右
|
සර්ව භාෂාමය
[සංස්කරණය]Stroke order | |||
---|---|---|---|
Stroke order (Japan) | |||
---|---|---|---|
හන් අනුලක්ෂණය
[සංස්කරණය]右 (Kangxi radical 30, 口 2, 5 strokes, cangjie input 大口 (KR), four-corner 40600, composition ⿸𠂇口)
ව්යුත්පන්න අනුලක්ෂණ
[සංස්කරණය]මූලාශ්ර
[සංස්කරණය]- Kangxi ශබ්දකෝෂය: පිටුව 173, අනුලක්ෂණය 5
- Dai Kanwa Jiten: අනුලක්ෂණය 3250
- Dae Jaweon: පිටුව 385, අනුලක්ෂණය 1
- Hanyu Da Zidian (පළමුවන සංස්කරණය): වෙලුම 1, පිටුව 569, අනුලක්ෂණය 1
- Unihan data for U 53F3
චීන
[සංස්කරණය]simp. and trad. |
右 | |
---|---|---|
alternative forms | 又 厷 |
Glyph origin
[සංස්කරණය]Historical forms of the character 右 | ||||
---|---|---|---|---|
Shang | Western Zhou | Warring States | Shuowen Jiezi (compiled in Han) | Liushutong (compiled in Ming) |
Oracle bone script | Bronze inscriptions | Chu slip and silk script | Small seal script | Transcribed ancient scripts |
Originally 又 (OC *ɢʷɯs, “right hand”) in the oracle bone script.
In bronze inscriptions, a 口 (“mouth; speech”) component was added, perhaps with the intention of indicating the use of 又 (OC *ɢʷɯs, “again”) is a phonetic loan. In other words, the current form is a phono-semantic compound (形聲/形声, OC *ɢʷɯʔ, *ɢʷɯs) and ideogrammic compound (會意/会意) : phonetic 又 (OC *ɢʷɯs, “right hand”) semantic 口.
නිරුක්තිය
[සංස්කරණය]From Proto-Sino-ටිබෙට් [[Reconstruction:Proto-Sino-ටිබෙට්/ප්රකාශන දෝෂය: හඳුනානොගත් විරාම සංකේතය "["#Proto-Sino-ටිබෙට්|*ප්රකාශන දෝෂය: හඳුනානොගත් විරාම සංකේතය "["]] (“right (hand)”) (STEDT). Cognate with ටිබෙට් གཡས (g.yas, “right”), Jingpho hkra (khʒa⁵⁵, “right”), බුරුම ယာ (ya), ညာ (nya).
友 (OC *ɢʷɯʔ, “be friendly; friend”) is the endoactive derivation of 右 (OC *ɢʷɯʔ) (Schuessler, 2007).
佑 (OC *ɢʷɯs, “to aid”), 祐 (“(of divinity) to assist; to bless”), 宥 (OC *ɢʷɯs, “to pardon; magnanimous”) are exoactive derivations of 右 (OC *ɢʷɯʔ) (ibid.).
- “(politics) right-wing”
- Semantic loan from ඉංග්රීසි right, in turn a semantic loan from ප්රංශ droite.
උච්චාරණය 1
[සංස්කරණය]- Mandarin
- (Standard)
- (Chengdu, Sichuanese Pinyin): you4
- (Dungan, Cyrillic and Wiktionary): ю (i͡u, III)
- Cantonese
- Gan (Wiktionary): iu5
- Hakka
- Jin (Wiktionary): iou3
- Northern Min (KCR): iū
- Eastern Min (BUC): iêu
- Southern Min
- Wu (Shanghai, Wugniu): 6yeu
- Xiang (Changsha, Wiktionary): iou5 / iou4
- Mandarin
- (Standard Chinese)
- Hanyu Pinyin:
- Zhuyin: ㄧㄡˋ
- Tongyong Pinyin: yòu
- Wade–Giles: yu4
- Yale: yòu
- Gwoyeu Romatzyh: yow
- Palladius: ю (ju)
- Sinological IPA (key): /joʊ̯⁵¹/
- (Chengdu)
- Sichuanese Pinyin: you4
- Scuanxua Ladinxua Xin Wenz: iu
- Sinological IPA (key): /iəu²¹³/
- (Dungan)
- Cyrillic and Wiktionary: ю (i͡u, III)
- Sinological IPA (key): /iou⁴⁴/
- (Note: Dungan pronunciation is currently experimental and may be inaccurate.)
- (Standard Chinese)
- Cantonese
- (Standard Cantonese, Guangzhou–Hong Kong)
- Jyutping: jau6
- Yale: yauh
- Cantonese Pinyin: jau6
- Guangdong Romanization: yeo6
- Sinological IPA (key): /jɐu̯²²/
- (Taishanese, Taicheng)
- Wiktionary: yiu5
- Sinological IPA (key): /jiu³²/
- (Standard Cantonese, Guangzhou–Hong Kong)
- Gan
- (Nanchang)
- Wiktionary: iu5
- Sinological IPA (key): /iu¹¹/
- (Nanchang)
- Hakka
- (Northern Sixian, incl. Miaoli)
- Pha̍k-fa-sṳ: yu
- Hakka Romanization System: iu
- Hagfa Pinyim: yiu4
- Sinological IPA: /i̯u⁵⁵/
- (Southern Sixian, incl. Meinong)
- Pha̍k-fa-sṳ: yu
- Hakka Romanization System: (r)iu
- Hagfa Pinyim: yiu4
- Sinological IPA: /(j)i̯u⁵⁵/
- (Meixian)
- (Northern Sixian, incl. Miaoli)
- Jin
- (Taiyuan)
- Wiktionary: iou3
- Sinological IPA (old-style): /iəu⁴⁵/
- (Taiyuan)
- Northern Min
- (Jian'ou)
- Kienning Colloquial Romanized: iū
- Sinological IPA (key): /iu⁵⁵/
- (Jian'ou)
- Eastern Min
- (Fuzhou)
- Bàng-uâ-cê: iêu
- Sinological IPA (key): /iɛu²⁴²/
- (Fuzhou)
- Southern Min
- Wu
- Xiang
- (Changsha)
- Wiktionary: iou5 / iou4
- Sinological IPA (key): /ɪ̯ə̹u̯²¹/, /ɪ̯ə̹u̯⁴⁵/
- (Changsha)
- iou5 - vernacular;
- iou4 - literary.
- Middle Chinese: /ɦɨuX/
- Old Chinese
- (Baxter–Sagart): /*[ɢ]ʷəʔ/
- (Zhengzhang): /*ɢʷɯʔ/
Definitions
[සංස්කරණය]右
- right (direction)
- 右手 ― yòushǒu ― right hand
- west; areas to the west
- (historical) right side as the side of precedence
- (politics) right-wing
- (chemistry) dextro-
- 右美沙芬 ― yòuměishāfēn ― dextromethorphan
- පෙළපත් නාමයක්
සමාන පද
[සංස්කරණය]විරුද්ධ පද
[සංස්කරණය]- 左 (zuǒ, “left”)
උච්චාරණය 2
[සංස්කරණය]- Mandarin
- (Standard Chinese)
- Hanyu Pinyin:
- Zhuyin: ㄧㄡˋ
- Tongyong Pinyin: yòu
- Wade–Giles: yu4
- Yale: yòu
- Gwoyeu Romatzyh: yow
- Palladius: ю (ju)
- Sinological IPA (key): /joʊ̯⁵¹/
- (Standard Chinese)
- Cantonese
- (Standard Cantonese, Guangzhou–Hong Kong)
- Jyutping: jau6
- Yale: yauh
- Cantonese Pinyin: jau6
- Guangdong Romanization: yeo6
- Sinological IPA (key): /jɐu̯²²/
- (Standard Cantonese, Guangzhou–Hong Kong)
- Wu
- Middle Chinese: /ɦɨuH/
- Old Chinese
- (Baxter–Sagart): /*[ɢ]ʷəʔ-s/
- (Zhengzhang): /*ɢʷɯs/
Definitions
[සංස්කරණය]右
- † සැකිල්ල:zh-original
- † සැකිල්ල:zh-original
- † to take somebody's side
- † 侑 (“to urge somebody to eat or drink”) යන යෙදුමෙහි වෙනත් ආකාරයකි.
Compounds
[සංස්කරණය]- 不左不右
- 反右運動/反右运动
- 右丞
- 右側/右侧
- 右側通行/右侧通行
- 右傾/右倾
- 右列
- 右利
- 右史
- 右地
- 右姓
- 右學/右学
- 右師/右师
- 右廣/右广
- 右心室
- 右心房
- 右戚
- 右手
- 右文
- 右方
- 右族
- 右武
- 右派
- 右營/右营
- 右相
- 右端
- 右翼
- 右翼分子
- 右職/右职
- 右行
- 右軍/右军
- 右輔/右辅
- 右轉/右转
- 右邊/右边
- 如左右手
- 左來右去/左来右去
- 左右
- 左右兩難/左右两难
- 左右前後/左右前后
- 左右夾攻/左右夹攻
- 左右手
- 左右支絀/左右支绌
- 左右為難/左右为难
- 左右翼
- 左右袒
- 左右逢源
- 左右開弓/左右开弓
- 左圖右史/左图右史
- 左宜右有
- 左思右想
- 左挈右提
- 左提右挈
- 左擁右抱/左拥右抱
- 左支右吾
- 左支右絀/左支右绌
- 左縈右拂/左萦右拂
- 左衝右突/左冲右突
- 左輔右弼/左辅右弼
- 左遮右攩/左遮右挡
- 左鄰右舍/左邻右舍
- 左顧右盼/左顾右盼
- 座右銘/座右铭
- 江右
- 河右
- 無出其右/无出其右
- 男左女右
- 硯右/砚右
- 豪右
- 車右/车右
- 鄰右/邻右
Descendants
[සංස්කරණය]Others:
- → Bouyei: gvaz (“right”)
- → ලාඕ: ຂວາ (khuā, “right”)
- → Lü: ᦧᦱ (ẋwaa, “right”)
- → Northern Thai: ᨡ᩠ᩅᩣ (“right”)
- → Shan: ၶႂႃ (khwǎa, “right”)
- → තායි: ขวา (kwǎa, “right”)
- → Zhuang: gvaz (“right”)
මූලාශ්ර
[සංස්කරණය]- “右”, in 漢語多功能字庫 (Multi-function චීන අනුලක්ෂණ දත්ත සමුදාය)[1], 香港中文大學/香港中文大学 (හොංකොං චීන විශ්වවිද්යාලය), 2014–
- චීන අනුලක්ෂණ ප්රභේද ශබ්දකෝෂය (教育部異體字字典), A00483
ජපන්
[සංස්කරණය]කන්ජි
[සංස්කරණය]Readings
[සංස්කරණය]- Go-on: う (u, Jōyō)
- Kan-on: ゆう (yū, Jōyō)←いう (iu, historical)
- Kun: みぎ (migi, 右, Jōyō); かく (kaku, 右); こう (kō, 右)←かう (kau, 右, historical)
- Nanori: あき (aki); あきら (akira); これ (kore); すけ (suke); たか (taka); たすく (tasuku)
Compounds
[සංස්කරණය]නිරුක්තිය 1
[සංස්කරණය]මෙම යෙදුම තුළ කන්ජි |
---|
右 |
みぎ Grade: 1 |
kun'yomi |
උච්චාරණය
[සංස්කරණය]- (Tokyo) みぎ [mìgí] (Heiban – [0])[1][2] general
- (Tokyo) みぎ [míꜜgì] (Atamadaka – [1])[1] “the above statement, foregoing”
- IPA(key): [mʲiɡʲi]
නාම පදය
[සංස්කරණය]右 (migi)
- right (direction)
- 私は右の目が見えない。
- Watashi wa migi no me ga mienai.
- I can't see with my right eye.
- 1999 ජූලි 22, “:සැකිල්ල:ruby [Right Leg of the Sealed One]”, in Vol.4, Konami:
- 封印された右足。封印を解くと、無限の力を得られる。
- Fūinsareta migiashi. Fūin o toku to, mugen no chikara o erareru.
- A sealed right leg. Whosoever breaks the seal shall earn infinite power.
- 封印された右足。封印を解くと、無限の力を得られる。
- 私は右の目が見えない。
- (in vertical writing of Japanese, with columns running right to left) the above statement, foregoing
- (politics) the right wing, a rightist
- (historical) a superior during in the Chinese Warring States period
- Synonym: 上位 (jōi)
විරුද්ධ පද
[සංස්කරණය]- (right, rightist): 左 (hidari, “left”)
ව්යුත්පන්න යෙදුම්
[සංස්කරණය]- 右する (migi suru)
- 右上り, 右上がり (migiagari)
- 右上 (migiue)
- 右腕 (migiude)
- 右側 (migigawa)
- 右利き (migikiki)
- 右下 (migishita)
- 右手 (migite)
- 右と言えば左 (migi to ieba hidari)
- 右に同じ (migi ni onaji, “ditto”)
- 右に出る (migi ni deru)
- 右大臣 (Migi no Ōimōchigimi)
- 右大臣 (Migi no Otodo)
- 右左 (migihidari)
- 右巻, 右巻き (migimaki)
- 右も左も分からない (migi mo hidari mo wakaranai)
- 右様 (migiyō)
- 右四つ (migiyotsu)
- 回れ右 (mawaremigi)
Proverbs
[සංස්කරණය]- 右の耳から左の耳 (migi no mimi kara hidari no mimi)
- 右を見ても左を見ても (migi o mite mo hidari o mite mo)
- 左平目に右鰈 (hidari hirame ni migi karei)
නිරුක්තිය 2
[සංස්කරණය]මෙම යෙදුම තුළ කන්ජි |
---|
右 |
みぎり Grade: 1 |
irregular |
The final り (ri) is likely by analogy with its antonym 左 (hidari, “left”).[3]
නාම පදය
[සංස්කරණය]右 (migiri)
- (archaic) Same as みぎ (migi) above
නිරුක්තිය 3
[සංස්කරණය]මෙම යෙදුම තුළ කන්ජි |
---|
右 |
ゆう Grade: 1 |
kan'on |
The “right (direction)” and “respect, esteem, value” senses are from Middle චීන 右 (MC ɦɨuX).
The “aid, assist” sense is from Middle චීන 右 / 佑 (MC ɦɨuH).
The kan'on pronunciation, so likely a later borrowing.
උච්චාරණය
[සංස්කරණය]Affix
[සංස්කරණය]නිරුක්තිය 4
[සංස්කරණය]මෙම යෙදුම තුළ කන්ජි |
---|
右 |
う Grade: 1 |
goon |
From Middle චීන 右 (MC ɦɨuX).
The goon pronunciation, so likely the initial borrowing.
උච්චාරණය
[සංස්කරණය]උපසර්ගය
[සංස්කරණය]右 (u-)
- right (direction)
- (politics) right-wing
- (baseball) right fielder
- (history, government) "of the right", junior or subordinate to 左 (sa-, “of the left”)
මූලාශ්ර
[සංස්කරණය]කොරියානු
[සංස්කරණය]නිරුක්තිය 1
[සංස්කරණය]Hanja
[සංස්කරණය]右 (eumhun 오른쪽 우 (oreunjjok u))
Compounds
[සංස්කරණය]- 좌우 (左右, jwau, “left and right”)
- 우측 (右側, ucheuk, “right side”)
- 우측보행 (右側步行, ucheukbohaeng, “to walk on the right side”)
- 남좌여우 (男左女右, namjwayeou, “the left is for males, the right is for females (traditional saying)”)
- 극우 (極右 , geugu, “the far right”)
- 좌우명 (座右銘, jwaumyeong, “maxim; motto, watchword”)
නිරුක්තිය 2
[සංස්කරණය]Hanja
[සංස්කරණය]වියට්නාම
[සංස්කරණය]හන් අනුලක්ෂණය
[සංස්කරණය]- right (direction)
- CJK Unified Ideographs block
- හන් අක්ෂරක්රමය තුළ භාවිතා වන අනුලක්ෂණ
- සර්ව භාෂාමය පාඨ
- සර්ව භාෂාමය සංකේත
- සර්ව භාෂාමය terms with redundant script codes
- සර්ව භාෂාමය terms with non-redundant non-automated sortkeys
- Pages with entries
- Pages with 5 entries
- Pages with language headings in the wrong order
- Han script characters
- Han phono-semantic compounds
- Han ideogrammic compounds
- චීන terms derived from Proto-Sino-ටිබෙට්
- චීන terms inherited from Proto-Sino-ටිබෙට්
- Pages using lite templates
- චීන semantic loans from
- චීන යෙදුම්, ඉංග්රීසි වෙතින් ව්යුත්පන්න
- චීන යෙදුම්, ප්රංශ වෙතින් ව්යුත්පන්න
- Mandarin terms with audio links
- කැන්ටනීස් යෙදුම්, ඕඩියෝ උච්චාරණ සහිත
- Chinese lemmas
- Mandarin lemmas
- Sichuanese lemmas
- Dungan lemmas
- Cantonese lemmas
- Taishanese lemmas
- Gan lemmas
- Hakka lemmas
- Jin lemmas
- Northern Min lemmas
- Eastern Min lemmas
- Hokkien lemmas
- Teochew lemmas
- Wu lemmas
- Xiang lemmas
- Middle Chinese lemmas
- Old Chinese lemmas
- Chinese hanzi
- Mandarin hanzi
- Sichuanese hanzi
- Dungan hanzi
- Cantonese hanzi
- Taishanese hanzi
- Gan hanzi
- Hakka hanzi
- Jin hanzi
- Northern Min hanzi
- Eastern Min hanzi
- Hokkien hanzi
- Teochew hanzi
- Wu hanzi
- Xiang hanzi
- Middle Chinese hanzi
- Old Chinese hanzi
- Chinese nouns
- Mandarin nouns
- Sichuanese nouns
- Dungan nouns
- Cantonese nouns
- Taishanese nouns
- Gan nouns
- Hakka nouns
- Jin nouns
- Northern Min nouns
- Eastern Min nouns
- Hokkien nouns
- Teochew nouns
- Wu nouns
- Xiang nouns
- Middle Chinese nouns
- Old Chinese nouns
- Chinese adjectives
- Mandarin adjectives
- Sichuanese adjectives
- Dungan adjectives
- Cantonese adjectives
- Taishanese adjectives
- Gan adjectives
- Hakka adjectives
- Jin adjectives
- Northern Min adjectives
- Eastern Min adjectives
- Hokkien adjectives
- Teochew adjectives
- Wu adjectives
- Xiang adjectives
- Middle Chinese adjectives
- Old Chinese adjectives
- Chinese prefixes
- Mandarin prefixes
- Sichuanese prefixes
- Dungan prefixes
- Cantonese prefixes
- Taishanese prefixes
- Gan prefixes
- Hakka prefixes
- Jin prefixes
- Northern Min prefixes
- Eastern Min prefixes
- Hokkien prefixes
- Teochew prefixes
- Wu prefixes
- Xiang prefixes
- Middle Chinese prefixes
- Old Chinese prefixes
- Chinese proper nouns
- Mandarin proper nouns
- Sichuanese proper nouns
- Dungan proper nouns
- Cantonese proper nouns
- Taishanese proper nouns
- Gan proper nouns
- Hakka proper nouns
- Jin proper nouns
- Northern Min proper nouns
- Eastern Min proper nouns
- Hokkien proper nouns
- Teochew proper nouns
- Wu proper nouns
- Xiang proper nouns
- Middle Chinese proper nouns
- Old Chinese proper nouns
- Chinese terms with IPA pronunciation
- Chinese terms spelled with 右
- චීන පාඨ
- චීන Han characters
- මැන්ඩරීන් terms with usage examples
- චීන terms with historical senses
- zh:Politics
- zh:Chemistry
- චීන පෙළපත් නාම
- Chinese verbs
- Mandarin verbs
- Cantonese verbs
- Wu verbs
- Middle Chinese verbs
- Old Chinese verbs
- Chinese terms with obsolete senses
- වියට්නාම terms with redundant script codes
- චීන terms with redundant script codes
- චීන links with redundant wikilinks
- චීන links with redundant alt parameters
- Beginning Mandarin
- ජපන් kanji
- ජපන් first grade kanji
- ජපන් kyōiku kanji
- ජපන් jōyō kanji
- ජපන් terms with non-redundant non-automated sortkeys
- ජපන් terms with redundant transliterations
- ජපන් terms with non-redundant manual transliterations
- ජපන් kanji with goon reading う
- ජපන් kanji with kan'on reading ゆう
- ජපන් kanji with historical kan'on reading いう
- ජපන් kanji with kun reading みぎ
- ජපන් kanji with kun reading かく
- ජපන් kanji with kun reading こう
- ජපන් kanji with historical kun reading かう
- ජපන් kanji with nanori reading あき
- ජපන් kanji with nanori reading あきら
- ජපන් kanji with nanori reading これ
- ජපන් kanji with nanori reading すけ
- ජපන් kanji with nanori reading たか
- ජපන් kanji with nanori reading たすく
- ජපන් යෙදුම්, 右 භාවිතා කොට ලියා みぎ ලෙස කියවන
- ජපන් terms read with kun'yomi
- ජපන් terms with redundant sortkeys
- ජපන් යෙදුම්, ස්වරශාස්ත්ර හෝඩි උච්චාරණ සහිත
- ජපන් links with redundant wikilinks
- ජපන් පාඨ
- ජපන් නාම පද
- ජපන් terms with multiple readings
- ජපන් යෙදුම්, first grade kanji භාවිතා කොට ලියන ලද
- ජපන් terms with 1 kanji
- ජපන් යෙදුම්, 右 භාවිතා කොට ලියන ලද
- ජපන් single-kanji terms
- Japanese terms with usage examples
- ජපන් terms with usage examples
- ja:Politics
- ජපන් terms with historical senses
- ජපන් terms read with irregular kanji readings
- ජපන් links with redundant alt parameters
- ජපන් terms with archaic senses
- ජපන් යෙදුම්, 右 භාවිතා කොට ලියා ゆう ලෙස කියවන
- ජපන් terms read with kan'on
- ජපන් terms derived from Middle චීන
- ජපන් affixes
- ජපන් යෙදුම්, 右 භාවිතා කොට ලියා う ලෙස කියවන
- ජපන් terms read with goon
- ජපන් උපසර්ග
- ja:Baseball
- ja:History
- ja:Government
- කොරියානු පාඨ
- කොරියානු Han characters
- කොරියානු terms with non-redundant non-automated sortkeys
- වියට්නාම links with redundant wikilinks
- වියට්නාම පාඨ
- වියට්නාම හන් අනුලක්ෂණ