Apia
„Apija” preusmjerava ovdje. Za ostala značenja, v. Apija (razvrstavanje).Apia
Ah-Pee-Ah | |
|---|---|
.jpg) | |
| Koordinate: 13°50′S 171°45′W / 13.833°S 171.750°W | |
| Država |  Samoa
|
| Distrikt | Tuamasaga |
| Površina | |
| - Ukupna | 60 km²[1] |
| Najveća visina | 2 |
| Najmanja visina | 0 |
| Stanovništvo (2011) | |
| - Grad | 36.735[1] |
| Vremenska zona | UTC 13 (UTC 14) |
| Karta | |
  Apia | |
Apia je glavni (od 1959) i praktički jedini grad polinezijske otočne države Samoe u Tihom oceanu. Grad ima 36.735 stanovnika.[1]
Apia leži na sjevernoj obali Upolua, otok koji je manji od Savai'ia. Glavne državne ustanove, Samoanski parlament (Apia Observatory) i lokalna radiostanica, leže na poluotoku Mulinuu koja razdvaja Apijsku luku od zaljeva Vaiusua. Jedan od kuriozuma Apije je da je svo gradsko zemljište vlasništvo države.[1]
| Klimatološki medijani za Apiju (1971–2000) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mjesec | jan-sij | feb-velj | mar-ožu | apr-tra | maj-svi | jun-lip | jul-srp | aug-kol | sep-ruj | okt-lis | nov-stu | dec-pro | godina |
| Apsolutni maksimum (°C) | 33,4 | 34,0 | 33,7 | 33,2 | 33,6 | 32,5 | 31,7 | 32,1 | 32,8 | 32,4 | 33,1 | 34,9 | 34,9 |
| Srednji maksimum (°C) | 30,4 | 30,6 | 30,6 | 30,7 | 30,4 | 30,0 | 29,5 | 29,6 | 29,9 | 30,1 | 30,3 | 30,5 | 30,2 |
| Srednja dnevna (°C) | 27,1 | 27,4 | 27,3 | 27,2 | 26,9 | 26,6 | 26,1 | 26,2 | 26,5 | 26,8 | 26,9 | 27,2 | 26,9 |
| Srednji minimum (°C) | 23,9 | 24,2 | 24,0 | 23,8 | 23,4 | 23,2 | 22,6 | 22,8 | 23,1 | 23,4 | 23,6 | 23,8 | 23,5 |
| Apsolutni minimum (°C) | 19,4 | 21,1 | 21,2 | 19,5 | 17,9 | 17,6 | 18,9 | 18,1 | 18,1 | 19,4 | 19,2 | 20,7 | 17,6 |
| Precipitacija (mm) | 489 | 368 | 352 | 211 | 193 | 121 | 121 | 113 | 154 | 224 | 262 | 358 | 2966 |
| Broj sunčanih sati | 149 | 160 | 173 | 186 | 193 | 197 | 213 | 219 | 207 | 199 | 181 | 154 | 2231 |
| Izvor: World Bank,[2] World Meteorological Organization (temperatura i padaline)[3] | |||||||||||||
Robert Louis Stevenson, škotski pisac iz 19. vijeka, proveo je posljednje godine svoga života u Apiji. Njegov tadašnji dom Vailima danas je rezidencija predsjednika države. Stevenson je i pokopan na brdu Vaea (460 m) koje se uzdiže na južnoj periferiji grada.[1] Još u doba dok je Samoa bila kolonija Njemačkog Carstva, žestoki tajfun pogodio je otok u martu 1889. i tom prilikom potopljeno je šest ratnih brodova (tri njemačka i tri američka) koja su se zatekla u gradskoj luci. Jedini koji je izbjegao nesreću bio je britanski brod Kaliopa koji je uspio prije toga isploviti iz luke.[1]
Još veća nesreća pogodila je Apiju i čitav samoanski arhipelag kad je 29. septembra 2009. podmorski potres magnitude 8,3 s epicentrom 190 km južnije uzrokovao tsunami. Valovi su preplavili samoanske otoke u nekoliko etapa i prouzročili veliku štetu, potopivši brojna sela i uzrokovavši smrt velikog broja ljudi.[1] Za vrijeme Drugog svjetskog rata, američki marinci boravili su Apiji i za svoje potrebe su izgradili nekoliko cesta i poljskih aerodroma.[1]
Apia je danas trgovački centar male države i glavna luka za izvoz lokalnih poljoprivrednih proizvoda kao što su voće i kokos. Taro i ostali gomoljasti proizvodi izvoze se na obližnju Američku Samou.[1] U posljednje vrijeme u Apiji je osnovano i nekoliko manufaktura koje se bave montažom električnih sklopova i drugih proizvoda. Uz to, kao i u svim ostalim polinezijskim državama, turizam je izuzetno važna privredna grana.[1] Pored Apije, 40 km zapadno od centra, nalazi se Internacionalni aerodrom Faleolo (IATA: APW, ICAO: NSFA).
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 „Apia” (engleski). Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 24. 4. 2013.
- ↑ „Environmental and Social Management Framework for the Samoa Agriculture Competitiveness Enhancement Project”. World Bank. 2. 12. 2011. str. 54. Arhivirano iz originala na datum 5. 11. 2016. Pristupljeno 5. 11. 2016.
- ↑ „World Weather Information Service–Apia”. World Meteorological Organization. Arhivirano iz originala na datum 5. 11. 2016. Pristupljeno 5. 11. 2016.
