Pumunta sa nilalaman

Iran

baguhin ang mga link
Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
(Idinirekta mula sa Lalawigan ng Yazd)
Islamic Republic of Iran
Republikang Islamiko ng Iran
جمهوری اسلامی ايران
Jomhuri-ye Eslāmi-ye Irān
Watawat ng Iran
Watawat
Emblem ng Iran
Emblem
Salawikain: Esteqlāl, āzādī, jomhūrī-ye eslāmī [1]  (Persian)
"Independence, freedom, Islamic Republic"
(introduced 1979)
Awiting Pambansa: Sorud-e Melli-e Iran [2]
Location of Iran
KabiseraTehran
Pinakamalaking lungsodcapital
Wikang opisyalPersa (Persian)
KatawaganIrani
PamahalaanRepublikang Islamiko
Ayatollah Ali Khamenei (سید علی خامنه‌ای)
• Pangulo
Mohammad Mokhber (محمد مخبر) (acting)
Mohammad Mokhber (محمد مخبر)
Pagkatatag
3200-2700 BCE
2700-550 BCE
728-550 BCE
550-330 BCE
248 BCE-224 CE
224–651 CE
Mayo 1502
1906
1979
Lawak
• Kabuuan
1,648,195 km2 (636,372 mi kuw) (ika-18)
• Katubigan (%)
0.7
Populasyon
• Pagtataya sa 2007
71,208,0003 (ika-18)
• Senso ng 2006 (1385 AP)
70,472,846[3] (ika-17)
• Densidad
42/km2 (108.8/mi kuw) (ika-158)
KDP (PLP)Pagtataya sa 2005
• Kabuuan
$610.4 billion[4] (ika-19)
• Bawat kapita
$8,900[4] (ika-69)
Gini (1998)43.0
katamtaman
TKP (2004)0.746
mataas · 96th
SalapiRial ng Iran (ريال) (IRR)
Sona ng orasUTC 3:30 (IRST)
• Tag-init (DST)
UTC 3:30 (-)
Kodigong pantelepono98
Kodigo sa ISO 3166IR
Internet TLD.ir

Ang Iran[5] (Persa[6]: ایران) ay isang gitnang silangang bansa na matatagpuan sa Timog-kanlurang Asya na pinapaligiran ng Aserbayan, Armenya, at Turkmenistan sa Hilaga, Pakistan, at Afghanistan sa silangan, Turkiya at Irak (Awtonomong Rehiyon ng Kurdistan) sa kanluran. Bagaman kilala na ito ng mga katutubo bilang Iran simula noong panahon ng dinastiyang Akemenida, tinutukoy ng Kanluraning Daigdig ang bansang ito bilang Persiya hanggang noong 1935. Noong 1959, ipinahayag ni Mohammad Reza Shah Pahlavi na maaaring gamitin ang parehong kataga. Noong 1979, isang rebolusyon na pinamunuan ni Ruhollah Khomeini sa kalaunan, ang nagtatag ng isang a teokratikong Republikang Islamiko at pinalitan ang pangalan ng bansa sa Ang Republikang Islamiko ng Iran (جمهوری اسلامی ایران)

Iran ay isang multi-kultural na bansa na may maraming mga grupo ng etniko at wika. Ang pinakamalaking Persians (61%), Azerbaijan (16%), Kurds/Kurdistani (10%) at Lorestan (6%).[7]

Mga teritoryong pampangasiwaan

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  1. Lalawigan ng Ardabil
  2. Silangang Aserbayan
  3. Kanlurang Aserbayan
  4. Lalawigan ng Bushehr
  5. Golestān
  6. Hamadān
  7. Lalawigan ng Ilām
  8. Lalawigan ng Esfahān
  9. Lalawigan ng Kermān
  10. Fārs
  11. Lalawigan ng Kermānshāh
  12. Lalawigan ng Qazvin
  13. Lalawigan ng Qom
  14. Lalawigan ng Semnān
  15. Lalawigan ng Tehrān
  16. Lalawigan ng Yazd
  17. Lalawigan ng Zanjān

Pamahalaan at politika

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Lehislatura

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang Asambleang Konsultibong Islamiko (Persa (Persian): مجلس شورای اسلامی; Majles-e Shurā-ye Eslāmi) ang parlamento ng Iran. Demokratikong ihinahalal ang lahat ng mga kinatawan nito, hindi tulad ng karamihan sa mga bansa sa Gitnang Silangan, bagaman kailangang sang-ayunin ang bawat isa ng Kapulungan ng mga Tagapag-alaga.

Mga sanggunian

[baguhin | baguhin ang wikitext]
May kaugnay na midya tungkol sa Iran ang Wikimedia Commons.
  1. ↑ http://www.bookrags.com/browse/Encyclopedia of Religious Practices/50 Naka-arkibo 2012-06-30 sa Wayback Machine. bookrags.com
  2. ↑ http://www.iranchamber.com/geography/articles/flag_anthem.php iranchamber.com
  3. ↑ Statistical Center of Iran. "تغییرات جمعیت کشور طی سال‌های ۱۳۳۵-۱۳۸۵" (sa wikang Persyano). Nakuha noong 2007-05-16.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  4. ↑ 4.0 4.1 "CIA Factbook". Inarkibo mula sa orihinal noong 2012-02-03. Nakuha noong 2007-07-25.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  5. ↑ Panganiban, Jose Villa. (1969). "Iran". Concise English-Tagalog Dictionary.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  6. ↑ Abriol, Jose C. (2000). "Persa". Ang Banal na Biblia, Natatanging Edisyon, Jubileo A.D. Paulines Publishing House/Daughters of St. Paul (Lungsod ng Pasay) ISBN 9715901077.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  7. ↑ "Archive copy". Inarkibo mula sa orihinal noong 2012-02-03. Nakuha noong 2007-07-25.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) CS1 maint: date auto-translated (link)
Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Iran&oldid=2132627"