Džamija u Umoljanima
Džamija u Umoljanima nalazi se u naselju Umoljani, općina Trnovo (FBiH), Bosna i Hercegovina, na nadmorskoj visini 1350 metara, na planini Bjelašnici. Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika, na sjednici održanoj od 9. do 15. septembra 2008. godine, donijela je odluka da se džamija u Umoljanima proglasi za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine[1] Nacionalni spomenik čini džamija i groblje.
O gradnji umoljanske džamije ne postoje pismeni tragovi, nije sačuvana vakufnama, niti ima nekog drugog dokumenta uz pomoć kojeg se pouzdano može datirati vrijeme njene izgradnje. Na osnovu implicitnog zaključivanja smatra se da je prva džamija, drvena, na ovom mjestu izgrađena prije 200 godina, a današnja džamija je vjerovatno izgrađena početkom XX vijeka.
U ovoj džamiji, tokom Drugog svjetskog rata, čuvana je i sačuvana Sarajevska Hagada.
Tokom rata 1992-1995. jedini objekat na području bjelašničkih sela koji nije bio zapaljen je džamija u Umoljanima. O tome se stvaraju i legende.
Džamija je pravougaone osnove spoljnih gabaritnih dimenzija oko 8,20 x 15,55 m, zidana od kamena. Sastoji se od otvorenog ulaznog trijema sa sofama, pretprostora sa stepeništem za mahfil, abdesthane, centralnog molitvenog prostora u prizemlju objekta, prednjeg mahfila i munare sazidane uz jugozapadni, perimetralni zid džamije.
Mihrabska niša je u jugozapadnom zidu, do nje je mahfil, sa kojeg se penje na tavanski prostor. Krovna konstrukcija je drvena, a kao pokrov primijenjen je crijep.
Munara je postavljena na postamentu zidanom od kamena i obložena je limenim plaštom. U osovini munare postavljen je drveni jarbol (stožer). Oko jarbola džamije je izvedeno spiralno stepenište kojim se penje na zatvorenu galeriju šerefe. Unutrašnjost džamije u Umoljanima sadrži sedam kaligrafskih natpisa, šest od njih su napisani na tri džamijska zida i jedan u mihrabu. Natpisi su rađeni u skorije vrijeme.
- ↑ „Nacionalni spomenik”. Arhivirano iz originala na datum 2021-11-29. Pristupljeno 2021-03-29.
- Džamija ostala sačuvana Arhivirano 2017-05-28 na Wayback Machine-u
- Džemat Umoljani