Ečka
| Ečka | |
|---|---|
|
| |
| Osnovni podaci | |
| Država |  Srbija
|
| Pokrajina | Vojvodina |
| Upravni okrug | Srednjobanatski |
| Grad | Zrenjanin |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo (2022) |  3999
|
| Gustina stanovništva | 177 st./km² |
| Geografija | |
| Koordinate | 45°19′04″N 20°26′20″E / 45.317833°N 20.439°E |
| Nadmorska visina | 71 m |
| Površina | 25,5 km² |
  Ečka Ečka (Srbije) | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski kod | 23203 |
| Pozivni broj | 023 |
| Registarska oznaka | ZR |
Koordinate: 45° 19′ 04" SGŠ, 20° 26′ 20" IGD
Ečka (rum. Ecica, mađ. Écska ili Német-Écska, nem. Deutsch-Etschka) je naselje grada Zrenjanina u Srednjobanatskom upravnom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 3999 stanovnika.
Ovde se nalazi Ikonostas i tronovi rumunske pravoslavne crkve u Ečki kao spomenik kulture.
Istorija Ečke i cele okoline, kao i položaj, jasno govore da su i u davnoj istorijskoj prošlosti na ovim prostorima postojali maksimalni uslovi za stalni boravak i život ljudi. Na osnovu ovoga nameće se zaključak da su ovo područje naseljavali ljudi još početkom nove ere. U prilog ovome govore i brojni arheološki lokaliteti koji se nalaze u atarima Mužlje, Botoša, Zrenjanina, Perleza i slično. Dokazano je da su na teritoriji Ečke i njene okoline još pre nove ere živela ilirska, sarmeatska, dačanska i druga plemena. Takođe je naučno dokazano da je krajem III pa do sredine IV veka živelo brojno sarmatsko pleme Roksalani. Do sada se ne raspolaže dokazima da je na mestu današnjeg sela, naučno potvrđenim, postojalo pre početka XVII veka neko stalno ljudsko naselje. Na osnovu dosadašnjih istraživanja ustanovljeno je da se na jednoj karti jugozapadnog Banata iz 1553. godine pominju od stalnih naselja samo Bečkerek, Perlez, Jankov Most i Sarča.
Ovo govori da Ečka u to vreme nije postojala. Kada su 1718. godine na osnovu Požarevačkog mira Turci proterani iz ovih krajeva Banata nastaje veći brj novih sela, a ni među tim novonastalim selima ne pominje se Ečka. Ova dva podatka govore da je ona najverovatnije nastala u XVII veku. O ovome govori i istorijski spis, tj. dekret cara Karla III od 12. septembra 1718. godine, kojim Ečka i druga okolna sela ulaze u sastav Bečkerečkog dištrikta. Ovde je nekada bilo sedište vlastelinstva grofova Lazar. Lazar Lukač, poreklom Jermenin iz Erdelja, kupio je 1781. godine ogromne posede od bečkog dvora i bio rodonačelnik porodice koja je punih 160 godine vladala Ečkom. Njihov dvorac "Kaštel", podignut u engleskom stilu, postao je centar društvenog života veći i od samog Bečkereka. Prema predanju na širokoj Panonskoj ravnici tokom svojih pohoda na Rimsko carstvo svoje šatore je upravo ovde rasprostro Atila Hunski, poznat u istoriji kao Bič Božiji. Ime Ečke se vezuje za ime njegove žene, a prema nekim legendama i prema imenu ćerke koja je na ovom mestu u ranoj mladosti preminula.
O poreklu naziva mesta nema tačnih podataka. Postoje samo legende. Jedna od tih legendi kaže da je mesto dobilo ime po imenu žene hunskog vođe Atile, zvanog „Bič božiji“. Druga, veoma slična, legenda kaže da je u tom istom hunskom logoru, umrla Atilina ćerka Ečka od groznice te da je ožalošćeni otac celom kraju dao njeno ime.
Postoje i druga tumačenja koja se temelje na latinskim rečima koje označavaju pojmove: rečna okuka (meandra) i most, kao i rumunskoj reči sa značenjem „iver“. Mađarska vlastela, nastojeći da sprovedu mađarizaciju u današnjoj Vojvodini, menjala je nemađarska imena naselja. Ovo nije mimoišlo ni Ečku. Ona je posebnim dekreto 1843. godine dobila mađarski naziv Ečehida. Ovaj postupak je izazvao veliko ogorčenje stanovništva rumunske i srpske narodnosti, pa je ono decenijama, pišući žalbe i šaljući delegacije razni predstavnicima vlasti, pokušalo da selu vrati naziv. Pošto je sve bilo uzalud Rumuni i Srbi su 2. maja 1911. godine izabrali tročlanu delegaciju i poslala je u Budimpeštu da od ministra unutrašnjih poslova traži da se selu vrati stari naziv Stara Ečka (Ečka - veke). Delegacija je uspešno izvršila posao pa je ministarstvo unutrašnjih poslova svojom naredbom od 16. januara 1912. godine selu vratila tako dugo traženi naziv - Stara Ečka.
Naseljavanje sela i njegova starost gube se u maglama prošlosti, što je ujedno slučaj i sa velikim broje drugih vojvođanskih naselja. činjenice govore da je ono nastalo u XII veku u vreme turske vladavine, u vreme velikih istorijskih događaja koji su se odigravali u ovim krajevima Ugarske. Austrijski car Karl III 1716. godine započinje kolonizaciju Banata, koja je trajala skoro 140 godina, i naseljava ga Švabama iz Bavarske, Nemaca, Rumuna, Francuzia, Bugara i dr. Potrebno je napomenuti da je u vreme kolonizacije u Banatu, pa i u Ečki, bio nastanjen dosta veliki broj Srba, koji su u ove krajeve došli u manjem delu sredinom XV veka, a većinom u vreme Velike seobe Srba 1690. godine pod vođstvom patrijarha Arsenija Čarnojevića.
Početkom 1924. godie u Ečki je došlo do seobe stanovnika. U novoosnovano selo koje je dobilo naziv Stajićevo preselile su se gotovo sve srpske porodice, tako da ih je u selu ostalo jedva tridesetak. Posle oslobođenja (1945.) selo je kao i cela zemlja, počelo naglo da se razvija, tako da se od tog perioda razvilo više nego za sve vreme svog postojanja, što je dovelo do novog doseljavanja Srba u Ečku.
Grb grofovske porodice Lazar-Harnonkurt pred kaštelom u Ečki Razvoj Ečke počinje dolaskom grofa Lazara Lukača iz Erdelja koji na velikom imanju početkom 19. veka podiže lovački dvorac Kaštel. Danas je Ečka tipično ravničarsko banatsko naselje sa prelepim restauriranim dvorcem, Rimokatoličkom neoromanskom crkvom (vredna umetnička dela flamanskih slikara u unutrašnjosti), Rumunska pravoslavna crkva Građena je u neoklasicističkom stilu, u periodu 1844-1850. godine. i malom Srpskom pravoslavnom crkvom Sv. Nikole. Ovo je najstariji i najznačajniji objekat u selu je izgrađen 1711. godine. koja spada u najstarije u Vojvodini.[1] Kaštel Ečka je građen u stilu engleskih lovačkih dvoraca. Dvorac je podigla porodica Lazar a na svečanom otvaranju dvorca 29. avgusta 1820. svirao je čuveni Franc List. Danas je ovo staro zdanje potpuno renovirano i pretvoreno u hotel.
U naselju Ečka živi 3638 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 39,5 godina (38,0 kod muškaraca i 41,0 kod žena). U naselju ima 1564 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,89.
Stanovništvo u ovom naselju veoma je nehomogeno, a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Etnički sastav prema popisu iz 2002. | ||||
|---|---|---|---|---|
| Srbi | 2466 | 54.57% | ||
| Rumuni | 1355 | 30.13% | ||
| Mađari | 187 | 4.24% | ||
| Jugosloveni | 112 | 2.64% | ||
| Romi | 79 | 1.79% | ||
| Crnogorci | 14 | 0.41% | ||
| Hrvati | 11 | 0.27% | ||
| Bugari | 11 | 0.22% | ||
| Slovaci | 10 | 0.17% | ||
| Nemci | 8 | 0.15% | ||
| Makedonci | 5 | 0.10% | ||
| Muslimani | 3 | 0.06% | ||
| Slovenci | 2 | 0.04% | ||
| Ukrajinci | 1 | 0.03% | ||
| nepoznato | 65 | 1.35% | ||
| m | ž | |||
| ? | 14 | 26 | ||
| 80 | 21 | 62 | ||
| 75-79 | 40 | 77 | ||
| 70-74 | 74 | 106 | ||
| 65-69 | 129 | 154 | ||
| 60-64 | 125 | 132 | ||
| 55-59 | 122 | 138 | ||
| 50-54 | 174 | 177 | ||
| 45-49 | 198 | 189 | ||
| 40-44 | 151 | 152 | ||
| 35-39 | 168 | 153 | ||
| 30-34 | 151 | 144 | ||
| 25-29 | 182 | 139 | ||
| 20-24 | 148 | 144 | ||
| 15-19 | 167 | 142 | ||
| 10-14 | 140 | 114 | ||
| 5-9 | 112 | 126 | ||
| 0-4 | 106 | 116 | ||
| prosek | 38.0 | 41.0 | ||
|
|
|
|
| Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija | Proizvodnja i snabdevanje... | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 874 | 189 | 9 | 11 | 308 | 16 | 85 | 58 | 25 | 51 |
| Ženski | 520 | 103 | 9 | 2 | 138 | 4 | 6 | 89 | 29 | 9 |
| Oba | 1394 | 292 | 18 | 13 | 446 | 20 | 91 | 147 | 54 | 60 |
| Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
| Muški | 2 | 11 | 43 | 19 | 12 | 14 | 1 | - | 20 | |
| Ženski | 8 | 2 | 19 | 32 | 54 | 6 | - | - | 10 | |
| Oba | 10 | 13 | 62 | 51 | 66 | 20 | 1 | - | 30 |
|
Crkva sv. Ivana Krstitelja u Ečki
- ↑ Banaterra eciklopedija Banata(2006)
- ↑ Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
- ↑ Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7
