Kartimandua
Kartimandua (latinski: Cartimandua, vladala cca. 43-69) bila je kraljica britskog plemena Briganti. Na vlast je došla u vrijeme rimske invazije na Britaniju te organizirala veliku konfederaciju plemena koja su se priklonila rimskim osvajačima. Tacit nju i njegog supruga Venucija opisuje kao vrijedne i odane rimske saveznike. Godine 51. je tako pobunjeničkog vođu Karataka izručila Rimljanima nakon što je kod nje pokušao pronaći utočište poslije poraza. Kartimandua je za taj čin od cara Klaudija primila obilnu novčanu nagradu. Godine 57. se pak razvela od svog muža kako bi se udala za njegovog štitonošu Velokata. To je dovelo do svađe među bivšim supružnicima, koja je eskalirala kada je Kartimandua zarobila Venucijeve rođake. Bijesni Venucije je protiv nje digao ustanak, ugušen tek uz intervencijom IX hispanske legije pod Cezijem Nasikom. Dvanaest godina kasnije je Venucije digao novi ustanak, ali ovaj put Rimljani, prezauzeti metežom nastalim u Godini četiri cara nisu mogli poslati legije, pa je svrgnuta i protjerana, nakon čega nestaje iz historijskih zapisa.
- Cartimandua, Queen of the Brigantes Arhivirano 2010-08-28 na Wayback Machine-u
- Brigantes Nation
- Brigantes Arhivirano 2005-11-08 na Wayback Machine-u at Romans in Britain
- The Heroic Age: Brigantia, Cartimandua and Gwenhwyfar Arhivirano 2006-07-02 na Wayback Machine-u