Stav

Za ostala značenja, vidi Stav (razvrstavanje).

Stav je socijalizacijom stečena, relativno trajna mentalna dispozicija, koja se ispoljava kao tendencija da se misli, oseća i postupa na određeni način. Psihološku strukturu stava čine tri komponente: saznajna, emotivna i akciona. Stav utiče na opažanje, mišljenje i socijalno ponašanje. Stavovi mogu biti socijalni i lični. Razlikuju se po svojoj čvrstini, stepenu uverenosti, trajanju itd. Ispituju se i mere različitim skalama stavova.

Jung o stavovima

Prema Jungu, stav predstavlja gotovost psihe, koja može biti svesna ili nesvesna i predstavlja usmerenost, odnosno očekivanje. Pri tome se usmeravaju ljudska pažnja, opažanje, osećanje i mišljenje u određenom pravcu, ali i elimiše iz misaonog polja sve ono što nije u skladu sa njim. Taj pravac je nekakav cilj ili su to tzv. natpredstave, kao što su ideja, princip ili afekt. Svaki svestan stav ima cilj i nameru, a na njega utiču nasledne dispozicije, ego, iskustvo, vaspitanje, društveno okruženje itd. Prema Jungu postoje dva osnovna stava prema realnosti; ekstrovertan koji je pozitivan prema spoljašnjem svetu i introvertan koji je okrenut vlastitom, subjektivnom svetu i potcenjuje objektivnu stvarnost, kao i društvene norme. Međutim, u oba slučaja se nužno mora razviti jednostrani stav i prema Jungu, sadržaji koji ne odgovaraju aktuelnoj orijentaciji svesti se isključuju iz svesnog, ali se prebacuju u nesvesno i obrazuju stav suprotan svesnom. Takve stavove mogu da otkriju snovi i njihovo tumačenje može da koriguje jednostrane stavove. Ovi suprotstavljeni stavovi mogu da se ujedine pomoću arhetipskih „živih simbola“ koji se odlikuju dvosmislenom prirodom koju čine suprotnosti (svesno i nesvesno, racionalno i iracionalno...)

U zavisnosti od principa koji preovladava u stavu, on može biti misaoni (kod ljudi koji slede logiku), osećajni (kod onih koji se rukovode emocijama), perceptivni (baziran na uočenom pomoću čula) itd.