భాయ్ దూజ్

భాయ్ దూజ్
భాయ్ దూజ్
యితర పేర్లు	భాయ్ టికా, భావు బీజ్, భాయ్ ఫోంటా, భ్రాత్రి ద్వితియా
జరుపుకొనేవారు	హిందూ
రకం	మతపరమైనవి
జరుపుకొనే రోజు	కార్తీక 2 (అమాంత సంప్రదాయం) కార్తీక 17 (పూర్ణిమంట సంప్రదాయం)
ఆవృత్తి	వార్షిక

భాయ్ దూజ్, భాయ్ టికా, భౌబీజ్, భాయ్ బీజ్, భాయ్ ఫొంటా లేదా భ్రాత్రి ద్వితియా అనేది విక్రమ్ సంవత్ హిందూ క్యాలెండర్ లేదా శాలివాహన శక క్యాలెండర్ ఎనిమిదవ నెల అయినకార్తీక శుక్ల పక్షం (ప్రకాశవంతమైన పక్షం) రెండవ చాంద్రమాన రోజున హిందువులు జరుపుకునే పండుగ. దీనిని దీపావళి లేదా తీహార్ పండుగ, హోలీ పండుగ సమయంలో జరుపుకుంటారు. ఈ రోజు వేడుకలు రక్షా బంధన్ పండుగను పోలి ఉంటాయి.

భారతదేశంలోని దక్షిణ భాగంలో, ఈ రోజును యమ ద్వితియాగా జరుపుకుంటారు^[1]. కాయస్థ కమ్యూనిటీలో, రెండు భాయ్ దూజ్ లను జరుపుకుంటారు. దీపావళి తర్వాత రెండో రోజు మరింత ప్రసిద్ధి చెందింది. కానీ అంతగా ప్రసిద్ధి చెందనిది దీపావళి తర్వాత ఒకటి లేదా రెండు రోజులు జరుపుకుంటారు. హర్యానా, ఉత్తర ప్రదేశ్ లలో కూడా ఒక ఆచారాన్ని అనుసరిస్తారు, ఒక సోదరుడి హారతి చేసే సమయంలో దాని వెడల్పుతో కట్టిన పొడి కొబ్బరికాయ (ప్రాంతీయ భాషలో గోలా అని పిలుస్తారు) ను కూడా ఉపయోగిస్తారు. బెంగాల్లో ఈ రోజును భాయ్ ఫోటా^[2] అని పిలుస్తారు, ఇది కాళీ పూజ తర్వాత ఒక రోజు వస్తుంది.

ప్రాంతీయ వైవిధ్యాలు

భాయ్ దూజ్ (హిందీ: హిందీ: హిందీ) మొత్తం ఉత్తర భారతదేశంలో దీపావళి పండుగ సందర్భంగా జరుపుకుంటారు. ఉత్తర ప్రదేశ్, బీహార్ లోని అవధ్, పూర్వాంచల్ ప్రాంతాలలో, దీనిని భయ్యా దూజ్ అని కూడా పిలుస్తారు. దీనిని నేపాల్, బీహార్ లోని మైథిల్స్ భర్దుతియా, వివిధ ఇతర జాతులకు చెందిన ప్రజలు విస్తృతంగా జరుపుకుంటారు. ఈ నూతన సంవత్సరం మొదటి రోజును గోవర్ధన్ పూజగా జరుపుకుంటారు.^[3]
నేపాల్ లో భాయ్ టీకా (నేపాలీ: నేపాలీ: దసరా) ఇక్కడ దశైన్ (విజయ దశమి / దసరా) తరువాత అత్యంత ముఖ్యమైన పండుగ. తీహార్ పండుగ ఐదవ రోజున జరుపుకునే ఈ పండుగను నేపాల్ లోని మైథిల్స్ భర్దుతియా భాయ్ టికా అని, మాధేసీలలో వివిధ ఇతర జాతుల ప్రజలు జరుపుకుంటారు. అయితే, నెవారిస్ దీనిని కిజా పూజగా జరుపుకుంటారు. సోదరీమణులు తమ సోదరుడి నుదుటిపై సప్తరంగి టికా అని పిలువబడే ఏడు రంగుల నిలువు టికాను ఉంచారు.
బెంగాల్ లో భాయ్ ఫొంటా (బెంగాలీ: బెంగాలీ: 1000), ఇది ప్రతి సంవత్సరం కాళీ పూజ తరువాత రెండవ రోజున జరుగుతుంది. ఇది ప్రధానంగా పశ్చిమ బెంగాల్, త్రిపుర, బంగ్లాదేశ్ లలో కనిపిస్తుంది.
భాయ్ జియుంతియా (ఒడియా: ఒరిస్సా) పశ్చిమ ఒడిశాలో మాత్రమే.
మహారాష్ట్ర, గోవా, గుజరాత్, కర్ణాటక రాష్ట్రాల్లోని మరాఠీ, గుజరాతీ, కొంకణి మాట్లాడే కమ్యూనిటీలలో భావ్ బీజ్, లేదా భావ్ బిజ్ (మరాఠీ: మరాఠీ: మరాఠీ) లేదా భాయ్ బీజ్.
మృత్యుదేవత యముడు, అతని సోదరి యమున (ప్రసిద్ధ నది) మధ్య ద్వితేయ (అమావాస్య తరువాత రెండవ రోజు) నాడు జరిగిన పురాణ సమావేశం తరువాత ఈ రోజుకు మరొక పేరు యమద్విత్య .
ఇతర పేర్లలో ఆంధ్ర ప్రదేశ్, తెలంగాణలలో భత్రు ద్వితీయ, లేదా భత్రి దిత్య లేదా భాగిని హస్త భోజనము ఉన్నాయి.

హిందూ మతం ప్రకారం, నరకాసురుడు అనే దుష్ట రాక్షసుడిని వధించిన తరువాత, శ్రీకృష్ణుడు తన సోదరి సుభద్రను సందర్శించాడు, ఆమె అతనికి స్వీట్లు, పువ్వులతో సాదర స్వాగతం పలికింది. ఆమె కూడా ఆప్యాయంగా కృష్ణుడి నుదుటిపై తిలకం పూసింది. ఇదే ఈ పండుగకు మూలమని కొందరు నమ్ముతారు.

వేడుక

పండుగ రోజున, సోదరీమణులు తమ సోదరులను తరచుగా తమకు ఇష్టమైన వంటకాలు / స్వీట్లతో సహా రుచికరమైన భోజనానికి ఆహ్వానిస్తారు. ఈ విధానం బీహార్, మధ్య భారతదేశంలో భిన్నంగా ఉండవచ్చు. ఈ వేడుక మొత్తం తన సోదరిని రక్షించే సోదరుడి కర్తవ్యాన్ని, అలాగే తన సోదరుడికి సోదరి ఆశీర్వాదాలను సూచిస్తుంది.. ^[4]

హరియాణా, మహారాష్ట్రల్లో భావూబీజ్ పర్వదినాన్ని జరుపుకోవడం ఆనవాయితీగా వస్తున్నందున, సోదరుడు లేని స్త్రీలు చంద్రుని పూజిస్తారు. అమ్మాయిలకు మెహందీని తమ సంప్రదాయంగా పూస్తారు. తమ్ముడు తనకు దూరంగా ఉంటూ తన ఇంటికి వెళ్లలేని స్థితిలో ఉన్న సోదరి తన సోదరుడి దీర్ఘాయుష్షు కోసం చంద్రదేవుని ద్వారా మనస్ఫూర్తిగా ప్రార్థనలు చేస్తుంది. ఆమె చంద్రుడికి హారతి ఇస్తుంది. అందుకే హిందూ తల్లిదండ్రుల పిల్లలు చందమామను ప్రేమగా చందమామ అని పిలుస్తారు (చందమామ అంటే చంద్రుడు, మామ అంటే తల్లి సోదరుడు).

హర్యానా, మహారాష్ట్రల్లో భావూబీజ్ పర్వదినాన్ని జరుపుకోవడం ఆనవాయితీగా వస్తున్నందున, సోదరుడు లేని స్త్రీలు చంద్రుని పూజిస్తారు. అమ్మాయిలకు మెహందీని తమ సంప్రదాయంగా పూస్తారు. తమ్ముడు తనకు దూరంగా ఉంటూ తన ఇంటికి వెళ్లలేని స్థితిలో ఉన్న సోదరి తన సోదరుడి దీర్ఘాయుష్షు కోసం చంద్రదేవుని ద్వారా మనస్ఫూర్తిగా ప్రార్థనలు చేస్తుంది. ఆమె చంద్రుడికి హారతి ఇస్తుంది. అందుకే హిందూ తల్లిదండ్రుల పిల్లలు చందమామను ప్రేమగా చందమామ అని పిలుస్తారు (చందమామ అంటే చంద్రుడు, మామ అంటే తల్లి సోదరుడు).

వేడుక

భాయ్ ఫోంటా

పశ్చిమ బెంగాల్ లో భాయ్ ఫొంటాను చాలా వైభవంగా జరుపుకుంటారు. ఈ వేడుక అనేక ఆచారాలతో పాటు సోదరులకు భారీ విందును ఏర్పాటు చేస్తుంది. ఇది అవసరం, సోదరుడు, సోదరి ఇద్దరూ 5 సంవత్సరాల కంటే ఎక్కువ వయస్సు కలిగి ఉండాలి ^[5]

భాయ్ బిజ్

భాయ్ బిజ్ పండుగ హర్యానా, గుజరాత్, మహారాష్ట్ర, గోవాలలో ప్రసిద్ధి చెందింది, చాలా ఉత్సాహంగా, ఉల్లాసంగా జరుపుకుంటారు. సోదరసోదరీమణులు ఎంతో ఉత్సాహంగా ఈ సందర్భం కోసం ఎదురు చూస్తున్నారు. ఈ సందర్భానికి ఆకర్షణను జోడించడానికి, భాయ్ బిజ్ సోదరీమణుల నుండి సోదరులకు ప్రేమ, ప్రశంసల చిహ్నంగా బహుమతులు ఇస్తారు. ^[6]

భావ్ బిజ్ అనేది కుటుంబంలోని సోదర సోదరీమణులందరూ కలిసిపోయే సమయం. చాలా కుటుంబాలలో భావ్ బిజ్ జరుపుకోవడానికి దగ్గరి బంధువులు, స్నేహితులను కూడా ఆహ్వానిస్తారు^[7]. బసుండి పూరీ లేదా ఖీర్నీ పూరీ అని పిలువబడే మహారాష్ట్ర స్వీట్ ఈ పండుగకు ప్రత్యేక వంటకాలు. ఈ సందర్భంగా, సోదరులు, సోదరీమణులు బహుమతులు ఇచ్చిపుచ్చుకుంటారు. వారిద్దరూ తమ దీర్ఘ, సంతోషకరమైన జీవితం కోసం ప్రార్థిస్తారు. ^[8]

నేపాల్ లో భాయ్ టికా

నేపాల్ లో భాయ్ టికాను భాయ్ తీహార్ అని కూడా పిలుస్తారు, అంటే సోదరుల తీహార్ (పండుగ). ఈ రోజున, సోదరీమణులు తమ సోదరులకు దీర్ఘాయువు, శ్రేయస్సు కోసం యమరాజును ప్రార్థిస్తారు. ఈ ఆచారంలో సోదరీమణులు తమ సోదరుల నుదుటిపై ఏడు రంగుల పొడవైన టికాతో గుర్తు చేస్తారు^[9]. మిగిలిన ఆచారం ఇతర చోట్ల హిందువులు చేసే ఆచారం మాదిరిగానే ఉంటుంది. సోదరి వారి సోదరులకు నైవేద్యంగా గోంఫ్రెనా గ్లోబోసా పువ్వు ప్రత్యేక దండను తయారు చేస్తారు.

ప్రస్తావనలు

↑ "Bhai Dooj 2020 date, time and significance". The Times of India (in ఇంగ్లీష్). November 15, 2020. Retrieved 2020-11-15.
↑ "भाई-बहन के परस्पर प्रेम और स्नेह का प्रतीक भाई दूज". Dainik Jagran (in హిందీ). Retrieved 2020-11-15.
↑ "Bhai Dooj 2018 Date in India: When is Bhai Dooj in 2018". The Indian Express (in ఇంగ్లీష్). 2018-11-09. Retrieved 2020-11-16.
↑ "Bhai Dooj 2020: This Bhai Dooj, Celebrate With These Amazing Gifts For Your Brother Or Sister". NDTV.com. Retrieved 2020-11-16.
↑ "Bhai Dooj 2020: Date, time and significance of festival; all you need to know". Firstpost. 2020-11-15. Retrieved 2020-11-15.
↑ "Bhai Dooj 2020: Know all about the history, significance and celebrations of Yama Dwitiya here". Hindustan Times (in ఇంగ్లీష్). 2020-11-16. Retrieved 2021-11-05.
↑ "Bhai Dooj Puja 2019: How to do puja on Bhai Dooj, Puja vidhi and Timings - Times of India". The Times of India (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-11-15.
↑ "How to Celebrate Bhai Dooj with Your Brother - Ferns N Petals". Ferns N Petals (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2021-10-26.
↑ "Bhai-Tika / Bhai-Teeka". diwalifestival.org. Society for the Confluence of Festivals in India. Retrieved 5 November 2013.

[1] "Bhai Dooj 2020 date, time and significance". The Times of India (in ఇంగ్లీష్). November 15, 2020. Retrieved 2020-11-15.

[2] "भाई-बहन के परस्पर प्रेम और स्नेह का प्रतीक भाई दूज". Dainik Jagran (in హిందీ). Retrieved 2020-11-15.

[3] "Bhai Dooj 2018 Date in India: When is Bhai Dooj in 2018". The Indian Express (in ఇంగ్లీష్). 2018-11-09. Retrieved 2020-11-16.

[4] "Bhai Dooj 2020: This Bhai Dooj, Celebrate With These Amazing Gifts For Your Brother Or Sister". NDTV.com. Retrieved 2020-11-16.

[5] "Bhai Dooj 2020: Date, time and significance of festival; all you need to know". Firstpost. 2020-11-15. Retrieved 2020-11-15.

[6] "Bhai Dooj 2020: Know all about the history, significance and celebrations of Yama Dwitiya here". Hindustan Times (in ఇంగ్లీష్). 2020-11-16. Retrieved 2021-11-05.

[7] "Bhai Dooj Puja 2019: How to do puja on Bhai Dooj, Puja vidhi and Timings - Times of India". The Times of India (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-11-15.

[8] "How to Celebrate Bhai Dooj with Your Brother - Ferns N Petals". Ferns N Petals (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2021-10-26.

[diwa2-9] "Bhai-Tika / Bhai-Teeka". diwalifestival.org. Society for the Confluence of Festivals in India. Retrieved 5 November 2013.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]