Eddie Murphy
Za ostale osobe s istim imenom, v. Eddie Murphy.| Eddie Murphy | |
|---|---|
| |
| Rođen/a | 3. 4. 1961. Brooklyn, New York |
| Medium | Stand-up komedija, Film, Televizija |
| Državljanstvo | američko |
| Godine aktivnosti | 1980 - |
| Uticaji od | Jerry Lewis, Richard Pryor, Peter Sellers, Redd Foxx, Bill Cosby, Elvis Presley (to be a singer) |
| Uticao/la na | Chris Rock, Martin Lawrence, Dave Chappelle, Andy Milonakis, George Lopez, Chris Tucker, Jeff Garlin, Russell Peters |
| Suprug/a/zi/ge | KRUSEVLJANKA (2000-2012) |
| Zlatni globusi | |
| Najbolji sporedni glumac u filmu 2006 Dreamgirls – James "Thunder" Early | |
| Nagrade Grammy | |
| Najbolji humoristički album 1984 Eddie Murphy: Comedian | |
| Nagrade Screen Actors Guild | |
| Najbolji sporedni glumac u filmu 2006 Dreamgirls – James "Thunder" Early | |
Edvard "Edi" Regan Merfi' (engl. Edward "Eddie" Regan Murphy) (rođen 3. aprila 1961. godine) je američki glumac i komičar, dobitnik Zlatnog Globusa (Golden Globe), Gremi nagrade (Grammy Award), nagrade Skrin Aktors Gild (Screen Actors Guild) (na srpskom, Nagrada esnafa filmskih glumaca), a bio je nominovan i za nagradu Oskar, Američke filmske akademije. Edi Merfi, okušao se takođe i kao pevač, ali bez nekog većeg uspeha. Edi je započeo svoju karijeru u Ruzveltovom centru mladih (Roosevelt Youth Center), u Njujorku na Long Ajlendu, gde je i odrastao. U 19. godini on postaje izvođač u NBC-ovom šou programu “Subotom uveče uživo” (Saturday Night Live), nedugo pošto je maturirao u Ruzveltovoj junior-senior srednjoj školi (Roosevelt Junior-Senior High School). U njegove uloge bile su uključene: parodija Bakveta (Buckwheat) iz Malog Raskala (Little Rascals) i crnački-geto verzija (inner-city black version) Fred Rodžersa (Fred Rogers) poznata kao “Mister Robinson” ("Mr. Robinson"). Bivši “SNL” (SNL) pisac Margaret Humpert (Margaret Humphert) izjavila je da su Edi Merfi i Bil Mari (Bill Murray) dva najtalentovanije čoveka u istoriji šou biznisa. Marfi napušta šou sredinom sezone 1983–1984, pojavljujući se u ostatku te sezone samo u filmovanim skečevima.
Merfi je kasnije glumio u mnogim komedijama uključujući u to i seriju filmova “Policajac sa Beverli hilsa” (“Beverly Hills Cop”), postajući tako jedan od najviše plaćenih glumaca u Holivudu. Bio je počastvovan nominacijama za Godlen Globus (Zlatni globus) nagradu za najboljeg glumca u komedijama i mjuziklima, za njegove uloge u filmovima “Policajac sa Beverli Hilsa” (Beverly Hills Cop), “Berza” (“Trading Places”) (kod nas prikazivan takođe pod nazivom "Kolo sreće") i “Otkačeni profesor” ("The Nutty Professor"). U 2007. godini dobio je nagradu Zlatni globus za ulogu u filmu “Devojke iz snova” (“Devojke iz snova”).
On je dobro poznat i kao “pozajmljivač glasa” (voice actor) za uloge Pi-Džeja i Magarca u seriji “Šrek” (“Shrek”) i ulogu kineskog zmaja Mušu u Diznijevom “Mulanu” (“Mulan”), u produkciji Kompanije Volta Diznija. Marfi je učinio značajan otklon od ostalih i po tome što je glumio u više filmskih serijala nego bilo koji drugi glumac u Holivudu. U ove njegove filmove ubrajaju se “Policajac sa Beverli Hilsa II” (1987) “Novih 48 sati” (Another 48 Hrs) (1990), “Policajac sa beverli hilsa III” (1994), “Doktor Dulitl 2” (2001), “Otkačeni profesor II” (2000), “Šrek 2” (2004) i dolazeći “Šrek 3” (2007).
U nekim od svojih filmova on je igrao višestruke uloge kao dodatak njegovom glavnom liku, kao u filmovima, “Dolazak u Ameriku” ("Coming to America"), gde igra četiri radikalno različita karaktera, zatim “Otkačeni profesor”, gde je odglumio većinu članova Klamps klana, i u filmu koji treba da se prikaže 2007. pod nazivom Norbit (“Norbit”). Još jedan zaštitini znak Edija Marfija je njegov duboki, zarazni i u značajnoj meri šašavi smeh (“eHeHeH” - smejanje u "rikverc"). U anketi iz 2005. godine vezanoj za izbor “Komedijskog Komičara” (“The Comedian's Comedian”) on je izabran u vrh top liste među 50 najboljih uloga u komedijama ikada odigranih, i to od strane svojih kolega komičara i drugih učesnika komedija. Edi Marfijev stariji brat, Čarli Marfi, je takođe glumac, od skora najviše poznat zahvaljujući njegovom pojavljianju u “Čapelovom šou” (“Chappelle's Show”)
| Filmografija glumca Edija Merfija | |||
| God. | Srpskohrvatski naziv | Originalni naziv | Uloga |
|---|---|---|---|
| 1982 | Novih 48 sati | 48 Hrs. | Reggie Hammond |
| 1983 | Berza | Trading Places | Billy Ray Valentine |
| 1983 | Eddie Murphy Delirious | ||
| 1984 | Best Defense | ||
| 1984 | Policajac sa Beverli Hilsa | Beverly Hills Cop | Aksel Foli |
| 1986 | Zlatno dete | The Golden Child | |
| 1987 | Policajac sa Beverli Hilsa 2 | Beverly Hills Cop III | Aksel Foli |
| 1987 | Eddie Murphy Raw | ||
| 1988 | Coming to America | ||
| 1989 | Harlem Nights | ||
| 1990 | Još 48 sati | Another 48 Hrs. | |
| 1992 | Bumerang | Boomerang | |
| 1992 | Uvaženi gospodin | The Distinguished Gentleman | |
| 1994 | Policajac sa Beverli Hilsa 3 | Beverly Hills Cop III | Aksel Foli |
| 1995 | Vampir u Bruklinu | Vampire in Brooklyn | |
| 1996 | Otkačeni profesor | Nutty Professor | Šerman Klamp |
| 1997 | Metro | Metro | |
| 1998 | Mulan | Mulan | |
| 1998 | Doctor Dolittle | ||
| 1998 | Holy Man | ||
| 1999 | Life | ||
| 1999 | Bowfinger | ||
| 2000 | Otkačeni profesor 2 | Nutty Professor II: The Klumps | |
| 2001 | Šrek | Shrek | magare |
| 2001 | Doktor Dulitl 2 | Dr. Dolittle 2 | doktor Dulitl |
| 2002 | Šoutajm | Showtime | |
| 2002 | Avanture Pluto Neša | The Adventures of Pluto Nash | Pluto Neš |
| 2002 | Ja špijun | I Spy | |
| 2003 | Tatino obdanište | Daddy Day Care | |
| 2003 | The Haunted Mansion | ||
| 2004 | Šrek 2 | Shrek 2 | magare |
| 2006 | Devojke iz snova | Dreamgirls | James 'Thunder' Early |
| 2007 | Norbit | Norbit | Norbit Rajs |
| 2007 | Šrek 3 | Shrek the Third | magare |
| 2008 | Sve o Dejvu | Meet Dave | |
