Jump to content

Krateri

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Krateri i Meteorit 50,000-vjeçar në lindje të Flagstaff, Arizona, SHBA.

Një krater është një formë toke që përbëhet nga një vrimë ose gropë në një sipërfaqe planetare, e shkaktuar zakonisht ose nga një objekt që godet sipërfaqen ose nga aktiviteti gjeologjik në planet. Një krater është përshkruar në mënyrë klasike si: "një gropë në formë tasi që është formuar nga një vullkan, një shpërthim ose një përplasje meteori".[1] Në Tokë, krateret janë "përgjithësisht rezultat i shpërthimeve vullkanike", ndërsa "krateret e goditjes së meteorit janë të zakonshme në Hënë, por janë të rralla në Tokë".[1]

Një artikull i New Scientist i vitit 1961 që spekulonte mbi teorinë e hedhur poshtë më vonë se krateret në Hënë mund të jenë me origjinë vullkanike, vuri në dukje se "krateret e prodhuara nga vullkanizmi janë të bekuar me përparësitë e terrenit dhe mineralizimit që nuk gjenden në krateret e goditjes".[2] Një krater mund të bëhet një liqen krateri nëse kushtet janë të përshtatshme.[3] Kjo kërkon që krateri të ketë mure relativisht të njëtrajtshme dhe të forta, dhe një burim uji si ujërat e përmbytjeve, shiut, borës, burimeve ose ujërave të tjera nëntokësore.[4][5]

  1. ^ a b "Crater". Young People's Science Encyclopedia. 1978. fq. 456. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ Green, Jack (1961-02-23). "Geology for the man on the Moon". New Scientist (në anglisht). Vëll. 9 no. 223. fq. 465. Arkivuar nga origjinali më 21 tetor 2022. Marrë më 12 dhjetor 2023.
  3. ^ John Arthur Thomson, Mountain and Moorland (1921), p. 33.
  4. ^ William Berryman Scott, Physiography: The Science of the Abode of Man (1922), p. 101.
  5. ^ University of Chicago Press, Science and Technology Encyclopedia (2000), p. 78, 131.