Ertugruli
| Ertuğrul ارطغرل | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Beu Gaziu | |||||
 Miniatura e shekullit të 16-të e Ertuğrul | |||||
| Uç Bej i Sulltanatit të Rumit | |||||
| Paraardhës | Zyra u themelua | ||||
| Pasardhës | Osmani I | ||||
| Bashkëshort | Halime Hatun (e diskutueshme) | ||||
| Fëmijë | |||||
| |||||
| I ati | Sulejman Shah ose Gündüz Alp[5][6] | ||||
| E ëma | Hayme Ana[5] | ||||
| U lind | E panjohur | ||||
| Vdiq | rr. 1280[a] Söğüt, Sulltanati i Rumit | ||||
Ertugrul Gaziu (në literaturë edhe si Ertuğrul apo Ertoğrul, vdiq më 1281) ose Ertugruli ishte kryeparë i një fisi me prejardhje turkmene, përndryshe i ati i Osmani I, themeluesit të Perandorisë Osmane.
Në bazë të burimeve islame dhe atyre bizantine të publikuara deri më tani, mund të kuptohet se për Gazin, për të parën herë është shkruar nga fundi i shekullit XV. Emri i tij përmendet në një letër të Bajazitit I dërguar Tamerlanit. Të dhënat më vonshme kryesisht kanë karakter mitologjikë.[8] Si do që të jetë, nga këto të dhëna nxirren përfundime se Gazi ishte një prirës fisi turkmenë, i cili duket që nëpërmjet dyndjeve mongole në Azinë e Vogël kishte ardhur aty dhe kishte zënë vend rreth viteve 1234-1235 në Anadolli. Më vonë, u vu në krye të një sulltanati të Selxhukëve në kufi me Perandorin Bizantine. Nga aty nën hijen e kryesuesit të Selxhukëve mori pjesë në përleshje me Tartarët dhe ndërkohë edhe plaçkiste nëpër trojet e Perandorisë Bizantine. Drejtonte emiratin e Sullatanit selxhuk ku me vone u forcua dhe u fuqizua (nga djali i tije Sulltan Osmani) shume deri ne piken qe u be Perandoria Osmane.
Ertugrul beu u nis me 80 ushtare per te pushtuar keshtjellen e Alepos me ne krye komandant Titusin. Një tyrbe në vendin e thirrur në literaturë si Söğüt, thuhet të jetë e tija.
Pa dashur te devijojme nga e verteta , udherefyesi i Erthogrulit dhe i Shah Sulejmanit ka qene Sheh (udheheqes shpirteror) Ibën Arabi ose sic njihet ne Islam, Myhedin Arabiu para ardhesi i Haxhi Bektashi Veliut. Me ardhjen ne jete te djalit me te vogel te Erthogrulit, Osmani i cili ka ka shkuar ka mare uraten ne Hynqari Haxhi Bektashi Veliu, dhe per 500 vjet ate perandori e ka mbajtur gjalle Haxhi Bektashi Veliu.
Fisi i Kajive jane pjese e nje prej fiseve të Turqisë te (Tarikati islam). Vellezerit e tij ishin: Dyndar Beu, Sungurtekin Beu, Gyndodu Beu. Ertugurul vdiq ne moshen 83 vjecare.
Literaturë
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- J. H. Mordtmann in: E. J. Brill's First Encyclopaedia of Islam 1913–1936, Leiden 1987, Bd. III, Fjal kërkesa: Ertoghrul
- Hans Miksch: Der Kampf der Kaiser und Kalifen. Bonn 1986
Shënimet
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Burimi i të dhënave
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ a b Rosenwein, Barbara H. (2018). Reading the Middle Ages, Volume II: From c.900 to c.1500, Third Edition (në anglisht). University of Toronto Press. fq. 455. ISBN 978-1-4426-3680-4. Marrë më 26 korrik 2020.
- ^ a b Âşıkpaşazâde, History of Âşıkpaşazâde; & İnalcık, Halil (2007). "Osmanlı Beyliği'nin Kurucusu Osman Beg". Belleten (në turqisht). Ankara. 7: 483, 488–490.
- ^ "Ertuğrul" (PDF) (në turqisht). 16 dhjetor 2019. Arkivuar (PDF) nga origjinali më 16 dhjetor 2019. Marrë më 19 dhjetor 2020.
- ^ "OSMANLI BEYLİĞİ\'NiN KURUCUSU OSMAN BEG - HALİL İNALCIK.pdf". Google Docs (në turqisht). Marrë më 8 nëntor 2020.
- ^ a b Akgunduz, Ahmed; Ozturk, Said (2011). Ottoman History - Misperceptions and Truths (në anglisht). IUR Press. fq. 35. ISBN 978-90-90-26108-9.
- ^ Başar, Fahameddin. "Ertuğrul Gazi" (në turqisht). fq. 314–315.
- ^ Halil İnalcık. "OSMAN I عثمان (ö. 724/1324) Osmanlı Devleti'nin ve hânedanının kurucusu (1302-1324)" (në turqisht).
- ^ V. L. Ménage në: Encyclopaedia of Islam, Fjalkërkesa: Ertoghrul
| Paria osmane | ||
|---|---|---|
| Parardhësi Sylejman Shah |
Para - Perandoria Osmane 1227–1281 |
Pasardhësi Osman I |