Invazija Italije na Albaniju
| Invazija Italije na Albaniju | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Segment Međuratnog perioda | |||||||||
 Tri albanska vojnika zajedno sa seljacima bježe prema granici Kraljevine Jugoslavije, 12. aprila 1939. | |||||||||
| |||||||||
| Sukobljene strane | |||||||||
 Italija
|
 Albanija
| ||||||||
| Komandanti i vođe | |||||||||
| Vittorio Emmanuele III Benito Mussolini Alfredo Guzzoni
|
Zog I Abaz Kupi Mujo Ulqinaku †
| ||||||||
| Snage | |||||||||
| Kraljevska italijanska vojska: 22.000 vojnika |
Kraljevska albanska vojska: 14.500 vojnika | ||||||||
| Žrtve i gubici | |||||||||
| 25 - 400 mrtvih 97 ranjenih (u Draču) |
160 mrtvih nepoznat broj ranjenih i nestalih | ||||||||
Invazija Italije na Albaniju je bio kratkotrajni oružani sukob koji se u aprilu 1939. odigrao između Kraljevine Italije na jednoj, i Kraljevine Albanije na drugoj strani i završio okupacijom Albanije, koja je nakon toga personalnom unijom spojena sa fašističkom Italijom kao dio tzv. Italijanskog Carstva.
Uzrok invazije je bilo nastojanje Italije da mladu albansku državu iskoristi kao izvor sirovina, odnosno kao svojevrsni mostobran za dalju ekspanziju na Balkan, odnosno neuspjeh Italije da okupira Albaniju u tzv. Valonskom ratu 1920. godine. Napori da se Albanija okupira ili barem politički čvršće veže uz Italiju su se intenzivirali pod vladavinom Benita Mussolinija, ali se tome opirao kralj Zog I od Albanije, nastojeći očuvati nezavisnost svoje države. Kada je u Evropi u proljeće 1939. godine eskalirala diplomatska kriza, odnosno nacistička Njemačka okupirala Čehoslovačku, Mussolini je dobio dodatni motiv za akciju u nastojanju da očuva prestiž, odnosno pokaže se jednakim svom osovinskom partneru Hitleru. Povod za akciju je bilo rođenje Zogovog sina, odnosno mogućnost stvaranja dinastije koja bi dala dodatni legitimitet nezavisnoj Albaniji.
Italijanska vlada je 25. marta 1939. uputila službeni ultimatum u Tiranu zahtijevajući da Albaniju okupiraju italijanske trupe. Albanska vlada na njega nije odgovorila, ali se nije ni pripremila za rat, niti o ultimatumu obavijestila javnost, koja je toga postala svjesna tek kada su 6. aprila Tiranu nadletile stotine italijanskih aviona bacajući letke s obavijestima o predstojećoj okupaciji. Zog je, svjestan da se slabo opremljena i obučena albanska vojska ne može ravnopravno oduprijeti italijanskim snagama podržanim mornaricom i zrakoplovstvom, planirao namjerno ostaviti luke i gradove nebranjenima, odnosno sa vojskom se povući u planinsku unutrašnjost i odatle organizirati otpor. Taj se plan, međutim, već prvi dan izrodio u sveopću paniku i bijeg vodećih članova vlade. Iako su u nekim mjestima lokalni dobrovoljci Italijanima pružali žestok otpor, italijanske snage su već prvi dan uspjele zauzeti sve albanske luke, a već sljedeći dan i glavni grad Tiranu, kao i Skadar.
Pet dana kasnije su Italijani sazvali nacionalni parlament koji je italijanskog kralja Viktora Emanuela III proglasio novim kraljem Albanije, a Šefketa Verlaćija za premijera. Italijani su vlast nad Albanijom (s izuzetkom južnog dijela nakratko izgubljenog tokom grčko-italijanskog rata) zadržali sve do kapitulacije u drugom svjetskom ratu 1943. godine, kada su ih zamijenili Nijemci.
- Fischer, Bernd Jürgen (1999). Albania at War, 1939-1945. Hurst. ISBN 1-85065-531-6.
- Library of Congress Country Study of Albania