Rondo

Rondo (nastalo od francuske riječi rondeau) je riječ koja se upotrebljava u muzici na brojne načine, najčešće misleći na muzičku formu, ali i na karakterni tip različit od forme. Iako se sada zove rondo, oblik se počeo uputrebljavati u baroku pod nazivom ritornello (nastalo od latinske riječi ritonare što znači “vraćati se”, što označava vraćanje na orginalnu temu ili motiv “A”). Uprkos tome što ta dva termina imaju nekoliko razlika u značenju, neki ljudi ih tumače isto.

U obliku rondo se glavna tema naizmjenično smjenjuje sa više kontrastnih tema koje se zovu “epizode”. Opća ritmička šema se može prikazati kao abacada… Broj tema je različit od djela do djela, i ponavljajući dio je ponekad skraćen zbog varijacije.

Rondo se počeo češće upotrebljavati u doba klasike, iako se može naći i u ranijim radovima. U doba klasike i romantike se koristi i kao zadnji pokret sonate, simfonije ili concerta. Klasična djela se često završavaju rondom, te je najčešće četvrti pokret djela rondo, samo sonate i concerti imaju rondo na mjestu trećeg pokreta.

Rondo je korišten u baroku da se napišu ritornello rondo, što je proširivanje ronda spajanjem sa ritornellom. Takvi oblici su korišteni u brzim pokretima baroknih concerta u kojima orkestar (koji svira glavnu temu) kontrastira grupi solista (koji svira epizode).

Drugo često proširivanje ronda je spajanje sa sonatom, čime se dobije oblik sonata rondo. U ovakvim kompozicijama druga tema ima sličnu ulugu drugog stava sonate pojavljujući se prvo u tonalitetu različitog od tonskog, a kasnije se ponavljajući u tonskom tonalitetu.

Rondo kao karakterni tip se pripisuje brzoj živoj muzici – obično vivo. Muzika koja se naziva rondo obično ima i formu i karakter rondo, mada postoji i dosta primjera kompozicija koje su rondo po formi, ali ne i po karakteri. Kompozitori kao George Gershwin te kompozicuje ne nazivaju rondo.