Pilonidalni sinus

Klasifikacija	D ICD-10: L05; ICD-9-CM: 685; MeSH: D010864; DiseasesDB: 31128;
Spoljašnji resursi	eMedicine: emerg/771;

Pilonidalni sinus
Pilonidalni sinus
Sinonimi	Pilonidal cyst, pilonidal abscess, pilonidal sinus, sacrococcygeal fistula
	Pilonidalni sinus u glutealnoj brazdi
Specijalnosti	hirurgija, urgentna medicina
Simptomi	bol, otežano sedenje i kretanje, sekracija gnoja
Faktori rizika	gojaznost, porodična istorija, dugo sedenje, prekomerno znojenje
Dijagnostički metod	na osnovu anamneze i kliničkog pregleda
Slična oboljenja	perianalni apsces, folikulitis
Prevencija	održavanje higijene, izbegavanje dugog sedenja
Lečenje	hirurška incizija i drenaža
Frekvencija	3 : 10.000 godišnje
	[uredi na Vikipodacima]

Pilonidalni sinus, pilonidalna cista ili sakrokokcigealna fistula je cistična tvorevina ili ograničeno gnojno zapaljenje (apsces) lokalizovano u glutealnoj brazdi.^[1] Kako ova tvorevina u sebi može sadržati dlaku, ili mrtve ćelije kože, sam naziv pilonidalni — klupko od dlaka, najbolje opisuje sam uzrok nastanka ove ciste. Klinički se karakteriše jako bolnom izraslinom iz koje povremenbo curi gnojni sadržaj. Uspešno se leči hirurškom terapijom uz postoperativnu primenu antibiotika.^[2]^[3]

Istorija

Bolest je prvi puta opisao Hodges 1880. goodine, da bi tri godine kasnije Herbert Mayo bolest opisao kao cistu punu dlaka

Kako je pilonidalni sinus bio često dijagnostikovan kod vozača terenaca u drugom svetskom ratu nazvana je pod imenom „Bolest terenaca” (engl. Jeep disease).

Epidemiologija

Morbiditet

Po nekim procenama incidencija pilonidalnog sinusa je otprilike 26 : 100.000 Iz nepoznatih razloga, incidencija bolesti raste u zadnjih 50 godina, naročiti u Europi i Severnoj Americi, posebno kod mladih muškaraca.

Geografska distribucija

Po geografskoj rasprostranjenosti dlakavost kao faktor rizika za nastanak bolesti, je najrasprostrawenija i Srednjoj i istočnoj Evuropi i Turskoj, gde se bolest češće pojavljuje, jer je dlakavost češća za razliku od nordijskih zemalja Evrope u kojima je dlakavost manja, a bolest se pojavljuje ređe.

Polne razlike

Pilonidalni sinus se podjednako javlja kod osoba oba pola, sa preodminacijom kod osobama muškog pola, i muško : ženskim odnosom od 2:1, pa do 4:1, zbog većeg znojenja i veće maljavosti kože muškaraca.

Starosne razlike

Učestalost bolesti je najveća tokom druge i treće decenije života.

Rasne razlike

Češće zahvata belu rasu u drugoj i trećoj deceniji života .

Etiologija

Made se tačan uzrok pilonidalnog sinusa ne zna, smatra se da je on urođena mana kože koja prekriva sedalni deo tela.^[4] Ova anomalija koja se razvija tokom embrionalnog razvoja, najverovatnije je uzrokovana zaostatkom delova primitivne notohorde u koži sedalne regije, u kasnijem životnom periodu utiče na nagomilavanja mrtvih ćelija i ostataka kože i dlaka, koje rezultuje formiranjem zapaljenjskog procesa.^[5]

Faktori rizika

Kao moguži faktore rizika za nastanak ove ciste navode se:

Urastanje dlake u kožu, nakon dugotrajnog sedenja.^[а]
prekomerno znojenje u sedalnom predelu.
gojaznost.
porodična sklonost.
muški muški spol,
zanimanje ili sport koji zahteva puno sedenja,^[б]
duboki rascep od krsta do perineuma (područje trtice),
izrazita dlakavost,
grube i krute dlake,
slaba telesna higijena.

Klinička slika

Klinička slika pilonidalnog sinusa, je kod jedne grupe pacijenata bez ikakvih znakova i simptoma,^[6] dok se kod druge grupe javljaju promene na koći sedalnog predala koje mogu biti veoma bolna, praćene crvenilom i otokom kože u obliku potkožne ciste (šupljine) iz koje povremeno curi gnojav sekret.

Zbog bolova u sedalnom predelu pacijent se žali na otežano sedenje i nemogućnost hodanja. Nakon spontanog pražnjenja ciste, nastupa olakšanje, koje je kratkotrajno, jer posle izvesnog vremena ponovo dolazi do nakupljanja gnojnog sadržaja unutar ciste.

Osim u sakrokocigealnoj regije, pojava pilonidalnog sinus opisana je i u:

rascepu između prstiju kod frizera i berbera,
pazuhu,
oko pupka,
intermamiliarno (izmešu dojki),
genitalnom traktu kod žena i muškaraca,
amputiranom bataljku.

Hronični pilonidalni sinus po stadijumima bolesti
Stadijum	Opis promena
I	Jedan otvor u središnjoj liniji, bez bočnog proširenja
II	Više od jednog otovora u središnjoj liniji, bez bočnog proširenja IIa: 2-3 otvora u središnjoj liniji IIb: Više od 3 otvora u središnjoj liniji
III	Otvori u središnjoj liniji s bočnim proširenjima na jednoj strani
IV	Otvori u središnjoj liniji s bočnim proširenjima na obe strane
R	Recidiv bolesti nakon bilo koje terapije

Dijagnoza

Dijagnoza se najčešče postavlja samo na na osnovu anamneze i kliničkog pregleda.

U pojedinim slučajevima potrebno je uzeti bris u cilju mikrobiološke analize i određivanja vrste antibiotika.

Diferencijalna dijagnoza

Diferencijalno dijagnostički treba imati u vidu pilonidalni absces, rektalnu fistulu ili folikulitis.^[7]

Terapija

Terapija pilonidalnog sinusa je hirurška, jer jedina daje definitivno izlečenje.^[8]^[9] Sam hirurški zahvat zasniva se prvo na inciziji kože, zatim pražnjenjenju sadržaja promene, i na kraju ispiranju bez ili sa ušivanjem rane, u zavisnostin od primenjene operativne tehnike.^[10] U postoperativnom periodu obavezna je primena antibiotika prema biogramu.^[11]

Široka ekscizija sa otvorenom ranom i zarastanjem sekundarnom intencijom

Kod ove metode koja je najčešča, nakon intervencije rana se ne ušiva, već se nakon incizije krova pilonidalnog sinusnog trakta, izvedi široka ekscizija cele ciste i odstrni sav sadržaj iz pilonidalnog sinusa (dlake, debris, granulacije). Potom se izvede hemostaza elektrokauterom a rana se ne zatvara šavovima, nego se samo prekriva oblogom za vlažno zarastanj rane (npr kalcijumov alginat) i pacijenta se otpušta iz bolnice na kućno lečenje. U nastavku lečenja pacijent se kod svoje kuće povremeno tušira i previja ranu.

Prognoza

Učestalost recidiva bolesti nakon hirurškog zbrinjavanje je:

1.0% (95% CI 0,5-1,6%) nakon 12 meseci praćenja,
3.2% (95% CI 2,2-4,2%) nakon 2 godine praćenja,
16.5% (95% CI 11,9-21,2%) nakon 5 godina praćenja.

Komplikacije

Što se tiče postoperativnih komplikacija rane u smislu postoperativne infekcije rane, seroma i ostalog, široka ekscizija sa otvorenom ranom i zarastanjem sekundarnom intencijom u poređenju sa ostalim hirurškim tehnikama, brojne studije nisu pokazala statističku značajnu razliku tako da sama tehnika nema uticaja na učestalost postoperativnih komplikacija. ^[12]

Ekscizija i zatvaranje rane medijanim šavom

Zatvaranja rane nakon intervencije medijalnim šavom, po rezultatu metaanaliza ima najslabije rezultate od svih hirurških tehnika, zbog nešto većih rizika od infekcija i ponovnog javljanja sinusa, ili ciste. Iamjući ovo u vidu mnogi hirurzi ovu metodu više ne preporučuju.

Ekscizija i zatvaranje rane asimetričnim šavom

Ekscizija pilonidalne ciste i zatvaranje rane asimetričnim šavom je hirurški postupak zasnovan na raznim hirurškim tehnikama kojima je zajedničko to da je rez zaobljen i bočno postavljen sa jedne strane, odnosno ne ide po sredini kao u tehnici sa medijanim ili središnjim šavom, već je rez obično u oblika slova D , S ili po tipu Z-plastika.^[13]

Napomenе

^ U Sjedinjenim Američkim Državama, ovo stanje nazivali su „bolest sedenja u džipu” (engl. jeep seat disease), jer se često javljala kod vojnika tokom dugih vožnji vojnim vozilom
^ Sedenje na jednom mestu više od 4 do 6 čas. dnevno uz retko nedeljno kupanja opisuje se kao jedan od čestih faktora rizika

Izvori

^ Hull TL, Wu J. Pilonidal disease. Surg Clin North Am. 2002 Dec. 82(6):1169-85.
^ Gul VO, Destek S, Ozer S, Etkin E, Ahioglu S, Ince M, et al. Minimally Invasive Surgical Approach to Complicated Recurrent Pilonidal Sinus. Case Rep Surg. 2015. 2015:759316.
^ Miller D, Harding K. Pilonidal Sinus Disease. Dec 2003. World Wide Wounds. Available at www.worldwidewounds.com
^ von Laffert M, Stadie V, Ulrich J, Marsch WC, Wohlrab J. Morphology of pilonidal sinus disease: some evidence of its being a unilocalized type of hidradenitis suppurativa. Dermatology. 2011. 223(4):349-55.
^ Khanna A, Rombeau JL. Pilonidal disease. Clin Colon Rectal Surg. 2011 Mar. 24 (1):46-53.
^ Doll D, Friederichs J, Boulesteix AL, Dusel W, Fend F, Petersen S. Surgery for asymptomatic pilonidal sinus disease. Int J Colorectal Dis. 2008 Sep. 23(9):839-44.
^ Feigen GM, Gordon RB. Pilonidal disease simulating rectal abscess and fistula. AMA Arch Surg. 1956 Aug. 73(2):258-60.
^ Ghnnam WM, Hafez DM. Laser hair removal as adjunct to surgery for pilonidal sinus: our initial experience. J Cutan Aesthet Surg. 2011 Sep. 4(3):192-5.
^ Burnstein M. Managing anorectal emergencies. Can Fam Physician. 1993 Aug. 39:1782-5.
^ Nguyen AL, Pronk AA, Furnée EJ, Pronk A, Davids PH, Smakman N. Local administration of gentamicin collagen sponge in surgical excision of sacrococcygeal pilonidal sinus disease: a systematic review and meta-analysis of the literature. Tech Coloproctol. 2015 Nov 6.
^ McCallum I, King PM, Bruce J. Healing by primary versus secondary intention after surgical treatment for pilonidal sinus. Cochrane Database Syst Rev. 2007 Oct 17. CD006213.
^ Sevinç B, Karahan Ö, Okuş A, Ay S, Aksoy N, Şimşek G. Randomized prospective comparison of midline and off-midline closure techniques in pilonidal sinus surgery. Surgery. 2015 Oct 31.
^ Khodakaram K, Stark J, Hoglund I, Andersson RE. Minimal Excision and Primary Suture is a CostEfficient Definitive Treatment for Pilonidal Disease with Low Morbidity: A Population-Based Interventional and a Cross-Sectional Cohort Study. World J Surg. 2017;41(5):1295-302

Literatura

Caestecker J, Mann BD, Castellanos AE, Straus J. Pilonidal Disease. Medscape Reference from WebMD. Last updated Jan 22, 2009.
Karydakis GE (1975) The etiology of pilonidal sinus. Hell Arm Forc Med Rev 7:411–416
Allen-Mersh TG (1990) Pilonidal sinus: ﬁnding the right track for treatment. Br J Surg 77:123–132
Guner A, Boz A, Ozkan OF, Ileli O, Kece C, Reis E (2013) Lim-berg ﬂap versus Bascom cleft lift techniques for sacrococcygeal pilonidal sinus: prospective, randomized trial. World J Surg 37:2074–2080
Erkent M, Şahiner İT, Bala M, Kendirci M, Yıldırım MB, Topçu R, Bostanoğlu S, Dolapcı M (2018) Comparison of Primary mid-line closure, limberg ﬂap, and karydakis ﬂap techniques in pilo-nidal sinus surgery. Med Sci Monit 24:8959–8963
Arnous M, Elgendy H, Thabet W, Emile SH, Elbaz SA, Khafagy W (2019) Excision with primary midline closure compared with Limberg ﬂap in the treatment of sacrococcygeal pilonidal disease: a randomised clinical trial. Ann R Coll Surg Engl 101(1):21–29
Prassas D, Rolfs TM, Schumacher FJ, Krieg A (2018) Karydakis ﬂap reconstruction versus Limberg ﬂap transposition for pilonidal sinus disease: a meta-analysis of randomized controlled trials. Langenbecks Arch Surg 403(5):547–554
McCallum IJ, King PM, Bruce J (2008) Healing by primary clo-sure versus open healing after surgery for pilonidal sinus: system-atic review and meta-analysis. BMJ 36:868–871
Doll D, Friederichs J, Dettmann H, Boulesteix AL, Duesel W, Petersen S (2008) Time and rate of sinus formation in pilonidal sinus disease. Int J Colorectal Dis 23:359–364
Sakr M, El-Hammadi H, Moussa M, Arafa S, Rasheed M (2003) The eﬀect of obesity on the results of Karydakis technique for the management of chronic pilonidal sinus. Int J Colorectal Dis 18:36–39
Bascom J (1983) Pilonidal disease: long-term results of follicle removal. Dis Colon Rectum 26:800–807
Brusciano L, Limongelli P, Del Genio G, Tolone S, Amoroso V, Docimo G etal (2015) D-shape asymmetric excision of sacrococ-cygeal pilonidal sinus with primary closure, suction drain, and subcuticular skin closure: an analysis of risks factors for long-term recurrence. Surg Innov 22:143–148
Limongelli P, Brusciano L, Di Stazio C, del Genio G, Tolone S, Lucido FS etal (2015) D-shape asymmetric and symmetric excision with primary closure in the treatment of sacrococcygeal pilonidal disease. Am J Surg 207:882–889
Del Genio G, Limongelli P, Del Genio F, Motta G, Docimo L, Testa D (2016) Sleeve gastrectomy improves obstructive sleep apnea syndrome (OSAS): 5 year longitudinal study. Surg Obes Relat Dis 12:70–74
Spivak H, Brooks VL, Nussbaum M et al (1996) Treatment of chronic pilonidal disease. Dis Colon Rectum 39:1136–1139
Doll D, Luedi MM, Evers T, Kauf P, Matevossian E (2015) Recur-rence-free survival, but not surgical therapy per se, determines 583 patients’ long-term satisfaction following primary pilonidal sinus surgery. Int J Colorectal Dis 30:605–611
Kayaalp C (2014) Do smoking and obesity really do not have any negative inﬂuence on wound healing after surgery of pilonidal disease? Int J Colorectal Dis 29:1303–1304
Testini M, Piccinni G, Miniello S, Di Venere B, Lissidini G, Nico-lardi V, Bonomo GM (2001) Treatment of chronic pilonidal sinus with local anaesthesia: a randomized trial of closed compared with open technique. Colorectal Dis 3(6):427–430
Kundes MF, Cetin K, Kement M, Kaptanoglu L, Civil O, Haksal M etal (2016) Does prophylactic antibiotic reduce surgical site infections after rhomboid excision and Limberg ﬂap for pilonidal disease: a prospective randomized double blind study. Int J Colo-rectal Dis 31:1089–1091
Käser SA, Zengaﬃnen R, Uhlmann M, Glaser C, Maurer CA (2015) Primary wound closure with a Limberg ﬂap vs. secondary wound healing after excision of a pilonidal sinus: a multicentre randomised controlled study. Int J Colorectal Dis 30:97–10

Spoljašnje veze

Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje
u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja).

[6] U Sjedinjenim Američkim Državama, ovo stanje nazivali su „bolest sedenja u džipu” (engl. jeep seat disease), jer se često javljala kod vojnika tokom dugih vožnji vojnim vozilom

[7] Sedenje na jednom mestu više od 4 do 6 čas. dnevno uz retko nedeljno kupanja opisuje se kao jedan od čestih faktora rizika

[1] Hull TL, Wu J. Pilonidal disease. Surg Clin North Am. 2002 Dec. 82(6):1169-85.

[2] Gul VO, Destek S, Ozer S, Etkin E, Ahioglu S, Ince M, et al. Minimally Invasive Surgical Approach to Complicated Recurrent Pilonidal Sinus. Case Rep Surg. 2015. 2015:759316.

[3] Miller D, Harding K. Pilonidal Sinus Disease. Dec 2003. World Wide Wounds. Available at www.worldwidewounds.com

[4] von Laffert M, Stadie V, Ulrich J, Marsch WC, Wohlrab J. Morphology of pilonidal sinus disease: some evidence of its being a unilocalized type of hidradenitis suppurativa. Dermatology. 2011. 223(4):349-55.

[5] Khanna A, Rombeau JL. Pilonidal disease. Clin Colon Rectal Surg. 2011 Mar. 24 (1):46-53.

[8] Doll D, Friederichs J, Boulesteix AL, Dusel W, Fend F, Petersen S. Surgery for asymptomatic pilonidal sinus disease. Int J Colorectal Dis. 2008 Sep. 23(9):839-44.

[9] Feigen GM, Gordon RB. Pilonidal disease simulating rectal abscess and fistula. AMA Arch Surg. 1956 Aug. 73(2):258-60.

[10] Ghnnam WM, Hafez DM. Laser hair removal as adjunct to surgery for pilonidal sinus: our initial experience. J Cutan Aesthet Surg. 2011 Sep. 4(3):192-5.

[11] Burnstein M. Managing anorectal emergencies. Can Fam Physician. 1993 Aug. 39:1782-5.

[12] Nguyen AL, Pronk AA, Furnée EJ, Pronk A, Davids PH, Smakman N. Local administration of gentamicin collagen sponge in surgical excision of sacrococcygeal pilonidal sinus disease: a systematic review and meta-analysis of the literature. Tech Coloproctol. 2015 Nov 6.

[13] McCallum I, King PM, Bruce J. Healing by primary versus secondary intention after surgical treatment for pilonidal sinus. Cochrane Database Syst Rev. 2007 Oct 17. CD006213.

[14] Sevinç B, Karahan Ö, Okuş A, Ay S, Aksoy N, Şimşek G. Randomized prospective comparison of midline and off-midline closure techniques in pilonidal sinus surgery. Surgery. 2015 Oct 31.

[15] Khodakaram K, Stark J, Hoglund I, Andersson RE. Minimal Excision and Primary Suture is a CostEfficient Definitive Treatment for Pilonidal Disease with Low Morbidity: A Population-Based Interventional and a Cross-Sectional Cohort Study. World J Surg. 2017;41(5):1295-302

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[а]

[б]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

Klasifikacija	D ICD-10: L05 ICD-9-CM: 685 MeSH: D010864 DiseasesDB: 31128
Spoljašnji resursi	eMedicine: emerg/771