1735
- Ovo je članak o godini 1735.
| Milenijum: | 2. milenijum |
|---|---|
| Vjekovi: | 17. vijek – 18. vijek – 19. vijek |
| Decenija: | 1700-e 1710-e 1720-e – 1730-e – 1740-e 1750-e 1760-e |
| Godine: | 1732 1733 1734 – 1735 – 1736 1737 1738 |
| Gregorijanski | 1735. (MDCCXXXV) |
| Ab urbe condita | 2488. |
| Islamski | 1147–1148. |
| Iranski | 1113–1114. |
| Hebrejski | 5495–5496. |
| Bizantski | 7243–7244. |
| Koptski | 1451–1452. |
| Hindu kalendari | |
| • Vikram Samvat | 1790–1791. |
| • Shaka Samvat | 1657–1658. |
| • Kali Yuga | 4836–4837. |
| Kineski | |
| • Kontinualno | 4371–4372. |
| • 60 godina | Yin Drvo Zec (od kineske Ng.) |
| Holocenski kalendar | 11735. |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
Godina 1735 (MDCCXXXV) bila je redovna godina koja počinje u subotu po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u srijedu po julijanskom kalendaru.
- 15. 1. (4. 1. po j.k.)[1] - Umro cetinjski mitropolit Danilo, nasleđuje ga rođak Sava Petrović Njegoš (1735-50 i 1766-81).
- 17. 1. - Alvise Pisani je novi mletački dužd (do 1741), nakon Carla Ruzzinija.
- 30. 1. - Na Korzici proglašavaju nezavisnost od Đenovske republike, donesen je ustav koji se smatra prvim demokratskim.
- 3. 2. - Holandski brodovi 't Vliegend Hert i Anna Catherina su se na putu za Aziju nasukali na estuaru Scheldta: izgubljeno je 256 mornara i sanduci zlatnika i srebrnjaka (do 1981).
- februar - Hapšenje portugalskih izaslanika u Madridu vodi izbijanju Španjolsko-portugalskog rata (1735-1737), koji će se voditi u Bandi Oriental ("Istočnoj obali"), današnjem Urugvaju. Britanci daju defanzivnu podršku Portugalu.
- 14. 2. (3. 2. po j.k.) - Karl Friedrich, vojvoda od Holstein-Gottorpa osnovao Orden Svete Ane u čast svoje pokojne supruge Ane Petrovne: dinastički, kasnije i ruski carski orden.
- 18. 2. - William Pitt Stariji, budući britanski premijer, ulazi u parlament, pošto mu je brat prepustio jedan od dva mandata koji je dobio na izborima.
- 9. 3. - Rat za poljsko nasljedstvo (RzPN): Španski Burboni zauzimaju Messinu na Siciliji.
- 21. 3. (10. 3. po j.k.) - Ugovor iz Gandže: rusko-iranski defanzivni savez, Rusi vraćaju kavkaske posede (Derbent i Baku, osvojeni 1722-23), odriču se pretenzija na južnu obalu Kaspija, moraju se povući na levu obalu Tereka. Obavezu rušenja tvrđave Svetog Krsta ispunjavaju do jeseni, kada se kozaci i dr. sele u novu tvrđavu Kizljar, koja postaje prva tačka Kavkaske linije.
- 13. 4. - Nakon abdikacije cara Nakamikada, njegov sin Teruhito postaje japanski car Sakuramachi (do abdikacije 1747).
- proleće[2] - Bački Srbi, pod uticajem episkopa Visariona Pavlovića i zbog raznih zloupotreba činovništva, prestaju davati komorske i spahijske dažbine - otpor će biti slomljen, ali će biti donet Traunov urbar.[3]
- proleće - Ustanak seljaka više nacija u Bekeškoj županiji i Banatu, na čelu Srba je Pera Segedinac - planirao je predati Arad ustanicima, ali je zavera otkrivena ranije i on je uhapšen[4] i brutalno pogubljen dogodine. Do pokreta je došlo i u Bačkoj, gde je nejasna uloga episkopa Visariona Pavlovića.[5]
- maj - Protosinđel Serafion pogreben u niškoj crkvi Sv. Nikole.[6]
- maj - RzPN: Vojska španskih Burbona stiže sa juga na sever Italije - sa Francuzima i Sardincima potiskuju Austrijance.
- 18. 5. - Mitropolit Vićentije uspeo u Beču da car izda zaštitno pismo (Continuatorio-protectorium Decretum privilegiorum) - slično diplomi iz 1715, narod se može žaliti caru na povrede privilegija.[7]
- 5. 6. - Umire vijetnamski car Lê Thuần Tông, nasleđuje ga Lê Ý Tông (do 1740).
- 8. 6. - RzPN, Rajnski pohod (→ ru): ruski korpus na čelu sa Lacyjem kreće iz Poljske - car Karlo VI je dao dozvolu za prvi prolazak ruskih snaga kroz Rajh.
- 19. 6. - Osmansko-persijski rat: Bitka kod Yeghevārda je težak poraz osmanske vojske od strane Naderove prethodnice, Gandža i Tbilisi se ubrzo predaju Persijancima.
- 25. 6. - U Velikoj Britaniji je na snazi Zakon o autorskim pravima gravera, nazvan i Hogarthov zakon, po umetniku koji je za njega lobirao. On istog dana objavljuje seriju gravira "Put jednog razvratnika".
- 3. 7. - Španjolski princ Karlo se u Palermu krunisao za kralja Napulja i Sicilije - papa nije priznavao Karla za suverena Napulja, papinskog lena, što je zaobiđeno jer Sicilija ima apostolsku legaciju i pravnu autonomiju od pape.
- jul - Narodno-crkveni sabor u Karlovcima: traži se ukidanje samovlasnog razrezivanja poreza i eksploatisanja naroda od strane spahija, šalju delegaciju u Beč.
- 12. 8. - Hekimoglu Ali-paša smenjen kao veliki vezir (vratiće se još dva puta).
- 14. 8. - John Peter Zenger postaje simbol slobode štampe u gradu Njujorku, nakon što je oslobođen optužbe za klevetu guvernera kolonije, jer istina nije kleveta.
- 15. 8. - Ruski korpus se priključio carskoj vojsci kod Heidelberga.
- 23. 8. - U Parizu izvedena Rameauova opera-balet Les Indes galantes
- 1. 9. - RzPN: Španci zauzimaju nakon opsade habsburšku Mirandolu u Italiji.
- 4. 9. - Abu l-Hasan Ali I je uz pomoć alžirskog deja pobedio svog ujaka, tuniskog beja Al-Husayn I ibn Alija (i sam je srušen uz alžirsku pomoć 1756).
- 22. 9. - Robert Walpole se uselio u uvećano zdanje u 10 Downing Street.
- 3. 10. - Sklopljeno preliminarno primirje kojim je okončan Rat za poljsko nasljedstvo, formalni kraj Bečkim ugovorom 1738 (čeka se smrt velikog vojvode Toskane, Gian Gastone de' Medicija, 1737),
- španski princ Karlo je prepustio nasledstvo Toskane lorenskom vojvodi Franji, u zamenu za (potvrdu) Napulja i Sicilije;
- Karlo prepušta Parmu i Pjačencu Habsburškom carstvu (do 1748), kojem se vraća i većina severnoitalijanskih poseda, priznaje se Pragmatička sankcija.
- Lorenu i vojvodstvo Bar doživotno dobija nesuđeni poljski kralj Stanisław Leszczyński, zatim pripadaju Francuskoj (1766);
- 8. 10. - Nakon smrti cara Yongzhenga kinesko ćingovsko prijestolje preuzima njegov sin Hongli, kasnije poznat kao car Qianlong ("Trajna istaknutost"). Prvi posao je gušenje Pobune Miao, plemena na jugozapadu carstva.
- 13. 10. - Osmanlije daju Jerevan Persijancima u zamenu za prekid opsade Karsa.
- 14. 10. - Španci započinju opsadu portugalske Colónie do Sacramento u dan. Urugvaju - do 1737, bez uspeha.
- oktobar - Na severnoj osmanskoj granici uvedena neka opterećenja za zaime i spahije, koji su ranije "po svojoj volji gospodarili zemljom i rajom" - deo napora za očuvanje timarskog sistema. Zapadne nahije izgleda nisu obuhvaćene ovom pojavom.[8]
- 20. 10. - Bitka kod Klausena je među poslednjim okršajima u Ratu za poljsko nasledstvo: habsburška pobeda nad Francuzima u Nemačkoj, koji do kraja meseca napuštaju prostor severno od Mosella, pre nego što je stigla vest o primirju.
- jesen - Pobuna graničara u Posavskoj granici, koji su trebali biti poslani u Italiji.[4]
- novembar - Austrijanci povratili Milano nakon dve godine.
- novembar - Poslate su pozivnice persijskim dostojanstvenicima za koroltaj u januaru 1736, na kojem će general Nader biti proglašen za vladara.
- 25. 11. - U Moskvi je izliveno Car-zvono, ukrašavanje traje do 1737, kada je požar doveo do oštećenja i upadanja u jamu u kome je izliveno.
- 19. 12. - Osmogodišnji španski princ Luis je zaređen za nadbiskupa Toleda i primata Španije - najmlađi kardinal u istoriji.
- kraj godine - Rusko Carstvo, koristeći kao povod upade Krimskog Kanata na svoju teritoriju, započinje rat protiv Osmanskog Carstva kome će se također priključiti i Habsburška Monarhija. Iz Bosne će u ovaj rat otići 10.000 vojnika na čelu sa Bećir-pašom Čengićem, većina je stradala.[9]
- 1735/36 - Pobuna u šidskom kapetanatu Podunavske granice.[10]
- Car odobrio prijedloge slavonskog gen. Khevenhüllera za poboljšanje položaja krajišnika, ali stvari se razvlače.[11] Krajiška baština: "Od 1735. postupno se sužava dotad gotovo neograničeno pravo raspolaganja imanjem, a istodobno se povećavaju voj. obveze krajišnika."
- Vlasti dopustile da se u Varaždinskom generalatu bira osmorica sudaca (octoviri, kasnije deputirci) za rješavanje sporova i staranje o redu i miru; također vraćene stare plaće vojnicima, ali Krajina je i dalje nemirna.[12]
- Zagrebački i senjski biskup zabranjivali karlovačkom i kostajničkom vladici da obilaze svoje vernike u generalatu i Banskoj krajini.[13]
- Pokret kolona u primorskoj mletačkoj Dalmaciji: sukob seljaka Sutomišćice sa zadarskim samostanom sv. Dominika koji im je zahvatio dio zemljišta, uskoro slični sukobi na zadarskim otocima, oko Šibenika i u Kaštelima kod Trogira.[14]
- Mletački providur u Dalmaciji Zorzi Grimani izdao dekret po kome nijedan pravoslavni sveštenik nije mogao vršiti svoje službe bez priznanja prelata katoličkog obreda[1] Savinski arhimandrit Leontije Avramović je predlagan od dalmatinskih i bokeških Srba za mitropolita, čemu se usprotivio zadarski nadbiskup Vićentije Zmajević.[15]
- Ruski uticaj u književnosti i bogosluženju preovladao među Srbima: u šabačkom distriktu od 16 sveštenika samo trojica znaju čitati po "starinski" tj. srpsko-slovenski.[16]
- Pad broja stanovnika u habsburškoj Srbiji: od 1721. do sada, u paraćinskom okrugu od 341 sesije ostalo 238.[2]
- c. Prva islamizacija u Gornjoj Moravi i Izmorniku na Kosovu, ili nešto kasnije.[17]
- U Dalmaciji osnovana Franjevačka provincija Presvetog Otkupitelja. Franjevci osnovali tiskaru u Osijeku.
- Na ušću Ora u Ural osnovan Orenburg - danas se tu nalazi Orsk a Orenburg je pomeran nizvodno do 1743.
- U Villeretu, Kneževska biskupija Basel, osnovana časovničarska firma Blancpain.
- U Štajerskoj počinje proizvodnja ulja iz bundevinih semenki (→ Bučino ulje).
- Španjolska škola jahanja: u Beču izgrađena Zimska škola jahanja.
- Nauka i tehnika:
- Švedski učenjak Carolus Linnaeus objavljuje prvo izdanje knjige Systema Naturae kojim je ustanovljena moderna taksonomija u biologiji.
- Švedski kemičar Georg Brandt otkriva kobalt.
- Latituda: John Harrison je napravio marinski hronometar H1, testira ga sledeće godine. Istovremeno, Francuska geodezička misija na Ekvator putuje u dan. Ekvador da bi izmerila luk stepena geografske dužine.
- George Hadley objašnjava vjetrove pasate, što tada prolazi nezamijećeno (→ Hadleyjeva ćelija)
- Leonhard Euler daje rešenje Baselskog problema iz matematičke analize, kao i problema Sedam mostova Königsberga, temelj teorije grafova i nagoveštaj topologije.
- 1. 1. - Paul Revere, američki patriota i industrijalac († 1818)
- 1. 2. - József Alvinczi, habsburški feldmaršal († 1810)
- 23. 5. - Charles-Joseph de Ligne, habsburški feldmaršal († 1814)
- 28. 5. - François Christophe Kellermann, maršal Francuske († 1820)
- 30. 10. - John Adams, drugi predsednik SAD († 1826)
- 9. 11. - Bernard Zamanja, pjesnik latinist († 1820)
- Nikanor Bogunović Skočić, arhimandrit Krke, vikar Dalmacije († 1792)
- 5. 1. - Carlo Ruzzini, mletački dužd (* 1653)
- 27. 2. - John Arbuthnot, britanski lekar, pisac, polihistor (* 1667)
- 25. 3. - Daniel Gottlieb Messerschmidt, istraživač Sibira (* 1685)
- 8. 4. - Ferenc II Rákóczi, mađarski plemić, bivši knez Erdelja (* 1676)
- 15. 7. - Robert de Cotte, arhitekt (* 1656)
- 23. 8. - Matija Zmajević, ruski admiral (* 1680)
- 6. 9. - Džono Restić, dubrovački ljetopisac (* 1672)
- 8. 10. - Car Yongzheng iz kineske dinastije Qing (* 1678)
- Danilo I Petrović-Njegoš, vladika Crne Gore (* ca. 1670)
- ↑ 1,0 1,1 Ćorović. Istorija srpskog naroda - Ruski uticaj u Crnoj Gori i susedstvu. rastko.rs
- ↑ 2,0 2,1 Ćorović. Istorija srpskog naroda - Ruski uticaj među Srbima. rastko.rs
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 175
- ↑ 4,0 4,1 Istorija s. n. IV-1, 172
- ↑ Historija n. J. II, 1051
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 104
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 131
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 96
- ↑ Historija n. J. II, 1325
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 172-3
- ↑ Historija n. J. II, 1045
- ↑ Historija n. J. II, 1050
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 185
- ↑ Historija n. J. II, 1234
- ↑ Komar, Goran. Svetouspenski manastir Savina u Meljinama kod Herceg-Novog. rastko.rs
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 140
- ↑ Bogdanović. Knjiga o Kosovu. rastko.rs
- Literatura
- Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
- Istorija srpskog naroda, Četvrta knjiga, prvi tom, Srbi u XVIII veku, SKZ Beograd 1986 (IV-1)
