Echelon

Echelon është nje fjale kod qe për shume vite me rradhe është perdorur nga sherbimet informative amérikane për te perkufizuar bazat qe kane për qellim kapjen e sateliteve komerciale. Për sa i perket shtrirjes, Rrjeti Echelon i realizuar nga Sh.B.A, perben nje sistèm boteror ne gjendje te kape çdo sinjal ne komunikimet private dhe publike. Vendet themelues janë Amerika dhe Mbreteria e Bashkuar te cilave i janë bashkuar Kanadaja, Australia dhe Zelanda te Re.

Pak Histori

Ne 1943, gjate Luftes se Dyte Boterore, ShBA dhe Britania e Madhe nenshkruan marrveshjen Brusa, nje kontrate bashkepunimi për pergjimin e mjeteve te komunikimit. Makina Enigma, deshifrues i kryptografise naziste, nuk arriti ti rezitoje kesaj marrveshje . Për te vazhduar bashkepunimin edhe pas luftes te dy palet nenshkrua ne 1947 traktatin UKUSA (United-Kingdom – United States of America). Vetem pak kohe pas nenshkimit, ne traktat nenshkruan Kanadaja, Australia dhe Zélanda Re. Kryesisht vendet anetare merreshin vetem me kapjen e mesazheve hyrese dhe dales nga shtetet e tyre por me fillimin e Luftes se Ftohte u detyruan te zhvillonin me tej kete projekt. Ne mesin e viteve 70 u ngrit baza e pare Echelone qe ne ate kohe njihej me emrin P415.

Ne fillim te viteve 80’, ne kete marrveshje u bashkuan vende te tjera si Gjermania, Noervegjia dhe Koreja e Jugut, por rendesia e tyre ishte e dores se dyte pasi vetem 5 themeluesit e Echelon kane te drejte te shkembejn informacione midis njeri tjetrit. Për rreth 2 dekada, Echeloni ishte krejtesisht i panjohur. Ne 1988 gazetari skocez, Duncan Campbell, zbuloi ekzistencen e ketij sistemi. Por cuditerisht ne ate kohe interesi i njerezve ishte mjaft i ulet. Ne 1996, gazetari zélandez Nicky Hager zbuloi fakte interesante mbi Echelonin. Gjithcka pasqyrohej deri ne detaj ne lirbrin e tij Secret Power ku permendet për here te para fjala Echelon. Situata u komplikua akoma me shume kur u zbulua se ky sistem ishte perdorur për qellime private ne menyre qe shoqeri nga vendet anetare te Echelon, te kishin ndaj kundershtareve te tyre ne biznes, nje epersi e cila vinte nga pergjimi i bisedave telefonike ECHELON

Duke qene se është nje vepër «made by USA » perdoruesi me i madh i ketij sistemi ne menyre te paevitueshme është NSA (Agjensia e Sigurise Kombetare). Ndersa ne shtete kontribuse, Echelon perdoret nga :

• GCHQ (Qendra e Komunikimit Qeveritar) Britani e Madhe.
• CSE (Qendra e Sigurise ne Komunikacion) Kanada.
• DSD (Drejtoria e Sigurise dhe Mbrojtjes) Australi.
• GCSB (Zyra Qeveritare e Sigurise Komunikative) për Zélanden e Re.
• Qendrat me te medha te sitetimit Echelon jane:
  • - Fort Meade, Maryland, Sh.B.A (qendra operative e NSA)
  • - Geraldton, Australia Perendimore,
  • - Menwith Hill, Yorkshire, Britani e Madhe
  • - Baza ajrore e Misaua-s, ne Japoni

Echelon është nje rrjet global, funksioni i te cili bazihet ne nje mori satelitesh artificiale, nga disa baza pergjimi ne Sh.B.A ndersa ne shtetet e tjera ka nga nje qender Leitrim (Canada), Morwenstow (Britani e Madhe), Pine Gap (Australi) dhe Waihopai (Zélande e Re), pa harruar dhe stacionet e levizshme nje nga te cilat është nendetsja amerikane Jimmy Carter, qe kryesisht është e ngrakuar te kape sinjalet komunikuese nga kabllot e shtrire nen det.

Detyra e Echelon është te télékopioje, bisedat téléfonike, posten e elektronike, sms dhe çdo lloj forme tjeter komunikimi. Aftesite e ketij sistemi arrijne deri aty sa regjistrojne çdo komunikim ne te cilin perdoren fjale kyce apo duke u nisur nga theksi qe bashkfolesit perdorin nepër biseda telefonike. Teorikisht Echelon nuk njeh kufij territoriale. Shume shtete kane krijuar sisteme analoge, ku si me i fuqishmi vazhdon te konsiderohet Frenchelon, qe sic mund ta keni kuptuar ndodhet ne France. Nje tjeter baze e njojur është ajo e Yorkshire ne Britanine e Madhe, me e madhja jashte Amerikes, punojne rreth 2 000 persona por 75% e tyre janë amérikane.

Echelon perdoret për qellime ushtarake, politike dhe tregtare. Disa here është perdorur për nenshkrimin e disa kontratave ne menyre qe shoerite amerikane te dilnin te fituara. Nje rast i njohur është « Boeing kunder Airbus ». Nje nga kundershtaret me te njohur te Echelon është Women Peace Camp. Militante te kesaj shoqate, kane hyre disa here me force ne bazen e Yorkshire, për te vjedhur dokument mbi Echelon, te cilat me pas u janë shperndare njerezve.

Spiunimi i njerezve

1945-1973 Opéracioni SHAMROCK Qe nga viti 1945, NSA ka marre sistématikisht informacione nga zyrat e ndermarrjeve kryesore te telegrafise ne vend. Ky ishte vetem fillimi i operacioni SHAMROCK qe do te zgjaste me shume se 30 vjet. Nga 1966 deri 1973, qarkullimi total i télégrameve ne Sh.B.A arrinte deri ne 72 millione messazhes për vit. Sipas komissionit Church te Sénatit amérikan, NSA seleksiononte rreth 1,8 million prej tyre, te cilat me pas analizoheshin nga agjensite amérikane. Rastet kur Echelon është perdorur për favorizim

• - 1994 Airbus kunder McDonnell Douglas, për shitjen e avioneve te Saudians Airlines.
• - 1994 Enercon, vjedhja e élémenteve teknike për ndertimin e heoelien (si mullinjte e eres por për prodhim energjie)
• - 1994 Thomson CSF - Raytheonnjohja e ofertes se shoqerie franceze për ndertimin e nje sistemi mbikqyrje ne pyjet e Amazones.
• - 1994 Marrveshje e pergjithshme mbi tarifat doganore dhe tregtare ne France. Kopjimi i postes elektronike te perfaqesuesve europiane.

Jam Echelon Day

21 tetori i 1999 u shpall « Jam Echelon Day », dita nderkombetare kunder ECHELON. Ate dite, nje grup aktivistesh nisi nje fushate mobilizimi kunder sistèmit ne fjale duke marre shkas nga lista e gjate e fjaleve te cilet aktivizojne sistemin analizues te Echelon. Aktivistet ftuan te gjithe njerezit qe mesazheve te tyre, te çdo natyre, ti shtonin fjale te cilat aktivizojne Echelon-in. Kjo perpjekje u be për te bllokuar sisitemin. William Knowlse, qe ishte njeriu qe ndertoi nje liste me fjale kyce, disa dite me pas deklaroi se nuk mendonte qe fjalet e gjetura prej tij mund ti shkaktonin ndonje mbingareksese Echelonit. NSA ka gjenij ne gjirin e saj, te cilet me siguri kishin marre masat e duhura për nje rast te tille – pohoi ai. Nje dite me pas Duncan Campbell, spécialist i rrjetit ECHELON, shtoi Mjafton qe ne te tilla raste, NSA te programoje sistemin ne menyre te tille qe te injorje mesazhet qe kane me shume se 5 fjale kyce.