Abdulah ibn Zubajr
`Abd Allah al-Zubayr ili ibn Zubayr (arapski: عبد الله بن الزبير ‘Abdallāh ibn az-Zubayr; 624 - 692) bio je arapski ashabi i samozvani islamski kalif u drugoj polovici 7. vijeka.
Otac mu je bio Zubayr ibn al-Awwam, a majka Asma bint Abi Bakr, kćer prvog kalifa Abu Bekra. Bio je nećak Ajše, treće supruge proroka Muhameda.
Pripadao je plemenu Bani Asad. Kao mladić je sudjelovao u arapskim pohodima protiv Bizanta i Sasanidske Perzije cesarstvu. Godine 647. je u Sjevernoj Africi (današnji Tunis) kraj mjesta Safetulo porazio i ubio tamošnjeg bizantskog gospodara Gregora Patricija.
Ibn al-Zubejr se pod vladavinom kalifa Muavije I. nije miješao u politku, ali zato nije htio priznati njegovog nasljednika Jezida I. Tada je Huseinu ibn Aliju savjetovao da dođe u Kufu te se tako riješio svog jedinog suparnika u Hidžazu.[1]
Poslije smrti Huseina ibn Alija u bitci kod Karbale 10. muharema 61 (10. oktobra 680) al-Zubejr se vratio u Hidžaz, gdje se proglasio "pravednim kalifom" i počeo učvrščivati svoj položaj. S vremenom je tako ojačao da je u Kufu poslao svog guvernera. Potom je uspostavio svoju vlast u Iraku, južnoj Arabiji, velikom dijelu Sirije i dijelu Egipta. Al-Zubejru je u tome pomagalo duboko nezadovoljstvo naroda omejadskom vlašću.
Jezid je pokušao eliminirati al-Zubejra napadom nad Hidžaz. Poslije krvave bitke kod al-Hare je osvojio Medinu i počeo opsjedati Meku. Pohod je prekinula njegova iznenadna smrt. U Umajadskom Kalifatu je potom nastao metež i prersatao u sveopći građanski rat. Islamska država se raspala na dvije polovice sa dvama različitim kalifima.
Građanska rata je završila tako da je Al-Zubejr izgubio Egipt i dijelove Sirije pod svojom vlašću. Potom su u Iraku izbili ustanci haridžita te se njegova vlast svela na područje Hidžaza.
Ibn al-Zubajr je bio konačno poražen kada je Abd al-Malik ibn Marvan na njega poslao vojsku pod Al-Hadžadž ibn Jusufom. Al-Hadžadž je godine 692. u bitci al-Zubajra ubio; odrezana mu je glava a ostatak trupla pribijen na križ. Omejadi su potom uspostavili vlast nad cijelim islamskim svijetom.
- ↑ Balyuzi, H. M.: Muhammad and the course of Islam. George Ronald, Oxford (U.K.), 1976, str.193.
Abdulah ibn Zubajr Banu Asad
| ||
| Sunitske titule | ||
|---|---|---|
| Prethodi: Muavija I |
Islamski kalif 684–692 |
Slijedi: Abd al-Malik ibn Marwan |
