Prijeđi na sadržaj

Škuda

Izvor: Wikipedija
Škuda
', .16. vijek
zlato
, 3,14 - 4 grama
, Republika Genova


Škuda (talijanski: scudo, španjolski i portugalski escudo, francuski: écu) je bila zlatna (ili srebrna) kovanica, koju je kovalo više kraljevina i kneževina u Evropi, naročito tokom 16. vijeka.

Ime te kovanice vuče porijeklo od latinskog - scutum = štit. To je zato jer su gotovo sve stare kovanice imale heraldičke simbole monarha koji su ih izdavali u obliku grba odnosno štita.[1]

Historija i karakteristike

[uredi | uredi kod]

Prve škude (écu d’or) kovane su u Francuskoj od 14. vijeka.[2]

Štude su se počele masivnije kovati po Apeninskom poluotoku početkom 16. vijeka, a najpopularnije su bile zlatne iskovane u venecijanskoj Zecci. One su se koristile istovremeno uz mletačke dukate i imale gotovo istu vrijednost.[1] Papinska Država izdala je svoje posljednje zlatne škude 1738. nakon tog kovane su jedino srebrne, a zlatne su zamjenili dukati.[3]

Škude su kovane od zlata čistoće 0.986 % a težile su oko 3,14 do 4 grama, na svom vrhuncu bile su jedne od najčešće korištenih kovanica za međunarodne transakcije.[1] Negdje oko sredine 17. vijeka popularnost zlatnih škuda se donekle smanjila zbog uvođenja srebrnih kovanica, međutim njihova proizvodnja nije prestala.[1]

Mletačke škude postale su vrlo raširene i na istočnoj obali Jadrana, i to ne samo u krajevima gdje je ona vladala, već i dublje od obale. Tako su odlukom Hrvatskog sabora od polovice 16. vijeka one postale zakonsko platežno sredstvo i u Hrvatskoj.[2].

Od druge polovice polovice 16. vijeka škude se koriste kao obračunska valuta u Dubrovačkoj Republici[2], a od 1708. do 50. Dubrovačka Republika kovala je vlastite zlatne škude, promjera 37 milimetara, težine 16,68–17,68 grama, i vrijednosti 3 perpere. Između 1708.-09. i 1748.-50. kovala je i poluškude promjera 31-32 milimetra i težine 8,29-9,14.[4]

Escudo

[uredi | uredi kod]

Prvi španjolski escudi iskovani su 1535./1537., i izdavani su do 1833.[5]

I Portugal je kovao escude od 16. vijeka, koji su se koristili i po njegovim kolonijama. U Portugalu je escudo bio platežno sredstvo od 1911. i izdavan je do 1999. kad je uveden euro.[6]

Izvori

[uredi | uredi kod]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 What is a Scudo d'Oro? (engleski). Coin and Bullion. Pristupljeno 18.04.2018. 
  2. 2,0 2,1 2,2 Škuda (hrvatski). Hrvatski leksikon. Pristupljeno 18.04.2018. 
  3. Scudi, Testoni, Paoli (engleski). Roma. Pristupljeno 18.04.2018. 
  4. Novac (hrvatski). Leksikon. Pristupljeno 18.04.2018. 
  5. History of The Spanish Escudo (engleski). Maastricht International Fair. Pristupljeno 18.04.2018. 
  6. Portuguese Escudo (engleski). OANDA. Arhivirano iz originala na datum 2016-03-14. Pristupljeno 18.04.2018. 

Vanjske veze

[uredi | uredi kod]