Orša
| Orša Орша | |
|---|---|
.jpg) | |
 Zastava
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Belorusija |
| Oblast |  Vitepska oblast |
| Rejon | Oršanski rejon |
| Osnovan | prvi pisani pomen 1067. |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2012. | 117.187 (procena) |
| — gustina | 2.325 st./km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 54° 30′ 33″ S; 30° 25′ 33″ I / 54.509167° S; 30.425833° I |
| Vremenska zona | UTC 3 |
| Aps. visina | 174 m |
| Površina | 38,90 km2 |
  Orša Orša na karti Belorusije | |
| Poštanski broj | 211030 |
| Pozivni broj | 375 216 |
| Registarska oznaka | 2 |
| Veb-sajt | |
| orshacity.vitebsk-region.gov.by | |
Orša (blr. Орша; rus. Орша) je grad u severoistočnom delu Republike Belorusije i administrativni centar Oršanskog rejona Vitepske oblasti.
Jedan je od najstarijih gradova ne samo u Belorusiji već u celoj istočnoj Evropi, osnovan pre 1067. godine.
Prema proceni iz 2012. u gradu je živelo 117.187 stanovnika.
Etimologija
[uredi | uredi izvor]Sadašnje ime grada verovatno potiče od imena reke Oršice koja se u današnjim južnim delovima grada uliva u Dnjepar. Staro ime reke je bilo Rša, a ime naselja je izvedeno od slovenske složenice „o Rša“ (na Rši), pa otuda Orša. Prema drugoj verziji reka Orša ima karakterističnu boju vode koja ima tamnosmeđe nijanse (boja rđe), pa je otuda izvorno ime grada bilo Rža.[1][2]
Geografija
[uredi | uredi izvor]Grad Orša smešten je u severoistočnom delu Republike Belorusije, odnosno u jugoistočnom delu Vitepske oblasti. Podignut je na mestu gde se reka Oršica uliva u Dnjepar na oko 80 km južno od administrativnog centra oblasti grada Vitepska i na oko 202 km istočno od glavnog grada zemlje Minska.
Istorija
[uredi | uredi izvor]_(1781).png)
Grad se prvi put pominje u Povesti minulih leta 1067. godine pod imenom Ръша. Pod vladavinom knjaza Gleba Vseslaviča između 1104. i 1116. u gradu je podignuto utvrđenje. Godine 1119. Orša postaje delom Polacke kneževine.
Od 1359. Orša postaje delom Velike Kneževine Litvanije. Magdeburško pravo i određen stepen autonomije u granicama VKL dobija 1620. (to pravo gubi 1776), a iste godina grad dobija i svoje prve simbole.
Nakon raspada Poljsko-litvanske države 1772. postaje delom Ruske Imperije i administrativni je centar istoimene provincije tadašnje Mogiljovske gubernije. Novi grb dobija 1781. godine. Kao posledica rusko-francuskog rata 1812. Orša je do temelja spaljena od strane Francuza. Jedno kratko vreme tokom francuske okupacije upravnikom grada bio je čuveni Mari-Anri Bel.
Tokom Prvog svetskog rata od februara pa do oktobra 1918. grad je bio okupiran od strane nemačkih trupa. U februaru naredne godine postaje delom Gomeljske oblasti tadašnje sovjetske Rusije, a potom administrativno prelazi pod upravu Vitepske oblasti. Nakon osnivanja Sovjetskog Saveza Orša prelazi u granice Beloruske SSR 1924. godine.
Stanovništvo
[uredi | uredi izvor]Prema proceni, u gradu je 2012. živelo 117.187 stanovnika.
| 1979. | 1989. | 1999. | 2009. | 2012. |
|---|---|---|---|---|
| 112.397[3] | 123.128[3] | 123.128[3] | 117.225[3] | 117.187[3] |
Saobraćaj
[uredi | uredi izvor]Orša je važan saobraćajni centar. Kroz grad prolazi nekoliko važnih drumskih i železničkih linija. Najvažniji drumski pravci su međunarodni autoputevi M8 (E 95) i M1 (E 30) i magistralni pravci R15 (Kričav—Orša—Lepelj), R22 (Orša—Dubrovna), R76 (Orša—Šklov—Mogiljov) i R87 (Vitepsk—Orša).
Železnička stanica u orši je najveća u celoj istočnoj Belorusiji, a grad često slikovito nazivaju istočnom kapijom Belorusije. Godine 1871. kroz grad je prošla prva značajnija železnička linija na relaciji Smolensk—Brest.
Partnerski gradovi
[uredi | uredi izvor]
Belci (Moldavija), od 1996.
Voz-an-Vlen (Francuska)
Bondeno (Italija)
Pernik (Bugarska)
Vjazma (Smolenska oblast, Rusija)
Telšjaj (Litvanija), od 2009.
Minjsk Mazovjecki (Poljska)- Puškino (Moskovska oblast, Rusija)[4]
Spitak (Jermenija)
Vidi još
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Жучкевич, В. А. Краткий топонимический словарь Белоруссии. — Мн.: Изд-во БГУ, 1974. — С. 273
- ^ Памяць: Гіст.-дакум. хроніка Оршы і Аршанскага раёна. У 2 кн. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў [і інш.]. — Мн.: БелЭн, 2000.
- ^ a b v g d „BELARUS: Cities & Settlements”. City Population. Pristupljeno 17. 2. 2013.
- ^ „Вице-премьер Беларуси совершил рабочую поездку в Подмосковье.”. Arhivirano iz originala 06. 11. 2013. g. Pristupljeno 03. 11. 2013.
Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]
- Grad Orša na vikimapiji.
- Položaj naselja na mapi pripadajućeg rejona
- Garadы і vёskі Belarusі: Эncыklapedыя. T.2, kn.2. Gomelьskaя voblascь/S. V. Marcэleў; Rэdkalegія: G. P. Paškoў (galoўnы rэdaktar) і іnš. — Mn.: BelЭn, 2005. 520s.: іl. Tыraž 4000 эkz. ISBN 978-985-11-0330-6.. ISBN 978-985-11-0302-3.
- Spisak naseljenih mesta u Republici Belorusiji
| Administrativni centar |  | |
|---|---|---|
| Gradovi (19) | ||
| Varošice (24) | ||
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Ostale | |
