Savo Orović

SAVO OROVIĆ
Savo Orović
Mesto rođenja	Lijeva Rijeka Knjaževina Crna Gora
Datum smrti	22. 6. 1974. (86 godina)
Mesto smrti	Beograd, SR Srbija SFR Jugoslavija
Supruga	Joška Čmelarova Orović
Profesija	vojno lice, ratni fotograf
Član KPJ od	1943.
Učešće u ratovima	Prvi svetski rat Aprilski rat Narodnooslobodilačka borba
U toku NOB-a	načelnik GŠ NOV i PO Vojvodine
Služba	Vojska Kraljevine Crne Gore Jugoslovenska vojska NOV i PO Jugoslavije Jugoslovenska narodna armija 1915 — 1916. 1919 — 1941. 1941 — 1952.
Čin	general-pukovnik JNA
Načelnik Vojne akademije
Period	1944 — 1947.
Prethodnik	Uroš Tešanović (Kraljevina Jugoslavija)
Naslednik	Ratko Martinović
Odlikovanja	odlikovanja SFR Jugoslavije: Orden narodnog oslobođenja Orden partizanske zvezde Orden zasluga za narod sa zlatnim vencem Orden bratstva i jedinsta Orden narodne armije Orden za hrabrost Partizanska spomenica 1941. odlikovanja Kraljevine Jugoslavije: inostrana odlikovanja: Orden Kutuzova drugog stepena Šablon:Orden belog lava1

Savo Orović (Lijeva Rijeka, 30. januar 1888 — Beograd, 22. jun 1974), učesnik Prvog svetskog rata, pukovnik Jugoslovenske vojske, učesnik Aprilskog rata i Narodnooslobodilačke borbe i general-pukovnik JNA.

Savo Orović je kao fotograf Vrhovnog štaba NOVJ snimio neke od najznačajnijih fotografija drugog svetskog rata u Jugoslaviji. On je kroz čitav rat sačuvao svoje negative sa snimcima iz bitaka, uključujući Neretvu, Sutjesku, desant na Drvar i mnoge druge. Njegove fotografije su nakon rata objavljene u mnogim knjigama i muzejskim postavkama.

Po oslobođenju, prvi je načelnik Vojne akademije u Beogradu, od 1944. do 1947. godine.

Biografija

Rođen je 30. januara 1888. godine u Lijevoj Rijeci. Pešadijsku školu završio je na Cetinju 1910. godine, a potom je od 1914. godine živeo u Južnoj Americi, gde je emigrirao iz političkih razloga. Godine 1915. se vratio u Crnu Goru i učestvovao u Prvom svetskom ratu kao oficir Crnogorske vojske. Bio je komandir izviđačkog voda u Donjovasojevićkoj brigadi. Posle kapitulacije Vojske Crne Gore, januara 1916. godine, učestvovao je kao komita u borbi protiv austrougarskog okupatora. Uhapšen je nakon što je potkazan od strane jataka i osuđen na deset godina robije, koju je izdržavao u Podgorici, u zatvoru „Jusovača”. Iz zatvora je izašao 1918. godine.

Period kraljevine

Posle završetka Prvog svetskog rata i stvaranja Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, stupio je u Vojsku Kraljevine SHS, jula 1919. godine, u činu pešadijskog potporučnika, da bi u decembru iste godine bio proizveden u poručnika. Godine 1933. završio je Informativni tečaj Pešadijske oficirske škole u Sarajevu. U Jugoslovenskoj kraljevskoj vojsci imao je čin pukovnika i bio na dužnosti komandanta bataljona u 151. pešadijskom puku u Boki kotorskoj. Kapetan druge klase postao je 1923, kapetan prve klase 1926. godine, potpukovnik 1936. — u to vreme nalazio se na mestu komandanta detašovanog bataljona u Nevesinju — i konačno pukovnik 1940. godine.

Drugi svetski rat

Posle Aprilskog rata i kapitulacije Kraljevske vojske, izbegao zarobljavanje i vratio se u rodni kraj, gde je aktivno učestvovao u pripremama za Trinaestojulski ustanak. U Nikšićki partizanski odred stupio je 17. jula 1941. godine. Bio je među retkim višim oficirima Kraljevske vojske koji su stupili u partizane. Kada su maja 1943. godine uvedeni činovi u NOVJ, odlukom Vrhovnog komandanta NOV i POJ Josipa Broza Tita, Savu Oroviću je prvom dodeljen čin general-lajtnanta, drugi je bio Jakob Avšič.

U toku Narodnooslobodilačkog rata (NOR) bio je na funkcijama:

• vojnog savetnika Operativnog štaba NOP odreda Hercegovine;
• komandanta Nikšićkog NOP odreda, od 1941;
• člana Glavnog štaba NOP odreda Crne Gore i Boke i član Vrhovnog štaba NOV i POJ, od 1942;
• komandanta Oficirske škole Vrhovnog štaba NOV i POJ, od maja 1942;
• vojnog savetnika Prve, Druge i Treće divizije;
• načelnika Glavnog štaba NOV i PO Vojvodine, od 1943;
• komandanta Pešadijskog vojnog učilišta (kasnije Vojne akademije JNA), od decembra 1944. do 1947. godine.

General-lajtnant Savo Orović je za vreme bitke na Sutjesci svojim fotoaparatom slikao Josipa Broza Tita ranjenog ispred jedne pećine sa Ivanom Ribarom.

Član Komunističke partije Jugoslavije (KPJ) postao je 1943. godine. Tokom NOR-a učestvovao u mnogim borbama: na Kupresu, na Sutjesci, u Fruškoj gori, kod Brčkog i Bijeljine i u desantu na Drvar. Bio je član Antifašističkog veća narodnog oslobođenja Jugoslavije (AVNOJ).

Posleratni period

Prijem general-pukovnika Save Orovića kod maršala Tita

Posle oslobođenja Jugoslavije, vršio razne dužnosti u Jugoslovenskoj narodnoj armiji (JNA), u Generalštabu. Penzionisan je 1952. godine u činu general-pukovnika JNA. Biran je za poslanika Savezne narodne skupštine i Narodne skupštine Narodne Republike Crne Gore.

Preminuo je 22. juna 1974. godine u Beogradu. Sahranjen je u porodičnoj grobnici na Novom groblju u Beogradu.

Odlikovanja

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih visokih jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su — Orden narodnog oslobođenja, Orden partizanske zvezde prvog reda, Orden zasluga za narod prvog reda, Orden bratstva i jedinstva prvog reda, Orden narodne armije prvog reda i Orden za hrabrost.

Od odlikovanja Kraljevine Jugoslavije, ističu se Orden Belog orla i Medalja za vojničke vrline, a od inostranih odlikovanja sovjetski Orden Kutuzova drugog stepena, čehoslovački Orden belog lava i francuski Ratni krst 1939–1945.

Dela

Jedna od najpoznatijih fotografija Sava Orovića - Predsednik AVNOJ-a dr Ivan Ribar i ranjeni Vrhovni komandant NOVJ Josip Broz Tito, tokom Bitke na Sutjesci.

Objavio je sledeća dela:

• „Nevesinjski ustanak u pesmi i prozi“, Zagreb, 1936;
• „Četnici i partizani“, Vis, 1944;
• „Album fotografija iz narodnooslobodilačkog rata“, Beograd, 1951;
• „Iznenađenje u ratu“, Beograd, 1954;
• „Moralno vaspitanje“, Beograd, 1962;
• „Ratni dnevnik 1941—1945“, Beograd, 1972.

Godine 1960. sa češkog jezika preveo je knjigu „Marko Miljanov”, autora Jozefa Holečeka.

Literatura

• Enciklopedija Jugoslavije (knjiga šesta). „Jugoslovenski leksikografski zavod“, Zagreb 1965. godina.
• Popović, Borivoje; Marčesku, Nikolaj (2000). Načelnici Vojne akademije 1850—2000. Beograd: Vojnoizdavački zavod. (COBISS)

Savo Orović na Wikimedijinoj ostavi

Portal NOB Segment isključivo posvećen Narodnooslobodilačkoj borbi.