sakipangipangi

satangahan (主題)

sakipangipangi (kamu nu Hulam: 螳螂)

u zuma a kamu (其他語言)

nu Hulam(中文):螳螂

nu Amilika(英語):mantis

nu Zipun(日語):カマキリ

kaliwasak nika udip (分布範圍)

螳螂分布範圍廣泛，從溫帶到熱帶皆有種類居住。sakipangipangi ahebal ku sakaudip nuheni, nama ka dihekuay katukuh i caledesay a demiad idaw ku dumaay a sakipangipangi amaudip.

masakinesay a sakipangipangi (分類)

部分種類的雌蟲有性食行為，會攻擊並取食受性費洛蒙吸引而來的雄蟲，因此在某些文化中，雌螳螂常被作為「致命情人」的象徵。

dumaan anika kenisang nu sakipangipangi u taynaan han halikan atu miwiwi tu tamaan, matineng milalebu’ matineng mialaw tu kakanen patahekal tu faluwan sapi awda’ tu tatamaan a sakipangipangi, sisa itini i nu masa dumaay a lalangawan han, taynaan nu sakipangipangi han u “mipataya tu mamidang ” saan.

此外，螳螂也是相當受歡迎的寵物昆蟲之一。

sisa, sakipangipangiyan u saka namuhan nu tademaw a pahabay.

有些種類在休息時會呈現看似直立的姿勢，並將前足收起於前胸之前，而螳螂因為這樣特殊的姿勢，在某些語言中被稱為「祈禱蟲」，例如葡萄牙文中的螳螂意思即為「向神祈禱」。

idaw ku dumaay a sakipangipangi yu pahanhan satu mahida u mutidengay ku wayway adihahan, singaen nuda ku nuayawan akuku i baluwan, sakipangipangi mahini kupicidekan nu wayway, itini i dumaan a nakamuwan sa “miinuliay a cilekay” han. tinaku nu Pu-taw-ya a sakipangipangi u imi nuheni sa “miinuli tu paudipay”.

udip (身體部位)

【頭】多數種類頭部呈三角形且可靈活轉動，複眼多位於頭部兩側通常有著巨大的複眼。

【tangah】hatidaay tu nu sakipangipangian masa sangkaku ku tangah matineng malineng, nu adidiay a mamataan itida namin i tepal nu tangah kuyu mata, idaw ku tabkiay a mamataan.

具備三個單眼以及兩根觸角，多數種類身體細長，部分種類的成蟲沒有外觀上完整且易於觀察的翅膀。

idaw ku masa cacaya nu tuluay a mataan atu tusa ku nagawaw, hatidaay tu nu sakipangipangian sa tanayu sakuudip aadidi’, nu dumaan a sakipangipangi han caay ka silud ku hekal katinengan numita amitapal tu sakubad.

但所有螳螂皆具備膨大、並可以攫取獵物的前足。

sisa hatidaay tu nu sakipangipangi yan kanca idaw ku babesuwan, taneng miadup tu aadupan ku nuayawan a kuku’.

螳螂頭部與前胸連接處十分柔軟有彈性，讓螳螂的頭部能夠轉動，不少種類甚至有達180°的轉動範圍。

sakipangipangi a tangah atu nuayawan a baluwan tunika lalitin mamuni’ sibani, nina sakipangipangi a tangah taneng malineng, nudumaan a sakipangipangi han taneng maliyud tu cacay a lasubu walu a bataan a du’ kuni ka liyudan.

【口】其口器多為下口式，且通常具備尖銳而有力的大顎。

【laway】laway i sasa aca ku laway, u hina madicemay icelangay a tabakiay nu laway.

【胸部】螳螂的胸部三節（前胸、中胸及後胸）外觀上清楚可見，分別連接著前足、中足以及後足，其中連接著捕捉足的前胸，更是螳螂分類上的重要形態特徵之一。

【baluwang】sakipangipangi a baluwang mala tulu ku batac “nuayawan a baluwang, teban nu baluwang atu nikudan a baluwang” u hekal katinengan adihan, malalitin tu nuayawan a kuku’, tebanay a kuku’ atu nikudanay a kuku’, duma satu mitulin tu sapidakep a kuku’ nu ayawan a baluwang, u sakipangipangi nunika babenisan a sakatinengan nu wayway a picidekan.

螳螂的前胸背板被一條凹陷可見的基節上橫溝劃分成兩的區域，分別稱作溝前區和溝後區，而「前胸被凹陷的橫溝分區」，不可見於其他昆蟲。

sakipangipangi a nikudan idaw ku masa debungay ka adihan nu mabalatay a sasulitan mala tusaay a kitidaan, macacidek han nuayawan atu nikudanay a mabalatay han, nu macacidekay a ngangan han nu ayawan a masasulitay atu nikudanay a masasulitay han, nika “nu ayawan a baluwan masa debung a mabalatay ani kasasulitan han”. caay ka adih i dumaan a cilekayan.

除了似螳屬之外，絕大多數種類的前胸背板長度大於中、後胸背板。而前胸背板與前足的連接處十分柔軟有彈性，可以允許前足有極大的轉動範圍，但中、後足的可轉動範圍相較於前足極其有限。

numilecaday tu sakipangipangi sa, hatidaaytu nu sakalecad a sakipangipangi nuayawan a baluwan mitanayu’ tu kulul mitabaki tu tebanay atu nikudanay a kulul. nuayawan a baluwang atu nuayawan a kuku’ tunika lalitinan mamuni’ sibani’, taneng ku nuayawan a kuku’ tabaki kuni ka liyudan,nika, tebanay atu nikudanay a kuku’ caay kahida nu ayawan a kuku’ kakapah nuni kalineng.

【腹部】螳螂的腹部背側由10片背板組成，雄蟲的腹側可見腹板有9片、雌蟲則為7片，兩性的腹部末端皆有兩根尾毛，雄蟲第9片腹板的末端有兩根尾針螳螂具有立體視覺，可以定位獵物的位置。

【bili】saki pangipanga a bili nu nikudan u pulu’ay a duhepicay kumala sakubaday, tamaan a cilekay nu bilian maadih ku siwaay a duhepicay a sakubat taynaan a cilekay han pitu ku duhepicay a sakubat, nina tale acawaan a bili nu nikudan han idaw ku tusaay a banuhan nu kikul, tamaan a cilakay saka siwa nu sakubatan a kikul idaw ku tusaay madicemay nu sakipangipangi u mami adih kuyda, taneng mipatucek tu aadupan.

【眼睛】其複眼由約10,000 個小眼所構成，其中視覺最敏銳的部分位於中央窩附近，可提供高解析度的影像。

【mata】lilisay a tangah nu mata han u cacaya a wang nu adidiay a mata anikapulungan, saka silahecian nu mata han i tebanay a mataan

taneng makaadih tu saka takelal nu aadinguwan.

而周邊的小眼主要負責動態、視覺，當周圍有任何風吹草動時。

lilisay nu adidiay a mataan u sakasitungus tu mutiyungay, aadihan, anu u liwliw han tiyung saca.

頭部可以快速旋轉，使目標進入中央窩的視野，可透過頭部的擺動反覆調整對焦，利用高解析度的中央窩持續追蹤獵物的一舉一動。

tangah nida kasenusay amalineng, u tatucekan micumud i tabanay a mataan miadih, malineng tu kutangah pasayda i aadupan, mikidahked tu tebanay a mata nu takelal mikilul tu aadupan a waywayan.

螳螂的兩個複眼分離且並陳於頭部上方的兩端，為螳螂提供開闊的雙眼視野和精確的近距離立體視覺對焦。

sakipangipangi nu tusaay a mataan masasu liyas i tebal nu tangah, u sakipangipangi miahebal tu aadihan atu malucekay a namataan.

在觀察螳螂時，發現其複眼上有一黑點一直「注視」著，該黑點稱作偽瞳孔。

miadih kita tu sakipangipangi sa, itepalay nu tangah a mataan idaw ku lumeniay a kulitan mahida miadihay tu i tisuwan, ya lumeniay a kulit han u pacebaay a mata kuyda.

許多昆蟲的並列眼也有夜間適應的能力，例如某些蟑螂和螳螂。

hatidaay tu nu cilekayan a mata idaw ku nu labiiay a miadup, mahida u dadipis atu sakipangipangi.

某些螳螂的複眼在夜間適應與日間適應下會有不同顏色，通常在夜間適應時的顏色較深。

idaw ku dumaan a sakipangipangi nui tepalay nu tanagah a mataan itida i labii a maudip atu demiaday a sakipangipangi caay kalecad ku kulit nuheni, nui labiiay a sakipangipangiyan u kulit nida duu’d ku kulit.

而根據螳螂在日間的活躍程度僅高出夜間，其活動高峰期位於黃昏時分。

u sakipangipangi tu demiadan a amidang nu wayway miki kaka tu labiiay a saka tahekalan amidang, pidangan nuheni sa i sangsangdep.

許多種類的螳螂也會在夜間受人工光源的吸引而飛行或步行趨光而來，藉由趨光性而捕捉到的螳螂幾乎全為雄性，因為雌螳螂的移動能力普遍遠低於雄螳螂。

hatidaaytu nu sakipangipangiyan matineng tu labiiay miliheda tu likat nu dinky amabahel atu mikilul tu liket dingki amuculil, numi kilulay tu dingkiyan madakepay a sakipangipangi han u tama namin ku yadahy a madakep, taynaan a sakipangipangi han caay kahida u tamaan a sakipangipangi a maidang.

namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考來源)

中文維基：螳螂：https://zh.wikipedia.org/wiki/螳螂