Konstruktivistička arhitektura
Za ostale upotrebe, v. Konstruktivizam.Konstruktivizam je pravac u savremenoj umetnosti koji se razvija posle Prvog svetskog rata u arhitekturi se stavlja akcenat na funkcionalizam konstrukcije i naglasak na izražanju konstruktivnih elemenata i estetsko uobličavanje novih materijala ; stakla, armiranog betona i čeličnih konstrukcija i savremene tehnike gradnje. Prvo konstruktivističko delo smatra se nerealizovani projekat Vladimira Tatljina za spomenik III internacionali iz 1919. – 1920. godine.[1]
Kako nemačku tako i holandsku arhitekturu posle 1910. godine karakteriče obrazovanje grupa koje se mogu smatrati ekspresionističke i konstruktivističke i koje su se pozivale na Frenk Lojd Rajta. Konstruktivizam kao pokret prvo se razvija u Evropi u prvom redu u Sovijetskom Savezu, Holandiji, Nemačkoj, Francuskoj u Velikoj Britaniji se razvijao oko 1930. godine a u SAD od polovine 20.- tih godina (Rihard Neutra , Frenk Lojd Rajt i drugi). U Holandiji je nastala grupa De Stijl od 1917. godine u koju spadaju Teo van Dusbrih čije su teoretske postavke bile veoma plodne i Ludvig Mis van der Roe i drugi.
Ruski konstruktivizam je imao uticaj na arhitekturu celoga sveta i spada u avangardnu umetnost. Ruske arhitekte su se trudili da izbrišu granice između gradova i sela i projaktovali su zgrade sa mnogim komunalnim službama, koje bi oslobodile žene od kućnog rada, obrazovale i vaspitavale omladinu, gradili komune sa mnogim službama, grupnom ishranom, kulturnim životom i drugo.[1]
Ove predstave konstruktivista nisu u potpunosti bile realizovane. Obnova Sovjetskog Saveza sprovodila se sa konstruktivističkog stanovišta a ne sa pozicija koje su bile preživljene i kreativni umetnici su se okupili na vodećim mestima koja su uticala na razvoj arhitektonske misli. Na ključnim mestima su bili Kazimir Maljevič, Vladimir Tatljin, El Lisicki i vršili su plodan uticaj na opštu situaciju. U Rusiju su stizali i svetski poznati arhitekti te je i Le Korbizije učestvovao na jednom konkursu na koji je bio pozvan od ruske vlade 1928. godine.[2]
No njegov projekat iako je bio napredan nije bio odabran na konkursu. Već tada se pojavljuje težnja da se radi u duhu nacionalnih tradicija što dovodi da sve strane arhitektie napuštaju Rusiju a domaće arhitekte primorane su da radu u stilu nacionalnih tradicija u arhitekturi što dovodi kasnije do stvaranja socijalističkog realizma koji je dugo trajao u Rusiji i sve do savremenih arhitektonskih stremljenja u svetu.[2]
- Pol Artaria („Paul Artaria“)
- Ivan Leonidov („Iwan Leonidow“)
- El Lisicki („El Lissitzky“)
- Hans Majer („Hannes Meyer“)
- Konstantin Melnjikov („Konstantin Mielnikow“)
- Verner Moser („Werner Max Moser“)
- Presents grupa(„Praesens“)
- Mart Stam („Mart Stam“)
- Vladimir Tatljin („Władimir Tatlin“)
- Maks Berg(„Max Berg“)
- Rihard Fuler („Richard Buckminster Fuller“)
- Hans Isler („Heinz Isler“)
- Pjer Luiđi Nervi („Pier Luigi Nervi“)
- Frai Oto („Frei Otto“)
-
Zgrada „Moselprom“ 1923.-24. -
Garaža, Mijelnjikov 1926. -
“Gostorg“ zgrada u Moskvi 1926. -
zgrada Izvestie Moskva 1926. -
Sloboda klub Moskva Melnjikov 1927. -
Kauhuk klub Melnjikov Moskva 1927 -
Konstruktivistički objekat u Moskvi 1920 -
Radnički klub Mjelnjikov 1927. -
Objekat Ivan Fomina iz 1929. -
MPS zgrada Moskva Ivan Fomin 1930. -
Interturist garaža Melnjikov 1934.
- H,W. Janson, Istorija umetnosti, Beograd 1962.
- Đina Piskel, Opšta istorija umetnosti, Beograd 1972.
- Prehledný kulturní slovnik Mladá Fronta, Praha 1964.
- Přiručni slovnik nauční ČS Akadémia vied, Praha 1966.
- Udo Kuterman, Savremena arhitektura, Novi Sad 1971.
- Hledani tvarú, Igor Zhor, Praha 1967.
- Heritage at Risk: Preservation of 20th Century Architecture and World Heritage Arhivirano 2008-01-11 na Wayback Machine-u - April 2006 Conference by the Moscow Architectural Preservation Society (MAPS)
- Archive Constructivist Photos and Designs at polito.it Arhivirano 2008-04-11 na Wayback Machine-u
- The Moscow Times' Guide to Constructivist buildings Arhivirano 2007-04-09 na Wayback Machine-u
- Guardian article on preserving Constructivist buildings
- Constructivism in Architecture at Kmtspace Arhivirano 2006-09-03 na Wayback Machine-u
- Campaign for the Preservation of the Narkomfin Building Arhivirano 2007-02-11 na Wayback Machine-u
- Constructivist designs at the Russian Utopia Depository
- Constructivism and Postconstructivism at St Petersburg's Wandering Camera