Prijeđi na sadržaj

Niels od Danske

Izvor: Wikipedija
Niels
kralj Danske
Vladavina 1104–1134
Prethodnik Erik I Svedobri
Nasljednik Erik II Emune
Suprug/a Margaret Fredkulla
Ulvhild Håkansdotter
Potomstvo Magnus I od Švedske
Puno ime Niels Svendsen
Kuća Kuća Estridsen
Otac Sweyn II od Danske
Rođen/a c. 1065
Umro/la 25. jun 1134. (dob: 68–69)
Schleswig
Religija rimokatoličanstvo

Niels od Danske (danski: Niels af Danmark; c. 1065 – 25. jun 1134) bio je kralj Danske koji je vladao od 1104. do smrti.

Rodio se kao jedno od mnogobrojne djece kralja Svenda Estridsena; ime majke nije poznato, a historijski izvori navode da je bila kraljeva konkubina. Čak četvoro Nielsove braće su prije njega bili na prijestolju. U historijskim zapisima se prvi put spominje 1086. godine, kada je poslan kao talac u Flandriju, odnosno kao zamjena za svog brata Olafa I.[1] U julu 1103. je njegov brat Erik Svedobri umro na hodočašću, te je Niels bio posljednji preživjeli sin prethodnog kralja. Zbog toga je izabran,[2] iako je Erik kao svog nasljednika izabrao svog zamjenika Haralda Kesju.[3] Oženio se za Margaret Fredkulla, kćer švedskog kralja Ingea, za koju se vjeruje da je imala značajan uticaj na svog supruga.[1]

Nielsovu dugu vladavina je tokom najvećeg vremena karakterizirao mir na unutrašnjem planu. Kronika Chronicon Roskildense ga opisuje kao blagog i susretljivog, iako ne sposbnog vladara.[4] Usprkos toga je uvodio određene reforme, prije svega tako što je svoju pratnju (hird) podijelio na vojni i civilni ogranak,[5] od kojih je potonji bio zadužen za prikupljanje poreza.[4] Članove porodice je imenovao kao svoje jarlove, uključujući zeta Jarl Ubbea i nećake Erika (Emunea) i Knuda Lavarda, sinove Erika Svedobrog.[4] Niels je podržavao kanonizaciju svog brata Knuta IV Svetog tako što je obasiopao poklonima svećenstvo u Odenseu, te nastojao ojačati monarhiju kroz pomoć crkve.[3] Usprkos toga, nije uspio dobiti podršku magnata u Zealandu.[3] U savezu sa Poljskom je vodio pohode protiv Venda na istoku.[4] Godine 1125. Nielsov sin Magnus je proglašen kraljem Švedske kao Magnus I.[6]

Margaret je umrla 1128. ili 1129. godine[4] a sljedeće godine je Magnus svrgnut sa švedskog prijestolja.[6] To je označilo početak nemira nakon 26 godina mira; do njega je došlo kada se Magnus sukobio sa Knudom Lavarda. Knud je bio popularan u Vojvodstvu Schleswig, gdje je služio kao jarl, i mnogi su ga vijdeli kao Nielsovog potencijalnog nasljednika.[1] 7. januara 1131. Magnus je ubio Knuda kraj Haraldsteda sjeverno od Ringsted. Niels je ispočetka osudio Magnusov čin, ali se na kraju ipak svrstao na njegovu stranu kada su oružje uzeli sljedbenici Knudovog poulbrata Erika Emunea. Tako je izbio građanski rat u kome je Niels uživao snažnu podršku na Jyllandu,[1] kao i od strane Crkvc.[2] Osigurao je i podršku Svetog Rimskog Carstva pristavši da se danska Nadbiskupija Lund u Sknaiji podvrgne njemačkoj Nadbiskupiji Hamburg-Bremen, što je potaklo lundskog nadbiskupa Assera da podrži Erika.[5]

Erik nije imao mnogo uspjeha u Danskoj, te se 1134 povukao u Skaniju. Niels i Magnus su se u junu 1134. iskrcali u zalivu Fotevik na obali Skanije, nastojeći Eriku nanijeti odlučan poraz. 4. juna 1134. je došlo do bitke kod Fotevika gdje su Nielsa i Magnusa iznenadili njemački konjanici u Erikovoj službi.[7] Niels je uspio pobjeći, ali je Magnus ubijen.[1] Niels se pokušao skloniti kod rimsko-njemačkog cara Lotara III, ali nije stigao dalje od grada Schleswiga. Iako je upozoren da ne ide u grad čiji su stanovnici voljeli Knuda Lavarda, 25. juna 1134. je u njega ušao, rekavši "Trebam li se bojati kožara i obućara?".[1] Svećenstvo ga je pozdravilo, ali se narod protiv njega pobunio, te ubio njega i njegovu pratnju.[1] Nielsovom smrću je prestala šezdesetogodišnja vladavina sinova Svenda Estridsena, a Erik je postao kralj pod imenom Erik II Emune.

Preci

[uredi | uredi kod]
Niels od Danske - preci
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
16. Styrbjörn Jaki
 
 
 
 
 
 
 
8. Thorgil Styrbjörnsson Sprakling
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
17. Thyra Haraldsdotter od Danske
 
 
 
 
 
 
 
4. Ulf Thorgilsson
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
2. Sweyn II od Danske
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
20. Harald Plavozubi
 
 
 
 
 
 
 
10. Sweyn I Rašljobradi
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
21. Gyrid Olafsdottir od Švedske
 
 
 
 
 
 
 
5. Estrid Svendsdatter
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
22. Mieszko I od Poljske
 
 
 
 
 
 
 
11. Sigrid Gorda
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
23. Dubrawka od Češke
 
 
 
 
 
 
 
1. Niels of Denmark
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Izvori

[uredi | uredi kod]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Bricka, Carl Frederik, Dansk Biografisk Lexikon, vol. XII [Münch - Peirup], 1898, pp. 199-201. Available online
  2. ↑ 2,0 2,1 Kongerækken Arhivirano 2009-11-18 na Wayback Machine-u at The Danish Monarchy
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Niels, konge af Danmark at Gyldendals Encyklopædi
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Stefan Pajung, Niels 1065–1134 Arhivirano 19 July 2011 na Wayback Machine-u, Aarhus University, 22 January 2010
  5. ↑ 5,0 5,1 "Gads Historie Leksikon", 3rd edition, Copenhagen, 2006. Entry: Svend Estridsen-sønner, Paul Ulff-Møller, p.637
  6. ↑ 6,0 6,1 Kings and Queens of Sweden — A thousand year succession Arhivirano 2011-05-17 na Wayback Machine-u at Monarchy of Sweden
  7. ↑ Krig og krigsteknologi i middelalderen[mrtav link] at "Museer i København - og omegn"
Niels
Rođen/a: cca. 1064 Umro/la: 25. jun 1134
Kraljevske titule
Prethodi:
Erik Svedobri 		kralj Danske
1103–1134 		Slijedi:
Erik II Emune
Izvor: https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=Niels_od_Danske&oldid=41319927