Jump to content

Rajonet e Filipineve

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Harta e rajoneve Filipineve para krijimit të Negros Island Region.

Në Filipine, rajonet (filipinisht: rehiyon, ISO 3166-2:PH) janë ndarjet administrative që shërbejnë kryesisht për të organizuar provincat (lalawigan) të vendit për lehtësi administrative. Aktualisht, republika e arkipelagut të Filipineve ndahet në 18 rajone. Shumica e organeve qeveritare janë themeluar nga rajoni në vend se të ketë zyra të veçanta provinciale, zakonisht (por jo gjithmonë) këto zyra caktohen në qytetet që janë qendra rajonale.

Rajonet vetë nuk kanë një qeveri të veçantë lokale, me përjashtim të Rajonit Autonom në Mindanaon muslimane, i cili ka një asamble të zgjedhur rajonal dhe guvernator.

Historia

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Rajone për herë të parë janë shfaqur më 24 shtator 1972, kur provincat e Filipineve u organizuan në 11 rajone nga Dekreti Presidencial № 1 si pjesë e as part of the Plani i Riorganizimit të Integruar nga presidenti Ferdinand Marcos.

Që nga ajo kohë, rajone të tjera janë krijuar dhe disa krahina janë transferuar nga një rajon në tjetrin.

  • 7 korrik, 1975: Rajoni XII u krijua dhe një njohje e vogël për disa rajone të Mindanao.[1]
  • 25 korrik, 1975: Rajoni IX dhe XII u deklaruan si Rajone Autonome në Mindanao-n Perëndimore dhe Qendrore respektivisht.[2]
  • 21 gusht, 1975: Rajoni IX u nda në nën-rajonin IX-A dhe nën-rajonin IX-B. Një njohje e vogël edhe për rajonet Mindanao.[3]
  • 7 nëntor, 1975: Manila Metropolitane u krijua.[4]
  • 2 qershor, 1978: Manila Metropolitane shpallet si Rajoni Kryeqytet Kombëtar.[5]
  • 15 korrik, 1987: Rajoni Administrativ Cordillera u krijua.[6]
  • 1 gusht, 1989: Rajoni Autonom në Mindanao-n Myslimane u krijua.[7] Region XII reverted to an administrative region.
  • 23 tetor, 1989: Krijimi për herë të parë i Rajonit Autonom të Cordillera.[8] Ratification rejected by residents in a plebiscite.
  • 12 tetor, 1990: Urdhri Ekzekutiv 429 lëshuar nga Presidenti Corazon Aquino për riorganizimin e rajoneve Mindanao, por riorganizimi nuk ndodhi kurrë (ndoshta për shkak të mungesës së fondeve të qeverisë).[9]
  • 23 shkurt, 1995: Rajoni XIII (Caraga) krijohet dhe një njohje e vogël për disa rajone të Mindanao-s. Sultan Kudarat transferred to Region XI.[10]
  • 1997: Njohje e vogël për disa rajone të Mindanao-s.
  • 22 dhjetor, 1997: Krijimi i dytë i Rajonit Autonom të Cordillera.[11] Ratification again rejected by residents in a plebiscite.
  • 18 dhjetor, 1998: Sultan Kudarat u kthye në Rajonin XII.[12]
  • 31 mars, 2001: Rajoni Autonom në Mindanao-n Myslimane u zgjerua.[13]
  • 19 shtator, 2001: Shumica e rajoneve Mindanao u riorganizuan dhe disa u riemëruar.[14]
  • 17 maj, 2002: Rajoni IV-A (CALABARZON) dhe Rajoni IV-B (MIMAROPA) u krijuan nga ish-Rajoni IV (Southern Tagalog). Aurora u transferua në Rajonin III.[15]
  • 23 maj, 2005: Palawan u transferua nga Rajoni IV-B në Rajonin VI; MIMAROPA u riemërua në MIMARO.[16]
  • 19 gusht, 2005: Transferimi i Palawan në Rajonin VI u mbajt pezull.[17]
  • 29, 2015: U krijua Negros Island Region (NIR). Negros Occidental dhe Bacolod nga Rajoni VI dhe Negros Oriental nga Rajoni VII u transferuan në rajonin e ri.[18]

Lista e rajoneve

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Deri në maji 2015, Filipinet përbëhet nga 18 rajonet administrative. Disa nga emërtimet rajon përfshijnë komponentët numerike, disa jo.[19] Këto rajone janë të kombinuara gjeografikisht në tri grupe ishullore, në Luzon, Visayas, dhe Mindanao. Më poshtë është një listë e rajoneve në grupimet e tyre ishullore. Për të marrë një pasqyrë të rajoneve, shih nenet përkatëse mbi grupet e ishujve. Rajonet CALABARZON, MIMAROPA, dhe SOCCSKSARGEN janë me shkronja të mëdha sepse ata janë akronime që qëndrojnë për krahinat e tyre përbërëse apo qytetet.[20]

Vendndodhja Rajoni
(emërtimi rajonal) 		Grupi i
ishujve 		Qendra
rajonale 		Njësitë përbërëse
të pushtetit vendor 		Sipërfaqja (km2) Popullsia
(2010)[21] 		Dendësia
(për km2)
National
Capital Region
(NCR) 		Luzon Manila
17
 636 11,855,975 18641.5
Ilocos Region
(Region I) 		Luzon San Fernando
(La Union)
5
 12,840 4,748,372 369.8
Cordillera
Administrative
Region
(CAR) 		Luzon Baguio
7
 18,294 1,616,867 88.4
Cagayan Valley
(Region II) 		Luzon Tuguegarao
6
 26,838 3,229,163 120.3
Central Luzon
(Region III) 		Luzon San Fernando
(Pampanga)
9
 21,470 10,137,737 472.2
CALABARZON
(Region IV-A) 		Luzon Calamba
6
 16,229 12,609,803 777
MIMAROPA
(Region IV-B) 		Luzon Calapan
6
 27,456 2,744,671 100
Bicol Region
(Region V) 		Luzon Legazpi
7
 17,632 5,420,411 307.4
Western Visayas
(Region VI) 		Visayas Iloilo City
6
 12,258 4,194,579 342.2
Negros Island
Region
(NIR or Region XVIII) 		Visayas Bacolod and
Dumaguete[upper-alpha 1]
(interim)
3
 13,351 4,194,525 314.2
Central Visayas
(Region VII) 		Visayas Cebu City
6
 9,565 5,513,514 576.4
Eastern Visayas
(Region VIII) 		Visayas Tacloban
5
 21,432 4,101,322 191.4
Zamboanga
Peninsula
(Region IX) 		Mindanao Pagadian
5
 14,811 3,407,353 230.1
Northern Mindanao
(Region X) 		Mindanao Cagayan de Oro
7
 17,125 4,297,323 250.9
Caraga
(Region XIII) 		Mindanao Butuan
6
 18,847 2,429,224 128.9
Davao Region
(Region XI) 		Mindanao Davao City
6
 20,244 4,468,563 220.7
SOCCSKSARGEN
(Region XII) 		Mindanao Koronadal
6
 18,433 4,109,571 222.9
Autonomous Region
in Muslim Mindanao
(ARMM) 		Mindanao Cotabato City
5
 12,695 3,256,140 256.5
Shënime
  1. ^ Bacolod dhe Dumaguete janë propozuar që të jetë, qendrat e përkohshme të përbashkëta rajonale për një periudhë tranzicioni trevjeçare. Kabankalan dhe fqinji Mabinay janë parashikuar të jenë, qendra të përbashkëta të përhershme rajonale.[24]

Referime

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^ "Presidential Decree No. 742". The Lawphil Project. 7 korrik 1975. Marrë më 6 qershor 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ "Presidential Decree No. 1618". The Lawphil Project. 25 korrik 1975. Marrë më 6 qershor 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ "Presidential Decree No. 773". The Lawphil Project. 21 gusht 1975. Marrë më 6 qershor 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ "Presidential Decree No. 824". The Lawphil Project. 7 nëntor 1975. Marrë më 6 qershor 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  5. ^ "Presidential Decree No. 1396, s. 1978". Official Gazette of the Republic of the Philippines. Arkivuar nga origjinali më 3 prill 2015. Marrë më 22 shtator 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  6. ^ "Executive Order No. 220". The Lawphil Project. 15 korrik 1987. Marrë më 6 qershor 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  7. ^ "Republic Act No. 6734". The Lawphil Project. 1 gusht 1989. Marrë më 6 qershor 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  8. ^ "Republic Act No. 6766". The Lawphil Project. 23 tetor 1989. Marrë më 6 qershor 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  9. ^ "Executive Order No. 429 s. 1990". The Lawphil Project. 12 tetor 1990. Marrë më 6 qershor 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  10. ^ "Republic Act No. 7901". The Lawphil Project. 23 shkurt 1995. Marrë më 6 qershor 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  11. ^ "Republic Act No. 8438". The Lawphil Project. 22 dhjetor 1997. Marrë më 6 qershor 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  12. ^ "Republic Act No. 8744". The Lawphil Project. 18 dhjetor 1998. Marrë më 6 qershor 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  13. ^ "Republic Act No. 9054". The Lawphil Project. 31 mars 2001. Marrë më 6 qershor 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  14. ^ "Executive Order No. 36". The Lawphil Project. 19 shtator 2001. Marrë më 6 qershor 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  15. ^ "Executive Order No. 103". The Lawphil Project. 17 maj 2002. Marrë më 6 qershor 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  16. ^ "Executive Order No. 429". The Lawphil Project. 23 maj 2005. Marrë më 6 qershor 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  17. ^ "Administrative Order No. 129". Philippine Statistics Authority. 19 gusht 2005. Arkivuar nga origjinali më 19 shkurt 2006. Marrë më 6 qershor 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  18. ^ "Executive Order No. 183, s. 2015". Official Gazette (Philippines). 29 maj 2015. Arkivuar nga origjinali më 8 qershor 2015. Marrë më 6 qershor 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  19. ^ List of Regions Arkivuar 13 tetor 2008 tek Wayback Machine, National Statistical Coordination Board'"'.
  20. ^ Disa rajone përdorin akronime në emrat e tyre, shembujt përfshijnë CALABARZON, i cili rrjedh nga CAvite, LAguna, BAtangas, Rizal, dhe QueZON; MIMAROPA, i cili rrjedh nga MIndoro (for Mindoro Occidental dhe Mindoro Oriental), MArinduque, ROmblon, dhe PAlawan; dhe SOCCSKSARGEN, i cili rrjedh nga SOuth Cotabato, Cotabato, Sultan Kudarat, SARangani, dhe GENeral Santos.
  21. ^ "Population and Annual Growth Rates for The Philippines and Its Regions, Provinces, and Highly Urbanized Cities Based on 1990, 2000, and 2010 Censuses" (PDF). 2010 Census and Housing Population. National Statistics Office. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 28 shtator 2013. Marrë më 12 tetor 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  22. ^ a b c d e An independent component city, not under the jurisdiction of any provincial government.
  23. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q A highly urbanized city, independent from any province.
  24. ^ "Aquino OKs creation of Negros Island Region". Philippine Daily Inquirer. 5 qer 2015. Marrë më 2015-06-05. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  25. ^ A component city, part of the province of Basilan, but whose regional services are provided by the offices of Region IX.

Lidhje të jashtme

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Rajonet_e_Filipineve&oldid=2482627"