Društvena grupa
Društvena grupa je relativno trajan skup međusobno povezanih ljudi, koji obavlja određenu društvenu funkciju ili zadovoljava neku čovekovu potrebu. To je skup pojedinaca koji na sistematski način stupaju u međusobne odnose.
Po veličini, društvene grupe mogu biti manje ili veće, a smatra se da najmanja društvena grupa treba da ima bar tri člana. Bez obzira na veličinu, osnovnu karakteristiku grupe predstavlja osećanje njenih pripadnika o zajedničkom pripadništvu. Čovek je društveno biće i kao takav je uvek član društvene grupe, odnosno brojnih društvenih grupa preko kojih jeste pripadnik društvene zajednice. U modernim društvima većina ljudi pripada različitim tipovima grupa koje su često antagonističke.
Unutar društvene grupe stvaraju se interakcije između pojedinaca i one su podložne određenim zakonitostima koje su predmet izučavanja sociologije, psihologije i socijalne psihologije.
Svaku društvenu grupu karakteriše njena struktura i grupna dinamika. Neke društvene grupe su trajnijeg karaktera, a neke kratkotrajne dok se ne ostvari funkcija zbog koje je osnovana. Neke društvene grupe su dobrovoljne, dok su druge prinudne, u zavisnosti od toga kako je čovek u njih ušao. Svaka društvena grupa je manje ili više otvorena prema drugim društvenim grupama ili pojedincima.
Mala grupa je grupa sastavljena od relativno malog broja članova (tri do 12). U ovakvim grupama postoji mogućnost spontane i neposredne interakcije. Članovi su više međusobno upućeni na saradnju, a često i efikasniji u radu i zadovoljniji rezultatima u odnosu na pripadnike veće grupe.
Formalna grupa je vrsta grupe kod koje su formalno, jasno i precizno propisani ciljevi, položaji, uloge, kao i standardi ponašanja i međusobnih odnosa članova. Formalna grupa nastaje smišljeno, zvanično se formira izvesnim osnivačkim aktom, a struktura grupe, osnovni zadaci, kao i međusobni odnosi i obaveze članova obično su pravno propisani statutom i relativno stabilni.
Neformalna grupa je vrsta grupe koja nema formalno utvrđene ciljeve i norme ponašanja, nema fiksiranu i zatvorenu strukturu, niti čvrsto utvrđene položaje i formalizovane uloge. Nastaje spontano, formira se oko nekog slobodno izabranog cilja, kroz prisnu međusobnu komunikaciju članova grupe koji imaju ista uverenja, interesovanja i težnje, a ostaje relativno otvorena za nove članove, kao i za promene u strukturi. Neformalna grupa može nastati nezavisno od bilo koje druge grupe ili u okviru neke veće formalne grupe, kao njen deo.
Homogene grupe su grupe koje se sastoje od članova sa sličnim ili istim karakteristikama, npr. samo od osoba određenog godišta, pola ili osoba koje imaju sličan problem. Neke vođe grupa veruju da homogene grupe olakšavaju fokus na problem, njegovo razumevanje i motivaciju za akciju.
Heterogene grupe su grupe čije se članstvo sastoji od ljudi različite starosne dobi, pola, etničke pripadnosti, političke orijentacije, vere i sl. Smatra se da su heterogene grupe povoljnije okruženje, jer omogućavaju dinamične relacije unutar i između grupa.
Ovaj članak, ili jedan njegov segment, izvorno je preuzet iz knjige Ivan Vidanović "Rečnik socijalnog rada" uz odobrenje autora.