Austronésia

Austronesia, dina jihat sajarah, nujul ka lemah cai manusa nu nyarita basa-basa Austronésia, nyaéta basa Malayu, Filipino, Indonésia, Sunda, Jawa, jeung sarébuan basa lianna. Nu jadi lemah cai, ceuk sawatara antropolog, nyaéta wewengkon Yunnan, Cina. Najan kitu, dina terminologi kiwari mah Austronésia téh nujul ka wilayah tempat dipakéna basa-basa Austronésia, nu ngampar ti Madagaskar di beulah kulon, nepi ka Pulo Easter (Polinésia) di beulah wétan. Austronésia salaku wewengkon sacara tradisional kabagi kana opat wilayah: Kapuloan Nusantara, Mikronésia, Mélanésia, jeung Polinesia.

Ngaran Austronésia dicokot tina basa Latin austrālis "pakidulan" jeung Yunani νήσος (nêsos) "pulo".

Nusantara

Kapuloan Nusantara, atawa Kapuloan Malayu, ngawengku sababaraha nagara:

• Indonésia;
• Pilipina;
• Malaysia; jeung
• Timor Wétan

Pulo-pulo lianna nu populasina turunan Malayu di antarana Guam jeung Kapuloan Mariana Kalér.

Mikronésia

Istilah Mikronésia mimiti dipaké ku Jules D'Ormont taun 1893 tina basa Yunani nu hartina 'kapuloan leutik'.

Sacara politis, Mikronésia kabagi kana dalapan wilayah:

• Nagara Federasi Mikronésia;
• Républik kapuloan Marshall;
• Républik Palau;
• Persemakmuran Kapuloan Mariana Kalér;
• Républik Nauru;
• Républik Kiribati;
• Guam.
• Pulo Wake.

Mélanésia

Sarua jeung Mikronésia, istilah Mélanésia mimiti dipaké ku Jules D'Ormont taun 1893 tina basa Yunani nu hartina 'kapuloan hideung', dumasar kana fisiognomi urang Mélanésia.

Pulo-pulo di handap ieu ilaharna mah dianggap kaasup Mélanésia:

• Fiji
• Kalédonia Anyar
• Guinea Anyar, nu sacara pulitis kabagi antara Indonésia jeung Papua New Guinea
• Kapuloan Solomon
• Vanuatu
• Maluku, Indonésia
• Kapuloan Selat Torres, Australia

Pulo-pulo lianna nu populasina mangrupa campuran turunan Mélanésia, nyaéta:

• Nauru
• Timor, sacara pulitik kabagi antara Indonésia jeung Timor Wétan
• Tonga
• Maluku Utara, Indonésia
• Florés, Indonésia
• Sumba, Indonésia

Polinésia

Sarua ogé jeung Mélanésia, istilah Polinésia téh dijieun ku Jules D'Ormont taun 1893 tina basa Yunani nu hartina "pulo-pulo anu loba", nu ngagambarkeun lobana pulo di wewengkon Pasipik ieu.

Nu kaasup Polinésia, nyaéta:

• Samoa Amérika, AS
• Kapuloan Cook, Selandia Anyar
• Kapuloan Easter, Cili (ngaran aslina mah 'Rupa Nui')
• Polinésia Perancis, Perancis
• Hawai'i, AS
• Kapuloan Loyalty, Kalédonia Anyar
• Selandia Anyar (disebut Aotéaroa dina basa Maori)
• Niue, Selandia Anyar
• Rotuma
• Samoa
• Kapuloan Swains, Samoa Amérika
• Tokelau, Selandia Anyar
• Tonga
• Tuvalu
• Wallis jeung Futuna, Perancis

Salian ti kapuloan di luhur, Polinésia ogé ngawengku wewengkon séjén nu boga budaya atawa maké basa Polinésia, kayaning Rennell atawa Tikopia di Kapuloan Solomon.

Sumber rujukan

• Austronesia, Wikipédia édisi basa Inggris (4 April 2006)