G

G
Alfabét Latin dasar

Kaca ieu boga artikel ngeunaan hurup G dina alfabét Latin. Pikeun pamakéan séjénna, tempo G (disambiguasi).

Wiktionary logo

Baca ogé pedaran Wikikamus ngeunaan kecap

G

Hurup G atawa g nyaéta hurup ke-7 dina alfabét Latin. Dina basa Indonésia sarta Malayu, hurup G ngawakilan konsonan letup wiati-wiati tukang bersuara (/ɡ/). Hurup G ogé dipaké dina dwihuruf "ng" pikeun konsonan sengau wiati-wiati tukang (/ŋ/). Dina basa Inggris, hurup G dipaké pikeun konsonan letup wiati-wiati tukang bersuara sarta ogé konsonan gesek pascarongga-gigi bersuara (/dʒ/).

Sajarah

Proto-Semitik gaml →	Fénisia gimel →	Yunani Kuna gama →	Yunani Modérn gama →	Étruska C →	Latin Kuna C →	Latin Modérn G

Hurup G diwanohkeun dina jaman Latin Kuna minangka hiji wangun séjén pikeun hurup C pikeun ngabédakeun konsonan wiati-wiati tukang bersuara (/ɡ/) jeung anu henteu bersuara (/k/).

Jelema kahiji anu dipikanyaho nulis hurup G ialah Spurius Carvilius Ruga, urang Romawi kahiji anu muka sakola kudu mayar, sarta mengajar kira-kira 230 SM. Sabot éta, hurup K beuki kurang dipaké, sedengkeun hurup C anu mulanya ngawakilan sada /ɡ/ sarta /k/ saméméh sada vokal kabuka, saterusna ngan ngawakilan sada /k/ dina saban kalungguhan.

Nempatkeun G ku Ruga némbongkeun yén susunan alfabét, anu patali jeung peunteun hurup éta minangka angka Yunani, metot perhatian dina abad ke-3 SM. Sampson (1985) boga pamadegan yén: "Écés sakali yén susunan alfabét dirasakeun minangka perihal anu kitu konkrit ku kituna hiji hurup kakara kaci ditambah di tengah susunan ngan lamun aya 'rohangan' sanggeus menggeser hurup anu lila."^[1] Nurutkeun sawatara catetan, hurup katujuh saméméhna, nyaéta Z, disingkirkan ti alfabét Latin dina mimiti abad ke-3 SM ku saurang censor Romawi, Appius Claudius, anu ngarasa hurup éta deungeun sarta henteu penting.^[2]

Henteu lila saterusna, kadua konsonan wiati-wiati tukang /k/ sarta /ɡ/ ngalaman prosés palatalisasi sarta alofon saméméh vokal di hareup; mangka ti éta, hurup C sarta G miboga peunteun sada béda dina rungkun basa Roman, sarta ogé basa Inggris (alatan pangaruh basa Perancis).

Hurup g leutik miboga dua wangun dasar anu nu béda: "g berekor kabuka" sarta "g berekor melingkar" .

Tipografi

Hurup leutik ‹g› mangsa kiwari mibanda dua variasi tipografi: buntut kabuka () sarta buntut melingkar (). Vérsi buntut kabuka asalna ti wangun hurup kapital G kalayan naékkeun sérif anu ngabédakeunana jeung hurup C, ku kituna nutupan lengkungan C kawas hurup D terbalik (Ɑ), saterusna penambahan gurat vértikal ti handap bingkeng ka kénca. Vérsi buntut melingkar ogé lumangsung alatan hal sarupa, kalayan variasi anu lumangsung ku kituna lengkungan ka kénca nuju deui katuhu tuluy balik ka kénca deui ku kituna lumangsung hiji bunderan. Vérsi buntut melingkar dawam dipaké dina tipe hurup Roman sarta populér dipaké waktu pencetakan ngagunakeun tipe hurup Roman alatan wangun buntut melingkar condong leuwih pondok ku kituna celah antarbaris henteu rubak teuing. Dina hurup G vérsi buntut melingkar, gurat leutik di palebah katuhu luhur, kawas gurat ahir anu ngajaul, disebut ear.

Pamakéan

Basa non-roman biasana ngagunakeun ‹g› pikeun melambangkan sada /ɡ/ tanpa mempedulikan posisi. Di antara basa-basa Éropa, basa Walanda nyaéta pengecualian alatan henteu ngandung sada /ɡ/ dina kosakata aslina, sabalikna ‹g› melambangkan sada konsonan desis wiati-wiati tukang bersuara (IPA: /ɣ/), sada anu euweuh dina basa Inggris modérn. Basa Faroe ngagunakeun ‹g› pikeun melambangkan /dʒ/, sajaba /g/, sarta ogé makéna pikeun mengindikasikan sada semivokal.

Peunteun lembut ti pengucapan ‹g› berbéda-béda dina rungkun basa Roman (/ʒ/ dina basa Perancis sarta Portugis; [(d)ʑ] dina basa Katalan; /d͡ʒ/ dina basa Italia sarta Romania; sarta /x/ dina basa Spanyol dialek Castilla, /h/ dina dialek basa Spanyol séjénna). Dina rungkun basa kasebut, kajaba Italia sarta Romania, pelafalan "G lembut" sarua kawas pelafalan hurup J dina basa bersangkutan.

Dina basa Inggris, hurup G bisa melambangkan konsonan gesek pascarongga-gigi bersuara (IPA: /dʒ/; "G lembut"), kawas dina kecap giant, ginger, sarta géology; atawa konsonan letup wiati-wiati tukang bersuara (IPA: /ɡ/; "G teuas"), kawas dina kecap goose, gargoyle, sarta game. Dina sawatara kecap anu asalna ti basa Perancis, "G lembut" dilafalkan minangka konsonan desis (/ʒ/), kawas dina kecap rouge, beige, sarta genre. Umumna, ‹g› diucapkan lembut saméméh ‹e›, ‹i›, sarta ‹y› dina kecap-kecap anu asalna ti basa Roman, sajaba ti éta ngagunakeun "G teuas"; aya loba kosakata Inggris anu henteu asalna ti basa Roman anu ngagunakeun "G teuas" tanpa mengacuhkan posisi (contona get), sarta tilu kecap (gaol, margarine, algae) anu diucapkan lembut saméméh hurup hirup ‹a›.

Sawatara dwihuruf anu ngandung G umum ditepungan dina basa Inggris. Dwihuruf ‹gh› anu mecenghul sanggeus pamakéan yogh dihapuskan ti alfabét, nyokot peunteun sada anu berbéda-béda ngawengku /ɡ/, /ɣ/, /x/, sarta /j/. Dwihuruf éta kiwari ngandung loba peunteun sada, kaasup sada /f/ dina kecap enough, /ɡ/ dina kecap serapan kawas spaghetti, sarta minangka indikator pengucapan sada panjang dina éjahan kecap-kecap kawas eight sarta night. ‹Gn› jeung peunteun sada /nj/ ogé umum aya dina kecap serapan, kawas kecap lasagna (sanajan dina mimiti kecap, kawas gnome, hurup ‹g› henteu diucapkan).

Dina basa Italia sarta Romania, ‹gh› dipaké pikeun melambangkan sada /ɡ/ saméméh vokal hareup, sajaba ‹g› minangka lambang sada lembut. Dina basa Italia sarta Perancis, ‹gn› dipaké pikeun melambangkan sada konsonan sengau wiati-wiati /ɲ/, sada anu dilambangkan ku dwihuruf ‹ny› dina kecap nyamuk dina basa Indonésia. Dina basa Italia, trihuruf ‹gli›, waktu ditulis saméméh hurup hirup, konsonan hampiran-sisi wiati-wiati /ʎ/; dina artikula nu tangtu sarta kecap ganti gli (IPA: /ʎi/), dwihuruf ‹gl› melambangkan sada anu sarua.

Hurup G ogé dipaké minangka basa gaul pikeun kecap Gangster atawa Gangsta, biasana digunaka dina frasa kawas My grand dad is a 'G' (aki kuring saurang Gangster).

Dina lolobana basa, kawas basa Denmark, Filipino, Indonésia, Inggris, Maori (Te Reo Māori), Malayu, sarta Viétnam, ‹g› dikombinasikan nyieun dwihuruf ‹ng› sangkan melambangkan konsonan sengau wiati-wiati tukang /ŋ/ sarta dilafalkan kawas ‹ng› dina kecap "tong".

G ogé dipaké dina élmu pasti. Dina Fisika, G nyaéta simbol konstanta gravitasi, sedengkeun g nyaéta simbol percepatan gravitasi. G mangrupa singgetan ti prefiks Giga anu hartosna 1.000.000.000. Dina Sistem Hijian Internasional, g nyaéta singgetan ti unit massa: gram.

Aksara séjénna

Alatan ortografi unggal basa mangka hurup ‹g› heneuweuh dina aksara séjénna, tapi sada konsonan letup wiati-wiati tukang bersuara anu dilambangkannya aya dina sagala rupa basa sarta ditulis kalayan grafém anu berbéda-béda.

Analog ‹g› dina alfabet Sirilik nyaéta ‹г› (contona dina basa Rusia, Bulgaria, Makedonia, Serbia, sarta sajabana.) atawa ‹ґ› (dina basa Ukraina minangka hurup tambahan kalayan pelafalan anu rada béda). Analog dina abjad Ibrani nyaéta gimel ‹ג›.

Basa Arab Klasik henteu ngandung sada /ɡ/ datar dina kosakata aslina (wangun /ɡʲ/ anu dipalatalisasikan atawa /ɟ/ dipercaya kungsi dipaké), tapi sada éta umum dina basa Arab Modérn di Mesir. Alatan [ɡ] nyaéta sada standar dina basa Arab dialek Mesir, mangka kecap serapan umumna ditulis ‹ج› (Jīm). Kumaha ogé, kecap-kecap deungeun anu ngandung /ɡ/ bisa ditulis jeung hurup séjén, kawas: گ (Gāf, lain bagian ti hurup Arab standar), ق (qāf), ك (kāf), غ (Ghain) dina kecap-kecap serapan atawa sagala rupa dialek basa Arab, kajaba di Mesir, alatan ‹ج› biasana dilafalkan [ɡ].