Shahin Frashëri
| Shahin Frashëri | |
|---|---|
| Biografske informacije | |
| Rođenje | 19. vijek Frashër, Osmansko carstvo |
| Smrt | 19. vijek [?] |
| Obrazovanje | |
| Zanimanje | pjesnik |
| Opus | |
| Književni pravac | Bejtadži |
| Jezik | albanski |
| Znamenita djela | |
Shahin Frashëri bio je albanski pjesnik iz 19. stoljeća, koji je stvarao u okviru tzv. bejtadžijske književnosti.[1] Njegova poema Mukhtarnameh jedna je od najstarijih i najdužih epskih pjesama u albanskoj književnosti.
Shahin (Shahinin) Kaso Frashëri rođen je u selu Frašeru, koje se danas nalazi u Përmetskom okrugu, koji je tada činio dio Janjinskog vilajeta u okviru Osmanskog Carstva. Bio je mlađi brat pjesnika Dalipa Frashërija i ujak albanskih pjesnika i aktivista Narodnog preporoda, Naima, Samija i Abdyla Frashërija.[2]
O njegovom se životu ne zna mnogo. Za albansku književnost značajan je zbog svoje poeme Mukhtarnameh (Knjiga o Mukhtaru), epske pjesme od oko 12.000 stihova.[1][3] Pjesma opisuje događaje nakon bitke kod Karbale 680. godine nove ere, u kojoj je ubijen Husayn ibn Ali, što je predstavljalo važan događaj u kronologiji islama. Frashëri opisuje pobunu Mukhtara al-Thaqafija iz 66. hidžretske godine (što odgovara 685-686. g. nove ere) i alidski pokret u osveti za smrt Husayna ibn Alija. Frashëri je svoje djelo završio 1868. godine. Kao osnovni ili posrednički model upotrijebio je tursku verziju, premda je izvornik na perzijskom jeziku.[3] To je jedno od posljednjih velikih bektašijsko-šiitskih djela napisanih arapskim pismom na albanskom jeziku. U to je vrijeme započeo Narodni preporod i albanski bektaši prešli su na nova albanska pisma.
Prema jordanskom profesoru Muhammadu Mufaku al-Arna'utu, koji je detaljno proučavao albansku poeziju pisanu ranim arapskim pismom, pjesma Mukhtarnameh je, zajedno s Vrtom mučenika (alb. Kopshti i te mirevet) Frashërijevog brata Dalipa, utemeljila poseban podžanr u albanskoj poeziji.[1] Te su pjesme poslužile kao osnova za kasnije djelo Karbala (Qerbelaja) albanskog nacionalnog pjesnika Naima Frashërija, kao i za ep Povijest Skenderbega (Istori 'e Skenderbeut) objavljen u Bukureštu 1898. godine.[1]
Do sada su objavljeni samo kratki odlomci Muktarnameha.[3]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 H.T.Norris (1993), Islam in the Balkans: Religion and Society Between Europe and the Arab World, Columbia, S.C: University of South Carolina Press, pp. 180–181, ISBN 9780872499775, OCLC 28067651
- ↑ World Bektashi Headquarters Teqeja e Frashërit - Vatër e zjarrtë (in Albanian) Arhivirano 8 December 2015[nepoklapanje datuma] na Wayback Machine-u
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Robert Elsie; Centre for Albanian Studies (London) (2005), Albanian Literature: A Short History, I.B. Tauris, pp. 42, ISBN 9781845110314, OCLC 62131578