Georg Wilhelm Pabst
| Georg Wilhelm Pabst | |
|---|---|
 Režiser Georg Wilhelm Pabst (desno) i glumac Albert Préjean (kao Mackie Messer) prilikom snimanja filma L'Opéra de quat'sous (Opera za tri groša) godine 1931. | |
| Biografske informacije | |
| Rođenje | 25. 8. 1885. Raudnitz, Češka, Austro-Ugarska (danas Češka Republika) |
| Smrt | 29. 5. 1967. (dob: 81) Beč, Austrija |
| Supružnik | Gertrude Hennings (1924–Greška izraza: Neočekivani < operator) |
| Opus | |
| Djelatni period | 1901–1957 |
| Znamenita djela | |
Georg Wilhelm Pabst (25. august 1885 - 29. maj 1967) bio je austrijski filmski režiser, poznat kao jedan od najuspješnijih i najuticajnijih evropskih sineasta na kraju nijeme ere, odnosno doba tranzicije na zvučni film.
Pabst se rodio u porodici željezničkog radnika u današnjoj Češkoj. Kada je godine 1914. izbio prvi svjetski rat, zatekao se u Francuskoj, gdje su ga tamošnje vlasti kao državljanina neprijateljske Austro-Ugarske internirale u logor, gdje je ostao do 1919.
Poslije rata je nastavio karijeru u teatru, odakle se prebacio u kinematografiju Weimarske Njemačke. Prvo značajnije ostvarenje mu je bila socijalna drama Ulica bez veselja iz 1925. godine, koja je imala problema sa cenzurom, ali također učinila zvijezdu od Grete Garbo. Slijedio je niz zapaženih ostvarenja koje su tada dominantni ekspresionistički stil nastojala zamijeniti tzv. Novom stvarnošću. Najveći uspjeh je imao sa Pandorinom kutijom i Dnevnikom izgubljene djevojke, dva filma u kojima je od američke glumice Louise Brooks učinio međunarodnu zvijezdu.
Pabst je nastavio raditi i nakon dolaska zvučnog filma, a njegova ostvarenja sa početka 1930-ih su mu zbog eksplicitnog pacifizma i internacionalizma priskrbili reputaciju ljevičara i neprijateljstvo od nacista koji su jačali u Njemačkoj i njegovoj domovini. Nakon što su nacisti 1933. došli na vlast u Njemačkoj, emigrirao je u Francusku gdje je nastavio raditi. U ljeto 1939. se, u nikad razjašnjenim okolnostima, posjetio domovinu koja je u međuvremenu bila pripojena nacističkom Trećem rajhu. Pabst je kasnije da je to učinio iz "porodičnih razloga"; u svakom slučaju, izbijanje drugog svjetskog rata ga je spriječilo da se vrati u Francusku. Pabst je tada počeo raditi Bavaria Film i snimio je nekoliko filmova, a poslije je optužen da je pomagao nacističkoj ratnoj propagandi, te mu je reputacija bila prilično načeta. Nastojeći se osloboditi optužbi, Pabst je nakon rata snimio nekoliko eksplicitno anti-nacističkih filmova, ali oni, kao ni posljednja, komercijalno usmjerena ostvarenja, nisu zabilježila veliko oduševljenje kod kritike. Karijeru mu je prekinula Parkinsonova bolest.
Godinu dana nakon smrti su gradske vlasti Beča 1968. u znak pažnje po njemu dali ime jednoj ulici.
- Der Schatz (1923)
- Gräfin Donelli (1924)
- Die freudlose Gasse (1925)
- Geheimnisse einer Seele (1926)
- Man spielt nicht mit der Liebe (1926)
- Die Liebe der Jeanne Ney (1927)
- Abwege (1928)
- Die Büchse der Pandora (1929)
- Tagebuch einer Verlorenen (1929)
- Die weiße Hölle vom Piz Palü (1929)
- Westfront 1918 (1930)
- Skandal um Eva (1930)
- Die 3-Groschen-Oper (1931) dvije verzije: na njemačkom i francuskom
- Kameradschaft (1931)
- L'Atlantide (1932) tri verzije: na njemačkom, francuskom i engleskom
- Adventures of Don Quixote (1933) tri verzije: na njemačkom, francuskom i engleskom
- Du haut en bas (1933)
- Cette nuit-là (1933)
- A Modern Hero (1934)
- Mademoiselle Docteur (1937)
- Le drame de Shanghaï (1938)
- Jeunes filles en détresse (1939)
- Komödianten (1941)
- Paracelsus (1943)
- Der Fall Molander (1945)
- Der Prozeß (1948)
- Geheimnisvolle Tiefe (1949)
- Ruf aus dem Ätherr (1951)
- La voce del silenzio (1953)
- Cose da pazzi (1953)
- Das Bekenntnis der Ina Kahr (1954)
- Der letzte Akt (1955)
- Es geschah am 20. Juli (1955)
- Rosen für Bettina (1956)
- Durch die Wälder, durch die Auen (1956)
- Georg Wilhelm Pabst, « Servitude et grandeur de Hollywood », Le rôle intellectuel du cinéma, Paris, SDN-Institut International de Coopération Intellectuelle, 1937, pp. 251–255
- Barthélémy Amengual, G.W. Pabst, Paris, Seghers, 1966
- Lee Atwell, G.W. Pabst, Boston, Twayne Publishers, 1977
- Jean Mitry, Histoire du cinéma. Art et industrie, 5 volumes, Paris, Editions Universitaires – J.P. Delarge, 1967–1980
- Siegfried Kracauer, De Caligari à Hitler. Une histoire psychologique du cinéma allemand, Paris, Flammarion, 1987
- The Films of G.W. Pabst. An extraterritorial cinema, edited by Eric Rentschler, New Brunswick, Rutgers University Press, 1990
- John Baxter, "G.W. Pabst" in International Directory of Films and Filmmakers, Chicago, 1990, pp. 376–378
- G.W. Pabst, herausgegeben von Wolfgang Jacobsen, Berlin, Argen, 1997
- Enrico Groppali, Georg W. Pabst, Firenze, La Nuova Italia, 1983
- Marc Van den Berghe, La mémoire impossible. Westfront 1918 de G.W. Pabst. Grande Guerre, soldats, automates. Le film et sa problématique vus par la 'Petite Illustration' (1931), Bruxelles, 2001 [1] Arhivirano 2007-09-28 na Wayback Machine-u