Baskikielâ
| Baskikielâ | |
|---|---|
 Baskikielâ sárnumkuávlu |
|
| Nommâ | |
| Jieijâs kielân | euskara |
| Tiäđuh | |
| Kuávlu |
Espanja Ranska |
| Virgálâš kielâ |
Baskieennâm (Espanja) |
| Sárnoi meeri | suullân 750 000 (2016) |
| Saje | ij 100 stuárrámuu juávhust |
| Pustaveh | läättinkielâliih |
| Kielâhuolâttâs | Euskaltzaindia |
| Kielâtieđâlâš luokkajyehim | |
| Kielâkodde | isolaatkielâ |
| Kielâkoodih | |
| ISO 639-1 | eu |
| ISO 639-2 | baq (B) / eus (T) |
| ISO 639-3 | eus |
Baskikielâ ađai euskarakielâ (jieijâs kielân euskara) lii ucceeblovokielâ Tave-Espanjast já Maadâ-Ranskaast. Ton kirjekielâ nommâ lii Batua, já tot šoodâi 1960-lovvoost. Baskikielâ lii áinoo Uárji-Euroop kielâ, mii ij kuulâ indoeurooplij kielâi juávkun. Tot lii isolaatkielâ, ađai tast iä lah suhâkielah.[1]
Kielâsosiologlâš tile
[mute | mute käldee]Baskikielâ sárnoi meeri lii stuárumin. Ive 1991 suullân 528 000 olmožid sarnuu baskikielâ já ive 2016 suullân 750 000 olmožid. Meiddei nuorâi sárnoi meeri lii stuárumin. Baskienâmist 16–24-ahasijn ive 1991 tuše 22,5 % sarnuu baskikielâ já ive 2016 jo 55,4 %.[2]
Baskieennâm lii autonomisâš kuávlu Tave-Espanjast. Baskieennâm vuossâmuš virgálâš kielâ lii baskikielâ já nubbe virgálâš kielâ lii espanjakielâ. Ranskaast baskikielâst ij lah mihheen virgálâš statusijd.
Baskikielâ pustaveh
[mute | mute käldee]| А а | B b | C c | Ç ç | D d | E e | F f | G g |
| H h | I i | J j | K k | L l | M m | N n | Ñ ñ |
| O o | P p | Q q | R r | S s | T t | U u | Ü ü |
| V v | W w | Y y | Z z |
Kielâopâlâš rááhtus
[mute | mute käldee]Baskikielâ lii agglutinatiivlâš kielâ. Tot meerhâš, et jyehi morfeemist lii ohtâ merhâšume já te morfeemijn ráhtojeh säänih. Baskikielâ lii ergatiiv-absolutiivkielâ. Absolutiiv lii intransitiivlâš celkkuu subjekt häämi já transitiivlâš celkkuu objekt häämi. Ergatiiv lii transitiivlâš celkkuu subjekt häämi.
Ovdâmerkkâ:
Martin etorri da. – Martin ABS puáttám lii. - Martin lii puáttám.
Martinek Diego ikusi du. – Martin ERG Diego ABS uáinám lii. - Martin lii uáinám Diego.
Smavvâ sänikirje
[mute | mute käldee]Kaixo! - Tiervâ!
Zer modus? - Mii kulloo?
Barkatu! - Addagâs!
Eskerrik asko! - Takkâ!
euskaldun - olmooš, kii máttá baskikielâ
erdaldun - olmooš, kii ij määti baskikielâ
garagardoa - vuolâ
arraina - kyeli
patatak - potákkeh
Nire aerolabaingailua aingirez beteta dago. - Muu áimukuáddákäärbis lii tievâ aŋgeriain.[3]
Käldeeh
[mute | mute käldee] |
Wikimedia Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást Baskikielâ. |
 |
Baskikielâ Wikipedia, rijjâ tiätusänikirje |
- ↑ Strejcová, Monika: Baskičtina is.muni.cz.
- ↑ Wayback Machine web.archive.org. 21.8.2018. Čujottum 17.10.2022. (ranskakielân)
- ↑ Translations of My hovercraft is full of eels in many languages omniglot.com. Čujottum 17.10.2022. (eŋgâlâskielân)