Banatsko Karađorđevo

Banatsko Karađorđevo
Banatsko Karađorđevo;
	; Nova, Pravoslavna crkva u Banatskom Karađorđevu
Osnovni podaci
Država	Srbija
Pokrajina	Vojvodina
Upravni okrug	Srednjobanatski
Opština	Žitište
Stanovništvo
Stanovništvo (2022)	2091
Gustina stanovništva	42 st./km²
Geografija
Koordinate	45°35′00″N 20°33′28″E / 45.583333°N 20.557833°E
Nadmorska visina	74 m
Površina	59,1 km²
	Banatsko Karađorđevo Banatsko Karađorđevo (Srbije)
Ostali podaci
Poštanski kod	23216
Pozivni broj	023
Registarska oznaka	ZR

Za ostale upotrebe, v. Karađorđevo (razvrstavanje).

Koordinate: 45° 34′ 60" SGŠ, 20° 33′ 28" IGD

Banatsko Karađorđevo je naselje u Srbiji u opštini Žitište u Srednjobanatskom upravnom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 2091 stanovnika (prema popisu iz 2002. bilo je 2508 stanovnika). Nastalo od 1920. godine naseljavanjem dobrovoljaca iz Prvog svetskog rata, poreklom iz Like, Bosne, Crne Gore i Banije.

Geografske odlike

Banatsko Karađorđevo se nalazi 11 kilometara severoistočno od Žitišta (32 od Zrenjanina), na međunarodnom putu Zrenjanin-Srpska Crnja-Temišvar. Izgrađen je na nadmorskoj visini od 79-80 metara.

Istorija

Banatsko Karađorđevo dolazi u red najmlađih naselja u Vojvodini. Gradnja naselja počela je 1920. godine na imanju grofa Čekonića. Nastalo je naseljavanjem ratnih veterana Prvog svetskog rata, prvenstveno dobrovoljaca solunaca, njih je bilo 67% od svih ukupno naseljenih. Najviše ih je poreklom iz Like, Bosne, Crne Gore i Banije. Među njima je pet nosioca Karađorđeve zvezde, dvadeset i pet nosioca Albanske spomenice. Većinu je rat zatekao u SAD, na radu, u pečalbi. Đorđe Đojanović (Đorđina) i Petar Pustinja (Tremušnjak, 1892. — Banatsko Karađorđevo, 1962.), su prvi doselili u susedno nemačko selo Čestereg, u jesen 1920. godine. Nastavljeno je masovnije doseljavanje, 1921. godine. Pre i u toku gradnje naselja, doseljenici su živeli u kolonijama, smeštenim na bivšim imanjima Andrije Čekonića. Prvo doseljeničko rođeno dete u Banatskom Karađorđevu je Sima Pustinja, 13 novembra 1920. godine (Banatsko Karađorđevo, 1920. — 1984).^[1]

U Karađorđevu se naselilo 691 dobrovoljac, sa porodicama.^[2] Odluka da se gradi naselje je doneta krajem 1923. godine. Iste godine je otpočeta gradnja na Čekonićevom imanju Paul majuru, na površini od 550 katastarskih jutara. Na molbu kralja Aleksandra, dvojica francuskih oficira-arhitekata, solunaca su projektovali plan sela 1920. godine. Karađorđevo je dobilo ime po Karađorđu. Zvanično je proglašeno naseljem 15. januara 1925. godine. Pred sam Drugi svetski rat Karađorđevo je imalo 5.000 stanovnika, u proseku između 5 i 6 po domaćinstvu.^[3] U Aprilskom ratu je zarobljeno i sprovedeno u Nemačku 152 vojnika, rodom iz Karađorđeva. U toku Drugog svetskog rata, od 1941. do 1945. godine, poginulo je 279 stanovnika Banatskog Karađorđeva. Šef gradske policije u Velikom Bečkereku (sada Zrenjaninu), Juraj Špiler, je bio izuzetno represivan prema Karađorđevčanima.^[4]

Doseljenici, dobrovoljci su dugo zadržali svoju međusobnu povezanost i organizovanost, stečenu u pečalbi i u zajedničkom ratnom životu. Organizovali su lovačko društvo 24. marta 1923. godine, a sokolsko 1936. godine. Prvi Predsednik lovačkog društva je bio Vlaisavljević Ilija Papo, prvi sekretar Uzelac Miloš, a upravitelj lova Dautović Ilija. Zadržala se tradicija lovačkog društva i danas, sačinjavaju ga preko 100 registrovanih lovaca. Lovačko društvo se zove Papo, po svome osnivaču i prvom Predsedniku.

Sport

Naselje je sedište fudbalskog kluba Jedinstvo.

Demografija

U naselju Banatsko Karađorđevo živi 2.020 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 42,1 godina (41,1 kod muškaraca i 43,2 kod žena). U naselju ima 885 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,83. Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija

Godina	Stanovnika




1948.	4382	^[5]
1953.	4370
1961.	3852
1971.	3353
1981.	2855
1991.	2575	2523
2002.	2549	2508

Etnički sastav prema popisu iz 2002.
Srbi	2398	95.61%
Crnogorci	18	0.71%
Mađari	18	0.71%
Jugosloveni	16	0.63%
Hrvati	5	0.19%
Rumuni	4	0.15%
Albanci	3	0.11%
Ukrajinci	1	0.03%
Rusi	1	0.03%
Goranci	1	0.03%
Bunjevci	1	0.03%
Bošnjaci	1	0.03%
nepoznato	10	0.39%

Stanovništvo prema polu i starosti ^[6]


	m	ž
?	0	3
80	21	32
75-79	39	62
70-74	88	120
65-69	87	96
60-64	79	111
55-59	38	53
50-54	62	51
45-49	119	67
40-44	110	91
35-39	103	102
30-34	81	73
25-29	61	64
20-24	68	61
15-19	86	90
10-14	89	78
5-9	68	71
0-4	34	50
prosek	41.1	43.2

Domaćinstva

**Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	853	932	931	905	887	849	885

**Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosečan broj članova
Broj domaćinstava	215	229	134	173	80	39	13	2	-	-	2.83

Domaćinstva

**Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	1042	342	623	58	18	1	1076

**Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosečan broj članova
Broj domaćinstava	206	609	237	23	1

Stanovništvo prema delatnosti koju obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija	Proizvodnja i snabdevanje...	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	629	330	-	24	122	4	53	24	5	22
Ženski	423	226	-	-	85	3	4	34	11	3
Oba	1052	556	-	24	207	7	57	58	16	25
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	3	4	16	5	6	8	1	-	2
Ženski	4	1	3	21	14	10	1	-	3
Oba	7	5	19	26	20	18	2	-	5

Galerija

Spomenik žrtvama Drugog svetskog rata.
Osnovna škola
„Nikola Tesla“
Završen kružni lov na zeca.

Povezano

Izvori

↑ Iskušenje-živeti u koloniji, Banatsko Karađorđevo, 2008. godine, Milan Micić
↑ Hronika dobrovoljaca iz Amerike, 1914-1918. godine, Todor Erceg, Bor, oktobar, 2009. godine.
↑ Iskušenje-živeti u koloniji, Banatsko Karađorđevo, 2008. godine, Milan Micić
↑ Pod jednom zastavom, Novi Sad, 1968. godine, Đorđe Momčilović
↑ Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
↑ Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7

Spoljašnje veze

Portal Srbija

Literatura

Iskušenje-živeti u koloniji, Banatsko Karađorđevo, 2008. godine, Milan Micić
Banat u Narodnooslobodilačkom ratu, Beograd, 1977. godine, Đorđe Momčilović
Pod jednom zastavom, Novi Sad, 1968. godine, Đorđe Momčilović
Gut baj Brodvej, elo Vrans (Zbogom Brodvej, alo Vrancuska), Zrenjanin, 1996. godine, Ljubomir Kokotović

[1] Iskušenje-živeti u koloniji, Banatsko Karađorđevo, 2008. godine, Milan Micić

[2] Hronika dobrovoljaca iz Amerike, 1914-1918. godine, Todor Erceg, Bor, oktobar, 2009. godine.

[3] Iskušenje-živeti u koloniji, Banatsko Karađorđevo, 2008. godine, Milan Micić

[4] Pod jednom zastavom, Novi Sad, 1968. godine, Đorđe Momčilović

[5] Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9

[6] Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]