Mušutište
| Mušutište | |
|---|---|
|
| |
| Osnovni podaci | |
| Država |  Srbija
|
| Pokrajina | Kosovo i Metohija |
| Upravni okrug | Prizrenski okrug |
| Opština | Suva Reka |
| Stanovništvo | |
| Geografija | |
| Koordinate | 42°17′48″N 20°53′22″E / 42.2967°N 20.8894°E |
  Mušutište Mušutište (Srbije) | |
Koordinate: 42° 17′ 48" SGŠ, 20° 53′ 22" IGD
Selo Mušutište se nalazi pod obroncima Šar planine, severoistočno od Prizrenske ravnice. Danas pripada Suvorečkoj opštini na Metohiji. Važilo je za se jedno od najvećih sela na Kosovu i Metohiji.
Prvi pomen o njemu datira još iz 1315. godine. Car Dušan ga je 1348. zajedno sa crkvama Sv. Bogorodice Odigitrije i crkvom Sv. Simeona priložio manastiru Svetog Arhangela kod Prizrena.
Propašću srpske carevine u 14. veku, Mušutište je, kao i ostali srpski krajevi, palo pod Osmanlijsku vlast. Njegovo stanovništvo našlo se u ropstvu koga je pratilo kulučenje, danak u krvi, islamizacija i sve ono što je karakteristično za vreme vladavine Osmanlijske imperije.
Gilhanski hatišerif iz 1839. godine, kojim su svi narodi nemuslimanske narodnosti u Osmanlijskom carstvu dobili podjednaka prava sa ostalima, je učinio da su i Srbi u ovom kraju počeli živeti lakše. Naravno, Osmanlijska imperija i njeni predstavnici, age i begovi, su se prilagođavali trenutnom odnosu koji je evropska diplomatija imala prema njima, ali nisu bili spremni da albanske silnike zaustave u njihovim zulumima i progonima Srpskog življa.
I drugi istorijski događaji, poput oslobodilačkih ratova Srbije i Crne Gore protiv Turske 1876-1878., Prizrenske lige 1878., revolucije Mladih Turaka 1908., uticale su na odnose prema Srpskom življu u ovom mestu. Srpski narod je opstajao jer su ga hrabrile mnoge zadužbine iz najstarijeg Nemanjićkog perioda. Danas se zna za deset.
Mesnu zajednicu Mušutište činili su selo Mušutište i zaseoci Kovače, Delovce, Dragiće, Batiće i Crkvena Mahala. Na njihovoj teritoriji nalazilo se preko 16 pravoslavnih crkava, jedan manastir i dve isposnice. Od toga je 14 crkava bilo aktivno i u njima se obavljala služba. Pre rata 1999. godine, na teritoriji mesne zajednice živelo je preko 1.700 Srba, dok u samom selu Mušutište preko 1.000. Danas su svi raseljeni. I ako bi mnogi želeli da se vrate, nemaju gde, pošto su im kuće, isto kao i crkve potpuno razrušene posle rata.[1] Raseljeni, obično za praznike dolaze organizovano, u pratnji specijalne policije i/ili KFOR-a, da obiđu svoje razrušene crkve i domove.[2]
Manastir Sveta Trojica Rusenica nalazi se na brdu iznad Mušutišta u podnozju planine Rusenica, 2 km južno od sela. Mada nema tačnih podataka o njegovom osnivanju[3], zna se da je postojao jos 1433. godine, odkad se počeo voditi njegov Pomenik - katastih. Crkva je jednobrodna, zidana pritesanim kamenom, a fasade su delimično ukrašene keramoplastičnom dekoracijom.[3] U blizini manastira nalazi se isposnica Rusenica u prirodnoj pećini. Rušen i obnavljan u više navrata. Registrovan je na listi spomenika kulture.[3] Trenutno potpuno uništen eksplozivom od strane šiptara u drugoj polovini juna 1999. po dolasku nemačkih snaga KFOR-a, a prethodno opljačkan i spaljen. [4]
Sveta Bogorodica Odigitija potiče iz 1315. Nalazi se u Crkvenoj Mahali, a kao zadužbinu je sagradio veliki kaznac Jovan Dragoslav[5], vrhovni dvorski upravnik državnih dobara, sa ženom Jelenom, sinom Stanišom i ćerkom Anom. Natpis iznad vrata spada u red najlepsih inajstarijih srpskih epigrafskih spomenika. Crkva se nalazi u južnom delu sela na obodu planine a pored nje protiće Bela reka.Juzno od crkve nekih 500 metara dublje u planinini nalaze se matoske isposnice.
Nažalost crkva je dozivela istu sudbinu kao i manastir t.j. potpuno je porušena 1999[5], a posečeni su i stoletni borovi u dvorištu crkve.
Crkva Svetog Simeona se pominje 1307. godine. Nju je kralj Stefan Dečanski zajedno sa ljudima, vinogradima, mlinovima i drugim dobrima darovao crkvi Prizrenske episkopije, Bogorodici Ljeviškoj. Od nje više nema ostatake, a nalazila se u Gornjoj Mahali između Crne reke i Delovačke reke s leve strane puta za Delovče.
- Crkva Svetog Arhangela u Crkvenoj mahali.
- Crkva Svetog Atanasije u Crkvenoj mahali.
- Crkva Svetog Nikole u Crkvenoj mahali.
- Crkva Svetog Nikole u Gornjoj mahali ima svoj plac.
- Ostaci crkve Svetog Đorđa nalaze se ispod sela Mijovac.
- Crkva Sveti Spas u Mecićevoj mahali.
- Crkva Svete Petke nalazi se na udaljenosti od 1 km, severozapadno od sela Mušutišta na polju zvanom Makiš.
- ↑ Srpske novine: Otpor povratku Srba u selo Mušutište, Beta, 28. avgust 2010, pristup 24. februar 2013, Pristupljeno 5. 5. 2013.
- ↑ Srbel: Eksplozija u blizini crkve u Mušutištu nakon liturgije, 28. avgust 2012, pristup 24. februar 2013 Arhivirano 2012-09-05 na Wayback Machine-u, Pristupljeno 5. 5. 2013.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Spomenici kulture u Srbiji: Manastir Sv. Trojica, pristup 24. februar 2013, Pristupljeno 5. 5. 2013.
- ↑ Večernje novosti: Liturgija posle 12 godina na ruševinama hrama Sv. Trojice, Tanjug, 12. jun 2011, pristup 24. februar 2013[mrtav link], Pristupljeno 5. 5. 2013.
- ↑ 5,0 5,1 Spomenici kulture u Srbiji: Crkva Sv. Bogorodice Odigitije, pristup 24. februar 2013, Pristupljeno 5. 5. 2013.
