Victoria (anije)

Victoria ose Nao Victoria ishte anija e parë që lundroi me sukses rreth botës. Victoria ishte pjesë e ekspeditës spanjolle e eksploruesit portugez Ferdinand Magellan dhe pas vdekjes së tij gjatë udhëtimit, nga Juan Sebastián Elcano. Ekspedita filloi më 10 gusht 1519 me pesë anije. Sidoqoftë, Victoria ishte anija e vetme që përfundoi udhëtimin, duke u rikthyer më 6 shtator 1522.^[1]

Anija u ndërtua në një kantier anijeje në Ondarroa, ku Baskët ishin reparti i transportit të anijeve në atë kohë, dhe së bashku me katër anijet e tjera, ajo iu dha Magelanit nga mbreti Charles I i Spanjës (Perandori i Shenjtë Romak Charles V). Victoria u emërua pas kishës së Santa Maria de la Victoria de Triana, ku Magelani u betua për besnikëri ndaj Charles V. Victoria ishte një anije prej 85 tonësh me një ekuipazh prej 42 persona.

Katër anijet tjerë ishin: Trinidad, San Antonio, Concepción dhe Santiago. Trinidad, Concepción dhe Santiago u shkatërruan ose u fundosën; San Antonio e braktisi ekspeditën gjatë lundrimit të Ngushticës të Mangelanit dhe u kthye në Evropë vetë.

Ndërtimi

Ndërsa ishte dakord për origjinën e saj Baske, për një periudhë të gjatë anija u mendua të ishte ndërtuar në Zarautz, ngjitur me qytetin e lindjes së Elcano, Getaria. Sidoqoftë, hulumtimet e bëra nga historianë vendas kanë zbuluar se Victoria ishte ndërtuar në kantieret e anijeve të Ondarroa në Biscay. Fillimisht quhej Santa Maria, në pronësi të Domingo Apallua, një timonier anijeje dhe djalin e tij, Pedro Arismendi.^[2]

Sipas një dokumenti noterial që daton nga viti 1518, anija ishte përdorur në vitet e kaluara për tregti midis Kastiles dhe Anglisë. Zyrtarët mbretëror të Kastiles blenë anijen me një çmim të caktuar prej 800 dukate ari, një shifër në kundërshtim me vlerësimin mbi vlerën reale të anijes të siguruar nga llogaritari i ekspeditës së Magellan, dhe u pranua nga pronarët vetëm kundër dëshirës së tyre.^[2] Anija u emërua Victoria nga Magellan pas kishëzës që ai e frekuentoi në lutjet e tij në Sevilja, Santa María de la Victoria.^[2]

Udhëtimi

Lundrimi i gjatë filloi në Sevilje në 1519 dhe u kthye në Sanlúcar de Barrameda më 6 shtator 1522, pasi lundroi 68,000 kilometra, 35,000 kilometra nga të cilat ishte kryesisht i panjohur për ekuipazhin. Më 21 dhjetor 1521, Victoria lundroi nga [[Tidore] në Indonezi vetëm sepse anijet e tjera u larguan nga kolona për shkak të mungesës së racioneve. Anija ishte në gjendje të tmerrshme, me velat e saj të grisura dhe ruheshin vetëm në ujë duke pompuar ujë të vazhdueshëm. Victoria arriti të kthehej në Spanjë me një ngarkesë me erëza, vlera e së cilës ishte më e madhe se kostoja e gjithë flotës origjinale.^[1]

Victoria u riparua më vonë, e blerë nga një transportues tregtar dhe lundroi për gati pesëdhjetë vjet para se të humbiste me të gjitha duart në një udhëtim nga Antilet në Sevilje rreth vitin 1570.^[3]

Referime

^ ^a ^b Delaney, John (2010). "Fernão de Magalhães, d. 1521 (Ferdinand Magellan)". Strait Through: Magellan to Cook & the Pacific (në anglisht). Universiteti Princeton. Marrë më 5 shtator 2016.
^ ^a ^b ^c Madrid Gerona Ph.D., Danilo. "The Ships of Magellan's Armada". Sevilla 2019-2022 (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 29 janar 2023. Marrë më 2019-04-19.
^ Bergreen, Laurence (2003). "XV- After Magellan". Over the Edge of the World (në anglisht) (bot. 1). New York City: HarperCollins. fq. 413. ISBN 0-06-621173-5. Little Victoria, the first ship to complete a circumnavigation, had her own curious epilogue. No one thought to preserve the battered vessel as a testament of Magellan's great achievement. Instead, she was repaired, sold to a merchant for 106,274 maravedis, and returned to service, a workhorse of the Spanish conquest of the Americas. As late as 1570, she was still plying the Atlantic. En route to Seville from the Antilles, she disappeared without a trace; all hands on board were lost. It is assumed that she encountered a mid-Atlantic storm that led to her sinking, her wordless epitaph written on the restless waves.

[princeton-1] Delaney, John (2010). "Fernão de Magalhães, d. 1521 (Ferdinand Magellan)". Strait Through: Magellan to Cook & the Pacific (në anglisht). Universiteti Princeton. Marrë më 5 shtator 2016.

[:0-2] Madrid Gerona Ph.D., Danilo. "The Ships of Magellan's Armada". Sevilla 2019-2022 (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 29 janar 2023. Marrë më 2019-04-19.

[Bergreen-3] Bergreen, Laurence (2003). "XV- After Magellan". Over the Edge of the World (në anglisht) (bot. 1). New York City: HarperCollins. fq. 413. ISBN 0-06-621173-5. Little Victoria, the first ship to complete a circumnavigation, had her own curious epilogue. No one thought to preserve the battered vessel as a testament of Magellan's great achievement. Instead, she was repaired, sold to a merchant for 106,274 maravedis, and returned to service, a workhorse of the Spanish conquest of the Americas. As late as 1570, she was still plying the Atlantic. En route to Seville from the Antilles, she disappeared without a trace; all hands on board were lost. It is assumed that she encountered a mid-Atlantic storm that led to her sinking, her wordless epitaph written on the restless waves.

[1]

[2]

[3]