Pumunta sa nilalaman

Abra

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Abra
Lalawigan
Lalawigan ng Abra
Watawat ng Abra
Watawat
Mapa ng Pilipinas na magpapakita ng lalawigan ng Abra
Mapa ng Pilipinas na magpapakita ng lalawigan ng Abra
Map
Mga koordinado: 17°35'N, 120°45'E
Bansa Pilipinas
RehiyonRehiyong Administratibo ng Cordillera
KabiseraBangued
Pagkakatatag10 Marso 1917
Pamahalaan
 • UriSangguniang Panlalawigan
 • GobernadorDominic Valera
 • Bise GobernadorMaria Jocelyn Bernos
 • Manghalalal182,696 na botante (2022)
Lawak
 [1]
 • Kabuuan4,165.25 km2 (1,608.21 milya kuwadrado)
Populasyon
 (senso ng 2020)
 • Kabuuan250,985
 • Kapal60/km2 (160/milya kuwadrado)
 • Kabahayan
51,593
Ekonomiya
 • Kaurian ng kitaika-3 klase ng kita ng lalawigan
 • Antas ng kahirapan15.80% (2021)[2]
 • Kita₱717,808,384.40160,109,877.91787,023,259.841,009,066,393.601,233,817,227.38634,273,210.052,094,054,179.601,115,715,357.511,963,756,854.133,131,493,739.77 (2012)
 • Aset₱1,265,149,430.181,281,984,174.701,441,023,448.902,001,940,712.822,622,570,928.792,947,680,811.474,003,677,943.966,028,207,410.208,328,657,793.2211,676,737,963.68 (2012)
 • Pananagutan₱480,950,436.42452,552,163.66451,601,556.33649,697,096.62941,142,338.081,033,662,681.921,101,159,288.951,038,114,225.002,036,353,232.821,535,787,774.29 (2012)
 • Paggasta₱428,654,401.42472,944,681.80489,498,998.77613,703,134.00835,806,810.90720,516,716.00892,485,666.47870,780,504.33784,779,753.121,315,921,241.28 (2012)
Pagkakahating administratibo
 • Mataas na urbanisadong lungsod0
 • Malayang bahaging lungsod0
 • Bayan27
 • Barangay304
 • Mga distritoNag-iisang Distrito ng Abra
Sona ng orasUTC 8 (PST)
PSGC
140100000
Kodigong pantawag74
Kodigo ng ISO 3166PH-ABR
Klimatropikal na kagubatang klima
Mga wikaBanao Itneg
Binongan Itneg
Hilagang Kankanay
Moyadan Itneg
Wikang Isnag
Wikang Iraya
Adasen
Wikang Agta
Inlaod Itneg
Maeng Itneg
Masadiit Itneg
Mabaka Valley Kalinga
Websaythttp://www.abra.gov.ph/

Ang Abra (Ilokano:Probinsia ti Abra) ay isang lalawigan ng Pilipinas na matagpuan sa Cordillera Administrative Region sa Luzon. Ang kabisera nito ay Bangued, at naghahanggan sa mga lalawigan ng Ilocos Norte at Apayao sa hilaga, sa Ilocos Sur at Mountain Province sa timog, sa Ilocos Norte at Ilocos Sur sa kanluran, at sa Kalinga at Apayao sa silangan. Ayon sa senso ng 2020, ito ay may populasyon na 250,985 sa may 51,593 na kabahayan.

Demograpiya

[baguhin | baguhin ang wikitext]
Senso ng populasyon ng
Abra
TaonPop.±% p.a.
1903 51,860—    
1918 72,731 2.28%
1939 87,780 0.90%
1948 86,600−0.15%
1960 115,193 2.41%
1970 145,508 2.36%
1975 147,010 0.21%
1980 160,198 1.73%
1990 184,743 1.44%
1995 195,964 1.11%
2000 209,491 1.44%
2007 230,953 1.35%
2010 234,733 0.59%
2015 241,160 0.52%
2020 250,985 0.79%
Sanggunian: PSA[3][4][5][6]

Dating tinatawag na El Abra de Vigan ang lalawigan ng Abra. Karamihan sa mga mamamayan ng Abra ay mula sa inanak ng mga Ilokano na dumayo sa lalawigan at sa mga kasapi ng tribong Tingguian. Noong 2011, nasa 240,141 ang populasyon ng lalawigan.

Katutubong sinasalita ang wikang Ilokano[7] at wikang Itneg.[8] Batay sa senso noong 2000, karamihan sa populasyon ng lalawigan ay mga Ilokano na may 71.9%. Ang iba pang pangkat etnikong naninirahan sa lalawigan ay ang mga Tinguian 18.7%, Ibanag 4.5%, Isneg 3.2% at mga Tagalog 0.4%.[9]

Economiya

[baguhin | baguhin ang wikitext]
Antas ng kahirapan ng Abra
Sanggunian: PSA[10][11][12][13][14][15][16][17]


Kasaysayan

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang mga unang nanirahan sa Abra ay mga ninuno ng mga lahing Bontoc at Ifugao. Lumaon ay umalis din sila upang manirahan sa sinaunang lalawigang Bulubundukin o Mountain Province. Ang iba pang mga naunang mga mananahan sa lalawigan ay ang mga Tingguian, o mga Itneg.

Noong 1598, isang kampamyentong Kastila ang itinatag sa Bangued upang ipagtanggol ang mga Ilokanong Kristiyano mula sa mga paglusob ng mga Tingguian. Dati itong tinawag na El Abra de Vigan o ang Bukana ng Vigan. Noong pananakop ng mga Ingles sa Pilipinas, nagtungo si Gabriela Silang sa Abra kasama ang mga kawal nito galing Ilokos at itinuloy ang pag-aaklas na sinimulan ng napaslang niyang asawang si Diego Silang. Nahuli siya at binitay ng mga Kastila noong 1763.

Heograpiya

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Pampolitika

[baguhin | baguhin ang wikitext]
Mapang pampolitika ng lalawigan ng Abra

Ang Abra ay nahahati sa 27 mga bayan.

Bayan Bilang ng mga
Barangay 		Sukat Populasyon
(2010)
(per km²)
Bangued 31 105.70 51,865 415.7
Boliney 8 216.92 4,063 18.7
Bucay 21 107.17 17,127 167.7
Bucloc 4 63.77 2,176 34.1
Daguioman 4 114.37 1,715 15.0
Danglas 7 156.02 4,734 30.3
Dolores 15 47.45 11,499 242.3
La Paz 12 51.41 14,882 289.5
Lacub 6 295.30 2,977 10.1
Lagangilang 17 101.44 13,824 136.3
Lagayan 6 215.97 4,477 20.7
Langiden 6 116.29 3,170 27.3
Licuan-Baay (Licuan) 11 256.42 4,864 19.0
Luba 8 148.27 6,391 43.1
Malibcong 12 283.17 3,807 13.4
Manabo 11 110.95 10,756 96.9
Peñarrubia 9 38.29 6,544 170.9
Pidigan 15 49.15 11,528 234.5
Pilar 19 66.10 9,908 149.9
Sallapadan 9 128.62 5,985 46.5
San Isidro 9 48.07 4,888 101.7
San Juan 19 64.08 10,546 164.6
San Quintin 6 66.59 5,233 78.6
Tayum 11 61.14 13,940 228.0
Tineg 10 744.80 4,668 6.3
Tubo 10 409.87 5,719 14.0
Villaviciosa 8 102.93 5,377 52.2

Tignan din

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Mga Sanggunian

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  1. ↑ "Province: Abra". PSGC Interactive. Quezon City, Philippines: Philippine Statistics Authority. Nakuha noong 12 Nobyembre 2016.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  2. ↑ "2021 Full Year Official Poverty Statistics of the Philippines" (PDF). Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas. 15 Agosto 2022. Nakuha noong 28 Abril 2024.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  3. ↑ Census of Population (2015). "Cordillera Administrative Region (CAR)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. PSA. Nakuha noong 20 Hunyo 2016.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  4. ↑ Census of Population and Housing (2010). "Cordillera Administrative Region (CAR)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. NSO. Nakuha noong 29 Hunyo 2016.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  5. ↑ Censuses of Population (1903–2007). "Cordillera Administrative Region (CAR)". Table 1. Population Enumerated in Various Censuses by Province/Highly Urbanized City: 1903 to 2007. NSO.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: url-status (link)
  6. ↑ "Province of Abra". Municipality Population Data. Local Water Utilities Administration Research Division. Nakuha noong Disyembre 17, 2016.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  7. ↑ Dalby, Andrew (2004-02-18). Dictionary of Languages: The Definitive Reference to More Than 400 Languages. Columbia University Press. p. 264. ISBN 978-0-231-11569-8.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  8. ↑ Tryon, Darrell T. (1994). Comparative Austronesian Dictionary: An Introduction to Austronesian Studies. Ratzlow-Druck. p. 171. ISBN 3-11-012729-6.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  9. ↑ "Archive copy". Inarkibo mula sa orihinal noong 2012-03-05. Nakuha noong 2013-08-08.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) CS1 maint: date auto-translated (link)
  10. ↑ "Poverty incidence (PI):". Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas. Nakuha noong 28 Disyembre 2020.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  11. ↑ "Estimation of Local Poverty in the Philippines" (PDF). Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas. 29 Nobyembre 2005.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  12. ↑ "2009 Official Poverty Statistics of the Philippines" (PDF). Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas. 8 Pebrero 2011.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  13. ↑ "Annual Per Capita Poverty Threshold, Poverty Incidence and Magnitude of Poor Population, by Region and Province: 1991, 2006, 2009, 2012 and 2015". Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas. 27 Agosto 2016.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  14. ↑ "Annual Per Capita Poverty Threshold, Poverty Incidence and Magnitude of Poor Population, by Region and Province: 1991, 2006, 2009, 2012 and 2015". Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas. 27 Agosto 2016.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  15. ↑ "Annual Per Capita Poverty Threshold, Poverty Incidence and Magnitude of Poor Population, by Region and Province: 1991, 2006, 2009, 2012 and 2015". Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas. 27 Agosto 2016.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  16. ↑ "Updated Annual Per Capita Poverty Threshold, Poverty Incidence and Magnitude of Poor Population with Measures of Precision, by Region and Province: 2015 and 2018". Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas. 4 Hunyo 2020.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  17. ↑ "2021 Full Year Official Poverty Statistics of the Philippines" (PDF). Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas. 15 Agosto 2022. Nakuha noong 28 Abril 2024.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

Kawing panlabas

[baguhin | baguhin ang wikitext]


Pilipinas Ang lathalaing ito na tungkol sa Pilipinas ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.

Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Abra&oldid=2101822"