Valencia
Za ostala značenja, vidi Valencia (razvrstavanje).
Valencia
| |
|---|---|
 | |
| Koordinate: 39°28′N 0°22′W / 39.467°N 0.367°W | |
| Država |  Španjolska
|
| Autonomna zajednica | Valencija |
| Provincija | Valencia |
| Comarca | Ciudad de Valencia |
| Vlast | |
| - gradonačelnik | Joan Ribó i Canut |
| Površina | |
| - Ukupna | 135 km²[1] |
| Visina | 15 metara[1] |
| Stanovništvo (2017.) | |
| - Grad | 787,808[1] |
| - Gustoća | 5,852 stan / km²[1] |
| Vremenska zona | UTC 1 (UTC 2) |
| Poštanski broj | 46000 |
| Pozivni broj | 96 |
| Karta | |
  Valencia Pozicija Valencije u Španjolskoj | |
Valencia je grad od 787,808 stanovnika[1] na istoku Španjolske u Autonomnoj zajednici Valencija.
Valencia je danas administrativni centar istoimene Zajednice i Provincije, a nekad je bila prijestolnica historijske Kraljevine Valencija.[2] Valencija zajedno sa 45 gradova i općina formira treću po veličinu konurbaciju u Španjolskoj-Metropolitansku Valenciju, u kojoj danas živi 1.595,000 stanovnika na površini od 363 km².[3]
Ona je i univerzitetski grad još od 1499.[2][4]
Valencija leži na mediteranskoj obali na ušću rijeke Turije, u kraju zvanom Huerta de Valencia, koji je odavno poznat kao voćnjak (Huerta na španjolskom znači voćnjak) Španjolske.
Valencia je nastala kao grčka, a nakon tog je postala kolonija Kartagine, koju su za Drugoga punskoga rata 201. pne. osvojili Rimljani.[4] O njoj je prvi put nešto napisao rimski historičar Tit Livije, koji navodi da je konzul Decim Junije Brut Kalaik 138. pne. tu naselio legionare veterane luzitanskog rata. To naselje - Valentia Edetanorum vremenom je postalo prosperitetna rimska kolonija.[2]
Nakon Propasti Rimskog Carstva - 413. zauzeli su je Vizigoti, a 714. Mauri. Od 756. Valencia je ušla je u sastav Kalifata Kordoba[4], a od 1021. postala prijestolnica novoosnovane maurske kraljevine Valencije, koje se protezala od Almerije do estuarija rijeke Ebro.[2]
Od 1089. pa sve dok je nije zauzeo 1094. stalno ju je opsjedao i napadao legendarni španjolski junak El Cid. Valencia je u rukama El Cida ostala sve do njegove smrti - 1099. Već tri godine nakon njegove smrti - 1102. - Mauri su je ponovno zauzeli.[2]
Aragonski kralj Jaime I je 1238. zavladao Valenciom, ali je ona i nadalje egzistirala kao nezavisna kraljevina sa vlastitim zakonima i parlamentom, sve do 1479. Tad je zajedno sa ostalim zemljama Krune Aragona sjedinjena sa Kraljevinom Kastiljom, to se desilo za vladavine Katoličkih kraljeva (Ferdinanda II i Isabele I).[2] Ta stabilnost rezultirala je dugim periodom mira u kom se grad brzo razvijao brzo a umjetnost cvala.
Pretpostavlja da je upravo u Valenciji - 1474. proradila prva španjolska štamparija, a tokom sljedeća dva vijeka grad je bio centar valencijske slikarske škole.[2]
Za Španjolskog građanskog rata (1936.-39) Valencia je od novembra 1936. do oktobra 1937. bila privremeno središte republikanske vlade.[4]
Valenciju zovu gradom stotinu zvonika, od kojih su svakako najpoznatiji onaj pored katedrale gotički - Miguelete (1381-1424), i šesterokutni toranj Santa Catalina (1688.-1705.) lijep primjer valencijske baroka.[2]
Najvažnija sakralna građevina je katedrala - La Seo, smještena u historijskom centru grada. Kako je građena od 13. vijeku a dovršena tek nakon dva 1482. predstavlja mješavinu stilova. Tako su naprimjer njena tri portala podignuta u tri različita stila; romaničkom, gotičkom i baroknom. La Seo je riznica umjetničkih djela, između ostalih ima i dvije velike Goyine slike.[2] Preko puta nje na trgu Constitución, nalazi se palača Tribunal de las Aguas u kojoj je stolovao sud za održavanje kanala za navodnjavanje. On po predanju egzistira još od 10. vijeka, u njemu su sami seljaci rješavali svoje sporove.[2]
Od svjetovnih građevina treba spomenuti kasnootičku palaču iz 15. vijeka Llotja de la Seda (Burzu svile)[2], koja je 1996. uvrštena na UNESCO-ovu Listu mjesta svjetske baštine u Evropi i palaču markiza Dos Aguasa iz 15. vijeka.[4]
Zatim je tu Palacio de la Diputación, sjedište parlamenta nekadašnje Kraljevine Valencija, sa dvorištem iz 15. vijeka i moderna gradska vijećnica - Ayuntamiento, u kojoj su smješteni arhivi i Muzej historije grada a tu je i neoklasicistička Palacio de Justicia iz 18. vijeka.
Valencija je bila utvrđeni grad sve do 19. vijeka, kad su bedemi srušeni, tako da su od čitavog kompleksa preostalo samo dvoje gradskih vrata[2]; Torres de Serranos iz 14. vijeka i Torres de Quart iz 15. vijeka.[4]
Od maurskih građevina grad ima - javnu žitnicu Almudín, u kojoj je danas smješten Muzej paleontologije i Baños del Almirante (terme) iz 13. vijeka.[2]
Valencia ima puno botaničkih vrtova i muzeja[2], od njih treba spomenuti Muzej umjetnosti, sa djelima od 14. do 18. vijeka i Muzej moderne umjetnosti.[4]
Valencia je i grad moderne arhitekture u njoj je od 1996. do 2005. podignut Grad umjetnosti i nauke (Ciudad de las Artes y las Ciencias), po projektu Santiaga Calatrave i Félixa Candele. To je kompleks koji se sastoji od opere, akvarija (L'Oceanogràfic), muzeja nauke, planetarija (L'Hemisfèric) u obliku oka, parka sa šetalištem L'Umbracle i most preko Turije - Puente de l'Assut.[2][4] Vrlo moderan je i Kongresni centar koji je podignut 1998. po projektu engleskog arhitekta Normana Fostera.[4]
Valencia je poznata po tradicionalnoj procesiji Fallas posvećenoj sv. Josipu, svecu zaštitniku stolara, ona svake godine u martu privuče na hiljade posjetioca, koji dođu pogledati maštovite visoke figure od papira, voska, gipsa i ostalih lakih materijala koje nose sudionici procesije. Te figure se na kraju svetkovine spaljuju, osim najljepših koje se spremaju u gradski muzej Las Fallas.[2]
U vrijeme Fallasa održavaju se i koride, koje također privuku brojne turiste.[2]
Valencijska luka - El Grao, je druga po prometu u Španjolskoj[4], iz nje se izvoze poljoprivredni proizvodi (riža, naranče, limuni, luk, vino) i industrijski proizvodi (namještaj, keramika, automobili, tekstil i artikli od metala).[2]
Valencija je grad brodograđevne, prehrambene, tekstilne, metaurške, kemijske i duhanske industrije.[4]
Za privredu grada sve je značajniji turizam i sektor usluga.[2]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 „Spain: Comunitat Valenciana (Comunidad Valenciana)” (engleski). City population. Pristupljeno 17. 07. 2018.
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 2,14 2,15 2,16 2,17 2,18 „Valencia” (engleski). Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 26. 6. 2018.
- ↑ „Demographia World Urban Areas” (engleski). Demographia. Pristupljeno 02.10.2018.
- ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 „Valencia” (hrvatski). Hrvatska enciklopedija. Pristupljeno 26. 6. 2018.
- Ayuntamiento de Valencia (es)
- Valencia (sh)