto na naroda) 1941'den 1944'e kadar devrimci savaş grupları ve Bulgaristan'daki partizan hareketinin tanınmış katılımcısı Mitka Ognyana Grıbçeva tarafından yazılmış anı türündeki romandır. Yazar, 1940'lı yıllarda faşizmin ele geçirdiği Bulgaristan'ı ve kendi hayatını anlatır. Kitap, yazarın erken çocukluk döneminden 9 Eylül 1944'e kadar olan yaşamının izini sürmektedir. Tüm eylem, yazarın siyasi fikirleri ve inançları yelpazesinde ortaya çıkmıştır.

Seni Halk Adına Ölüme Mahkûm Ediyorum

В името на народа - V imeto na naroda
Kitap kapağı, 1962 Bulgarca baskısı
Yazar	Mitka Grıbçeva
Çevirmen	N. Sel
Ülke	Bulgaristan
Dil	Bulgarca
Tür	Biyografik Roman Serisi
Yayım	Bulgarca; 1962 (ilk basım) Türkçe; 1970'ler (ilk basım)
Yayımcı	Habora Kitabevi (1-19 basım) ve Yar Yayınları
Sayfa	538
ISBN	978-975-7530-44-2

Konu

Başlangıçta Grıbçeva, Birinci Dünya Savaşı sonrasında Bulgaristan'ın köylerinde insanların çoğunluğunun yaşadığı aşırı yoksulluğu, sefaleti anlatır. Özel bir drama ile, babasının onu çocukken uzak akrabalardan oluşan çocuksuz bir aileye, onu destekleyecek parası olmadığı için nasıl sattığını anlatır. Ayrıca ciddi parasızlık nedeniyle tekrar ilaç alamadıkları annesinin trajik ve acılı ölümünü de anlatır. Sonunda küçük Mitka koruyucu ailesinden kaçar ve eve geri döner.

Hikâyesi, köyünde bazı köylülerin iş bulduğu tuğla fabrikasının açılmasıyla devam eder. Grıbçeva, işçiler için güvenlik önlemlerinin, sosyal sigortanın eksikliğinden, düşük, yetersiz ücretlerinden sert bir şekilde bahseder. Öz ailesiyle kalmayı ve bir daha satılmamayı başarsa da Mitka, yoksulluk nedeniyle memleketini terk etmeye ve Sofya'da geçimini aramaya zorlanır. Böylece, kitabın ilk ana bölümü tamamlanır.

Sofya'da Grıbçeva tekstil fabrikasında çalışmaya başlar. Bir terzi olarak geçirdiği günlerde kapitalizmin düzenini fazlasıyla küçümseyerek anlatılır. Grıbçeva, fabrika işçilerinin ezici çalışmalarını, iğrenç yemeklerini, sefil yatakhanelerini, acımasız ve kibirli tutumlarını güzel bir şekilde anlatır. Aynı zamanda arkadaş olduğu, kendi yaşındaki bir grup erkek ve kızla olan arkadaşlılarından bahseder.

Daha sonra, gençlerden oluşan grubun Komünist Gençlik (RMS) üyesi olduğu ortaya çıkar ve onu Bulgar Komünist Partisi'ne dahil ederler. BCC'de Mitka birçok yeni arkadaşla tanışır. Daha iyi çalışma koşulları talep etmeleri için fabrikasındaki kızları greve yönlendirmesi için onu teşvik ederler. Sonunda bunu başarılı bir şekilde yapar, ancak grevciler daha iyi yemek kazansa da, Grıbçeva dahil liderleri işten kovulurlar. Ancak Mitka, RMS ve BCC'de olan tanıdıkları aracılığıyla kısa süre sonra başka bir fabrikada yeniden iş bulur ve burada kadın işçilerin örgütlenmesi için mücadele etmeye devam eder.

Grıbçeva, Sofya'da o zamanki hükûmetin baskıcı aygıtıyla ilk karşılaşmalarını da anlatıyor. 1 Mayıs tarihinde, BCC başkentin merkezinde bir işçi mitingi düzenler fakat gösteri polis tarafından zorla dağıtılır. Yazar daha sonra Alexander Tsankov'un Halkın Sosyal Hareketi'nin düzenlediği başarısız seçim öncesi mitinginin katılır. Bu sırada BCC saflarında, evlenip birlikte yaşadıkları hayatının aşkı Dimitar Grıbçev ile tanışır. Kitabın ikinci bölümü, 1941'in gelişi vesilesiyle Grıbçeva'nın RMS ve BCC'den arkadaşlarının bir araya geldiği bir yeni yıl kutlamasıyla sona erer. Orada Adalbert Antonov içten bir konuşma yapar ve ondan sonra parti örgütünün sekreteri Stefan Markov bir yeni yıl dileği yapmak için kısaca söz alır ("bir kehanet gibi") - "Yeni savaşlara hazır askerler olarak 1941 yeni yılını karşılayalım".

Kitabın üçüncü bölümünde Grıbçeva, savaş gruplarına katılımından; Vitoşa Dağı'nın sert fiziksel dayanıklılık eğitimi ve atış egzersizlerinden bahseder. Savaş grubunun eylemlerini, sevgili yoldaşların trajik kayıplarını ve ayrıca düşmanlara karşı intikam almanın zevk anlarını dramatik bir şekilde anlatır.

Kitabın dördüncü bölümü, yazarın çeşitli partizan birimlerine katılımına ayrılmıştır. İlk başta hikâye küçük eylemler üzerinde, dağlarda uzun sıkıcı yürüyüşler üzerinde durur - çok fazla fırtınalı macera yoktur. Bununla birlikte, Mitka Grıbçeva'nın da katıldığı partizan birliği "Georgi Benkovski" müfrezelerinden birinin 26 Haziran 1944'te jandarma ile çarpışması ve yenilgi ile ilgili olaylar özel bir drama ile anlatılıyor. Bütün gün süren zorlu bir savaşın ardından müfrezedeki 19 partizan öldürülür. Sadece Mitka ormanda tüm gücüyle koşarak kendini ölümden kurtarmayı başarır. Ancak jandarmaların makineli tüfeği onu kalçasından ve dirseğinden ağır şekilde yaralar. Ancak Mitka, akşam alacakaranlığının koruduğu ormanda keşfedilmeden kalır.

Bunu, aç, kansız, yorgunluk ve acıdan ezilmiş partizanların Brusen'den memleketi Radomir'e giden yolu aradığı dağlarda uzun emekleme günleri izler - sadece orada, ailesiyle birlikte güvenilir bir sığınak bulabilir. Babasının evine vardığında akrabaları onu barındırır ama Mitka eve getirdiklerinden kısa bir süre sonra bütün gün baygın kalır. Bilinci yerine geldiğinde yakınlarının onun öldüğünü zannettiklerini ve mezarını kazmaya başladıklarını öğrenir. Sonunda tıbbi yardım almadan ve ilaçsız 25 gün yattıktan sonra iyileşmeyi başarır ve partizanların yanına döner. Dördüncü bölümün sonunda, Vatansever Cephesi'nin Bulgaristan'da iktidarı ele geçirmesi ve eşi Dimitar ile görüşmesi etrafındaki son maceralarını anlatır. İkisi, bir kampta tutulduktan sonra üç yıldan fazla bir süre ayrı kalmıştı ama her ikisi de oradan kaçmayı başarmıştı.

Mitka Grıbçeva, kitabının son bölümü olan "İlk bölüm de olabilecek son bölüm"de 9 Eylül 1944'ü ve Bulgar toplumunda meydana gelen köklü değişimi neşe ve coşkuyla anlatır.

Halk Adına ve Todor Zhivkov

Doğrulanmayan haberlere göre, kitap ilk kez yayınlanmadan önce Mitka Grıbçeva'ya, yayının gün ışığını görmesini istiyorsa metne Todor Zhivkov'un kahramanca bir partizan ve belirli eylemlerin başarısında önemli bir faktör olarak göründüğü anları eklemesi şartı verildi. Todor Zhivkov'un olay örgüsüne parça parça, biraz yersiz dahil edilmesi ve diğer eski partizanların anılarıyla ilgili benzer eylemlere dair raporlar, bu ifadelerin olası gerçeğine işaret ediyor.

Yararlanılan yayınlar

• Grıbçeva, Mitka; Sel, N. (1978). Seni Halk Adına Ölüme Mahkûm Ediyorum. Habora Yayınları. 

Kaynakça

• "Seni Halk Adına Ölüme Mahkum Ediyorum - Mitka Grıbçeva".