ابنِ ابی الحدید

ابن ابی الحدید خلافت عباسیہ دے اواخر عہد دے مشہور مصنف، محقق تے مورخ ہن۔ اُنہاں کوں سقوطِ بغداد تک علمی و اَدبی خدمات دے حوالے نال عباسی حکومت وچ نمایاں درجہ حاصل ہئی۔ ابن ابی الحدید دی وجہ شہرت اُنہاں دی مشہور تصنیف شرح نہج البلاغہ ہے۔

ڄمݨاں

ابن ابی الحدید دی ولادت بروز اِتوار یکم ماہِ ذوالحجہ 586ھ مطابق 30 دسمبر 1190ء کو مدائن وچ تھئی۔ مدائن ہݨ موجودہ عراق دے صوبہ بغداد وچ موجود ہے۔

سقوطِ بغداد 1258ء

ماہِ ربیع الثانی 642ھ مطابق ماہِ ستمبر 1244ء وچ جݙݨ تاتاریاں نے چغتائی الصغیر دی قیادت وچ بغداد تے حملہ کیتا تاں معتصم باللہ دے سپہ سالار شرف الدین اِقبال الشرابی نے اُنہاں کوں شکستِ فاش ݙتی تاں ابن ابی الحدید نے اونکوں شیعی وزیر ابن العلقمی دے حسن تدبیر دا نتیجہ ݙسیندے ہوئے اُس کیتے ایک مدحیہ قصیدہ پیش کیتا۔ تاتاریاں دی ایہ شکست اینجھی فیصلہ کن معلوم تھئی کہ ابن ابی الحدید نے اینکوں حضرت علی المرتضیٰ رضی اللہ عنہ دی پیشگوئی دا مصداق خیال کیتا تے پورے وثوق دے نال ایہ پیشگوئی کیتی کہ بغداد تے عراق ہمیشہ واسطے تاتاریاں دے فتنے توں محفوظ رہسن ۔

ماہِ محرم 656ھ مطابق جنوری 1258ء کوں تاتاریاں نے ہلاکو خان دی قیادت وچ بغداد تے لشکر کشی کیتی۔ قریباً ہک مہینے دے محاصرے دے بعد تاتاری بغداد وچ داخل تھی گئے۔ تاتاریاں دے داخلہ بغداد تے ابن ابی الحدید دی اوہ پیشگوئی غلط ثابت تھی گئی جس دے متعلق اوہ 642ھ مطابق 1244ء وچ پہلے لکھ چکے ہن۔ بغداد یا عراق وچ داخلے دے متعلق ایہ پیشگوئی 14 سال بعد ابن ابی الحدید دی زِندگی وچ ہی غلط ثابت تھی گئی ۔

وفات

ابن ابی الحدید نے 70 سال 6 ماہ دی عمر وچ جمادی الثانی 656ھ مطابق ماہِ جون 1258ء وچ وفات پاتی۔ اُس وقت تک تاتاریاں دے بغداد تے حملے کوں قریباً 6 مہینے گزر چکے ہن۔