Jump to content

Bijelo Dugme

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Bijelo Dugme
Banda në një tur të 1986-ës me vokalist Alen Islamoviqin
Banda në një tur të 1986-ës me vokalist Alen Islamoviqin

Bijelo Dugme (përkth. Kopsa e Bardhë ) ishte një grup roku jugosllav, i formuar në Sarajevë, RS e Bosnjës dhe Hercegovinës në 1974. Bijelo Dugme konsiderohet gjerësisht se ka qenë grupi më popullor që ka ekzistuar në ish -Republikën Socialiste Federative të Jugosllavisë dhe një nga aktet më të rëndësishme të skenës rok jugosllave.

Bijelo Dugme u formua zyrtarisht në 1974, megjithëse anëtarët e formacionit të parë, kitaristi Goran Bregović, vokalisti Željko Bebek, bateristi Ipe Ivandić, tastieristi Vlado Pravdić dhe kitaristi bas Zoran Redžić, luanin më parë nën emrin Jutro . Albumi debutues i grupit Kad bi bio bijelo dugme, i lëshuar në 1974, u solli atyre popullaritet mbarëkombëtar me muzikën e tij të ndikuar nga folku ballkanik hard rock , por edhe prej kopertinës provokuese. Publikime të ardhshme të grupit, me tinguj të ngjashëm, e mbajtën popullaritetin e tyre, të përshkruar nga media si "Dugmemania", dhe puna e grupit, veçanërisht baladat e tyre simfonike me tekste poetike, u vlerësuan gjerësisht nga kritikët muzikorë. Në fillim të viteve 1980, me shfaqjen e skenës së valëve të reja jugosllave, grupi u zhvendos drejt valës së re(new wave), duke mbetur një nga grupet më të njohura në vend. Pas largimit të Bebek në 1983, grupit iu bashkua vokalisti Mladen Vojičić "Tifa", me të cilin grupi regjistroi vetëm një album "Bijelo Dugme", i cili qe i paharrueshëm. Vokalisti i fundit i grupit, Alen Islamović, iu bashkua grupit në vitin 1986, dhe me të Bijelo Dugme regjistroi dy albume, duke u shpërbërë më 1989-ën me fillimin e tensioneve në Jugosllavi. Në vitin 2005, grupi u ribashkua në formacionin që përfshinte shumicën e muzikantëve që kaluan nëpër grup, duke përfshirë të tre vokalistët, për tre koncerte, në Sarajevë, Bosnje dhe Hercegovinë, në Zagreb, Kroaci dhe në Beograd, Serbi. Ky i fundit është një nga koncertet me bileta më të ndjekura të të gjitha kohërave .

Ndikimi dhe trashëgimia

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Bijelo Dugme është dukuria më e rëndësishme në çerekun e fundit të shekullit të 20-të në kulturën jugosllave. Në kulturën socialiste, e cila me turp kërkonte shtegun e saj jashtë kornizës së përcaktuar të vlerave, ata ishin një dukuri pothuaj përmbysëse e realitetit. Ata promovuan domosdoshmërinë e talentit, kërkesës së veçantisë, rëndësinë e sjelljes, nevojën për dedikim të plotë, nivelin e lartë të profesionalizmit dhe modernitetin. Ata ishin koncepti më i madh i masave në Jugosllavi dhe i pari i pafinancuar nga shteti. Gjatë gjithë karrierës së tyre, ata kishin dashurinë e pafundë të shikuesve, zilinë e vazhdueshme të kolegëve dhe hera herës simpatinë e kupolës drejtuese.

Ata përkufizuan kulturën rock dhe përkufizuan adoleshentët si një kategori. Ata luftuan për lirinë e shijes, deri atëherë të paimagjinuar në socializëm, dhe fituan. Ata ishin një nga të rrallat organizime kapitaliste në Jugosllavi dhe reklamuesi më i mirë i lirive të Jugosllavisë. Ata jetonin dhe punonin në përputhje me të gjitha cilësitë e kulturës perëndimore të rock-ut. Ishte e pranishme çdo gjë e biografive të rock-ut: numrat e mëdhenj, euforia e fansave, të gjitha mëkatet (sidomos seksi) përveç bixhozit, rrethanat e pashpjegueshme dhe vdekjet tragjike.

Mendohet se ata ishin të vetmit në Jugosllavi që bënin para të madhe nga muzika rock. Ata vendosën standarde të reja në industrinë e argëtimit dhe vazhduan ti rrisnin. Ata përmbushën të gjitha ëndërrat e skenës jugosllave-përveç njërës: ata nuk dolën dot në skenën botërore krah për krah me yjet më të mëdhenj të kohës, megjithëse e kishin aftësinë për ta bërë. Bijelo Dugme mbase ishte dëmi kolateral më i madh i Luftës së Ftohtë kur vjen puna për muzikë: ata nuk mund të shkonin as në Lindje, e as në Perëndim. E megjithatë, Bijelo Dugme është prova e vetme se një karrierë klasike rock 'n' roll është e mundur jashtë gjuhës angleze.

-Dushan Vesiq në 2014[1]

Bijelo Dugme konsiderohet të ketë qenë akti më popullor që është shfaqur ndonjëherë në RSF të Jugosllavisë dhe vendet pasardhëse të saj, duke frymëzuar shumë artistë të zhanreve të ndryshme muzikore. Muzikantët që u ndikuan, sipas fjalëve të tyre, nga Bijelo Dugme përfshijnë kitaristin dhe udhëheqësin e Prljavo Kazalište Jasenko Houra, [2] këngëtarin dhe ish-anëtarin e Bulevar dhe Bajaga i Instruktori Dejan Cukić, [3] kitaristin dhe ish-udhëheqësin e KUD Idijoti Aleksandar "Sale Veruda" Milovanović, [4] këngëtarin dhe ish-udhëheqësin e Dino Merlin,[5] dhe të tjerë. Aktet që regjistruan ribërje të këngëve të Bijelo Dugme përfshijnë Aska, [6] Srđan Marjanović, [7] Regina, [8] Revolveri, [9] Prljavi Inspektor Blaža i Kljunovi, [10] Viktorija, [11] Sokoli, [12] Massimo Savić, [13] Vasko Serafimov, [14] Zoran Predin dhe Matija Dedić, [15] Branimir "Džoni" Štulić, [16] Teška Industrija, [17] Texas Flood [18] dhe të tjerë. Kënga "Ima neka tajna veza" u interpretua nga Joan Baez në koncertet e saj të vitit 2014 në Beograd dhe Zagreb. [19] Puna e grupit është parodizuar nga Paraf, [20] Gustafi, [21] Rambo Amadeus, [22] SARS, dhe të tjerë.

Janë shkruar disa libra për grupin: Istina o Bijelom dugmetu ( E vërteta për Bijelo Dugmen, 1977) nga Danilo Štrbac, Bijelo Dugme (1980) nga Dushko Pavlović, Ništa mudro (1981) nga Darko Glavan dhe Dražen Vrdoljak, Lopuzhe koje nisu uhvatili ( Mistrecët që nuk u kapën, 1985) nga Dušan Vesić, Bijelo Dugme (2005) nga Asir Misirlić, Bijelo Dugme – Doživjeti stotu (2005) nga Zvonimir Krstulović, Kad bi bio bijelo dugme (2005), Kad sam bio bijelo dugme ( Kur isha një kopsë e bardhë, 2005) nga Ljubiša Stavrić dhe Vladimir Sudar [12] dhe Šta bi dao da si na mom mjestu (2014) nga Dushan Vesić. [23]

Në vitin 1994, Radio Televizioni i Serbisë transmetoi një dokumentar me katër pjesë rreth grupit të titulluar Nakon svih ovih godina . [12] Në vitin 2010, Igor Stoimenov drejtoi një dokumentar për grupin, të titulluar thjesht Bijelo Dugme . [24]

Libri YU 100: najbolji albumi jugoslovenske rok i pop muzike ( YU 100: Albumet më të mira të muzikës pop dhe rock jugosllave ), botuar në 1998, përmban tetë albume të Bijelo Dugme: Bitanga i princeza (i anketuar nr. 10), Kad bi bio bijelo dugme (i anketuar nr. 14), Šta bi dao da si na mom mjestu (i anketuar nr. 17), Bijelo Dugme (i anketuar nr. 28), Eto! Baš hoću! (i anketuar nr. 31), Doživjeti stotu (i anketuar nr. 35 ), Pljuni i zapjevaj moja Jugoslavijo (i anketuar nr. 53), dhe Koncert kod Hajdučke česme (i anketuar nr. 74). [25] Lista e 100 albumeve më të mëdha jugosllave, e publikuar nga edicioni kroat i Rolling Stone në 2015, përmban tre albume të Bijelo Dugme, Bitanga i princeza (i renditur në vendin e 15), Eto! Baš hoću! (i renditur nr. 36) dhe Šta bi dao da si na mom mjestu (i renditur nr. 42). Në 1987, në YU legende uživo ( Legjendat Jugosllave Live), një botim special nga revista Rock, 5 prill '81 u shpall një nga 12 albumet më të mira live jugosllave. [26]

Lista e 100 këngëve më të mira të rock jugosllave të të gjitha kohërave e Rock Express përmban tetë këngë nga Bijelo Dugme: "Lipe cvatu" (anketuar nr.10), "Bitanga i princeza" (anketuar nr.14), "Sve će to, mila moja, prekriti ruzmarin, snjegovi i šaš" (anketuar Nr.17), "Sanjao sam noćas da te nemam" (anketuar Nr.31), "Ima neka tajna veza" (Nr.38), "Šta bi dao da si na mom mjestu " (anketa nr.68), "Za Esmu" ("Për Esmën", sondazh nr.78) dhe "Kad bi' bio bijelo dugme" (anketa nr.97). [27] Lista e 100 këngëve jugosllave të B92 përmban tre këngë nga Bijelo Dugme: "Sve će to, mila moja, prekriti ruzmarin, snjegovi i šaš" (anketuar nr. 14), "Loše vino" (anketuar nr. 32) dhe "Ako možeš zaboravi (anketuar nr. 51) [28]

Tekstet e 10 këngëve të grupit (8 të shkruara nga Bregović dhe 2 të shkruara nga Trifunović) u shfaqën në librin e Petar Janjatović -it Pesme bratstva, detinjstva & potomstva: Antologija ex YU rok poezije 1967 - 2007 ( Këngë Vllazërie, Fëmijërie dhe Pasardhësish) : Antologjia e Poezisë Rock ish-JU 1967 – 2007 ). [29]

Në vitin 2016, revista e përjavshme serbe e lajmeve Nedeljnik e shpalli Goran Bregoviqin një nga 100 njerëzit që ndryshuan Serbinë. [30] Në vitin 2017, e njëjta revistë e shpalli koncertin e Bijelo Dugme në Hadjučka česma një nga 100 ngjarjet që ndryshuan Serbinë. [31]

Anëtarët

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Referime

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^ Vesić, Dušan (2014). Bijelo Dugme: Šta bi dao da si na mom mjestu. Belgrade: Laguna. fq. 321. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ "Popboks – JASENKO HOURA – Rock n' roll je velika strast [s2]". Popboks.com. Arkivuar nga origjinali më 28 prill 2019. Marrë më 28 prill 2019. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ "Popboks – DEJAN CUKIĆ: DOK SE JOŠ SEĆAM... – Sarajevo [s2]". Popboks.com. Arkivuar nga origjinali më 25 maj 2019. Marrë më 28 prill 2019. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ "Popboks – SALE VERUDA – Sve što smo govorili i radili bilo je spontano i iskreno [s2]". Popboks.com. Arkivuar nga origjinali më 15 nëntor 2018. Marrë më 28 prill 2019. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  5. ^ "Dino Merlin: Gnušao sam se dok su ubijali Srbe". Novosti.rs. Marrë më 28 prill 2019. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  6. ^ "Aska (5) – Disco Rock". Discogs. Marrë më 28 prill 2019. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  7. ^ Janjatović, Petar (2007). EX YU ROCK enciklopedija 1960–2006. Belgrade: self-released. fq. 143. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  8. ^ "Regina (11) – Ljubav Nije Za Nas". Discogs. Marrë më 28 prill 2019. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  9. ^ Šest ipo tona bombona at Discogs
  10. ^ "Прљави Инспектор Блажа & Кљунови* – Игра Рокенрол СР Југославија (Cassette, Album) at Discogs". Discogs. 9 mars 2016. Arkivuar nga origjinali më 9 mars 2016. Marrë më 28 prill 2019. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  11. ^ "Viktorija – Ja Znam Da Je Tebi Krivo". Discogs. Marrë më 28 prill 2019. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  12. ^ a b c Janjatović, Petar (2007). EX YU ROCK enciklopedija 1960–2006. Belgrade: self-released. fq. 35. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  13. ^ Vještina at Discogs
  14. ^ "Vasko Serafimov – Here". Discogs. Marrë më 28 prill 2019. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  15. ^ Tragovi u sjeti at Discogs
  16. ^ PETROVICPETAR (23 prill 2011). "Branimir Štulić svira "MI NISMO SAMI" / "AKO MOŽEŠ ZABORAVI"". YouTube. Arkivuar nga origjinali më 20 qershor 2020. Marrë më 28 prill 2019. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: BOT: Gjendja e adresës origjinale është e panjohur (lidhja)
  17. ^ Bili smo raja at Discog
  18. ^ "Texas Flood - Tražim ljude kao ja", Barikada.com
  19. ^ "Džoan Baez u BG: Ima neka tajna veza". B92.net. Marrë më 28 prill 2019. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  20. ^ "Paraf – Pritanga i vaza". Svastara.com. Marrë më 28 prill 2019. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  21. ^ "VIDEO Gustafi i Jutarnji.hr predstavljaju nove dvije pjesme 'Moj Tac' i 'Uspavanka' – Jutarnji List". Jutarnji.hr. 7 dhjetor 2012. Marrë më 28 prill 2019. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  22. ^ "Rambo Amadeus – Kukuruz za moju bivsu dragu". Svastara.com. Marrë më 28 prill 2019. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  23. ^ "Rock 'n' roll Zelig". Nedeljnik Vreme. 22 tetor 2014. Arkivuar nga origjinali më 13 janar 2016. Marrë më 28 prill 2019. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  24. ^ "Premijera filma "Bijelo dugme"". B92.net. Marrë më 28 prill 2019. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  25. ^ Antonić, Duško; Štrbac, Danilo (1998). YU 100: najbolji albumi jugoslovenske rok i pop muzike. Belgrade: YU Rock Press. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  26. ^ Janjatović, Petar; Lokner, Branimir (1987). YU legende uživo. Belgrade: Rock. fq. 4. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  27. ^ "100 najboljih pesama svih vremena YU rocka". Rock Express (në serbisht). Belgrade (25): 27–28.
  28. ^ "Play radio". Playradio.rs. Marrë më 28 prill 2019. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  29. ^ Janjatović, Petar (2008). Pesme bratstva, detinjstva & potomstva: Antologija ex YU rok poezije 1967 – 2007. Belgrade: Vega media. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  30. ^ "100 ljudi koji su promenili Srbiju". Nedeljnik (në serbisht). Belgrade (special edition): 59.
  31. ^ "100 događaja koji su promenili Srbiju". Nedeljnik (në serbisht). Belgrade (special edition): 61.
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Bijelo_Dugme&oldid=2634465"