จันทน์

Santalum paniculatum (ʻiliahi), เกาะฮาวาย

จันทน์ เป็นชื่อของไม้หอมหลายชนิด ชื่อมาจากภาษาสันสกฤต “candanam” ที่มาจากภาษากรีก “sandanon” ชื่อในภาษาต่าง ๆ ก็ได้แก่:

• ภาษาฮินดี- “Chandan” (चन्दन)
• ภาษามลยาฬัม - “Chandanam” (ചന്ദനം)
• ภาษากันนาดา - “Sri Gandha” (ಶ್ರೀ ಗಂಧ)
• ภาษาทมิฬ - “Chandanam” (சந்தணம்)
• ภาษาเตลูกู - “Ghandam” (గంధం)

ถ้ากล่าวถึงตามความหมายที่แท้จริงแล้วก็จะเป็นไม้ต้นที่มาจากสกุล Santalum ของวงศ์ย่านตีเมียที่ใช้เพราะเป็นไม้ที่มีน้ำมันหอม (essential oil) ไม้ชนิดนี้มีสีเหลือง หนัก และมีลายละเอียด (fine-grained) จันทน์เป็นไม้เห็นคุณค่าของกลิ่นหอมและคุณสมบัติว่าเป็นยามาเป็นเวลาหลายพันปี

บางครั้งไม้ชนิดอื่นที่มีน้ำมันหอมแต่คนละตระกูลก็เรียกว่า “จันทน์” ด้วย จันทน์เป็นไม้ที่มีต้นกำเนิดจากอเมริกากลางและอเมริกาใต้และแคริบเบียน น้ำมันที่ได้จากจันทน์กลั่นที่ประเทศเฮติ

อ่านเพิ่ม

• Mandy Aftel, Essence and Alchemy: A Natural History of Perfume, Gibbs Smith, 2001, ISBN 1-58685-702-9
• Dorothy Shineberg (1967), They came for sandalwood; a study of the sandalwood trade in the South-West Pacific 1830-1865, Melbourne, Melbourne University Press.

แหล่งข้อมูลอื่น

• Plant Cultures: botany, history and use of sandalwood
• IUCN Threatened Species: Santalum album